Uncategorized

Помеѓу другата свежа, здрава храна, раната есен е препознатлива по своите сочни калинки. Калинката е уникатна овошка која потекнува од Блискиот Исток и пределот на Медитеранот, а за среќа расте и се одгледува и кај нас во Македонија, поточно во топлите краишта – јужниот дел на земјата, во пределот на Дојран, Валандово и Гевгелија.

Овие овошки растат на ниски дрвца со шилести и долги гранки. Внатрешноста на плодот е исполнета со повеќе помали семиња опкружени со црвенкаста, сочна обвивка која има навистина специфичен благо-киселникав вкус.
Калинките најчесто се употребуваат како свежи, од нив може да се направи и сок, оцет, но и масло од семките.

Уште од далечни времиња калинките важеле за симбол на здравјето, плодноста и ,,вечниот живот”. Освен одличниот вкус и освежителноста, овие есенски овошки имаат да ни понудат и навистина импресивен хранлив состав, кој овозможува низа корисни дејства за здравјето.

Во продолжение, 6+ конкретни причини за максимално да ја искористиме сезоната на калинките.

1) Нутритивно сконцентрирана храна

Калинките, како и повеќето овошки се нискокалорична храна, со богат микронутритивен состав и растителни влакна.
Во половина чашка (помалку од 100g) со зрнца од калинка, имаме само 70 калории кои доаѓаат од 16g јаглехидрати (3,5g фибер), 1,5g протеини и 1g масти.

Кога станува збор за микронутритивниот состав, во истото количество калинка се содржи:

▫ 14,3μg витамин К (околу 20% од Дневните Потреби)
▫ 9mg витамин Ц (околу 15% од ДП)
▫ 33μg фолна киселина или витамин Б9 (околу 9% од ДП)
▫ 205mg калиум (околу 6% од ДП)
▫ 0,1mg витамин Б6 (околу 4% од ДП)
▫ 31mg фосфор (3% од ДП)

2) Извонреден антиоксидативен извор – погодна храна за превенција и намалување на симптомите на артритисот

Ова извонредно својство на калинките им го овозможува нивниот навистина импресивен антиоксидативен состав.

Антиоксидантите се одбранбениот механизам на телото од слободните радикали – штетни компоненти кои постојано се продуцираат како метаболитички отпад во телото и оксидативно ги оштетуваат неговите различни клетки и ткива. Организмот има механизми самиот да продуцира одреден процент на потребни антиоксиданти, но сепак зависи и од внесените.

Постојаните оксидативни оштетувања, водат до процеси на хронична инфламација или воспаление, кое пак на подолг рок е една од главните причини за развој на хроничните заболувања.

Помеѓу овие заболувања е и артртисот (некои видови на инфламаторен артрит) – многу чест проблем кај повозрасните лица. Aртритисот предизвикува постојана вкочанетост и непријатни болки во зглобовите, симптоми кои се влошуваат со текот на времето.

Истражувањата покажуваат дека калинките се особено богат антиоксидативен извор. Имаат дури 3 пати повеќе вакви компоненти од зелениот чај и црвеното вино, на пример, пијалаци кои важат за посебно богати антиоксидативни извори.

Калинките се особено богат извор на флавоноидни антиоксиданти, кои претставуваат особено моќно антивоспалително средство и можат да делуваат на намалување на болките и останатите симптоми на ревматоидниот артрит.
Овие овошки се богати и со други антиоксиданти, како:

• антоцијанини
• пунична киселина
• елагична киселина
• танински материи

Дополнително, антиоксидативниот витамин Ц, нутриент со кој е исто така богата калинката, овозможува и оптимален метаболизам или создавање на колагенот – најчестиот протеин во телото, кој има огромно значење за кожата, но и за здравјето на коските.

[Поврзано: Болки во ЗГЛОБОВИ – може ли преку исхрана и суплементи да си помогнеме?
Ревматоиден артрит и исхрана]

3) Подобро здравје на срцето

Калинките можат да допринесат за превенција од атеросклероза – напластување на холестерол или други материи во артериите, потоа да го намали нивото на холестерол во крвта и да го намали крвниот притисок.

Истражувањата покажуваат дека јадењето калинки може да го намали притисокот за 12%
и напластувањата во артериите за дури 30%.

Ваквите бенефити на калинката се препишуваат на нејзиниот богат антиоксидативен состав, но и нејзините растителните влакна, како и минералниот состав (калиум, железо).

4) Храна погодна за дигестијата, но и за процесот на слабеење

Како нутритивно сконцентрирана храна, калинките содржат висок процент растителни влакна (во само 80g – 3,5g фибер!)  и вода, но имаат и многу мала калориска вредност. Наведените факти ја прават оваа вкусна храна особено погодна за слабеење. Освен што практично не можете да претерате со неа, таа ќе ви обезбеди и низа микронутриенти и антиоксидативни компоненти со најразлични корисни дејства врз орагнизмот.

Растителните влакна студиите ги поврзуваат со побрзото и поуспешно слабеење.

Ова е случај заради тоа што го намалуваат гликемискиот индекс на храната и ја врзуваат водата во стомакот, со што се промовира ситост. Дополнително, тие се храна за корисната цревна микрофлора, од чиј баланс зависи и целокупното здравје.

Растителните влакна помагаат и при еден од најчестите проблеми со дигестивното здравје- констипацијата или запекот. Едно истражување покажува дека со зголемувањето на внесот на фибер во организмот, опаѓаат шансите за развивање на колоректален канцер.

5) Природен афродизијак

Во различни култури, од далечни времиња калинката е позната како симбол на фертилноста, најверојатно поради огромниот број на семиња во плодот.

Интересно, во последно време излегуваат и научни податоци дека калинката делува како афродизијак, односно го појачува либидото.

Една студија од Универзитетот од Единбург, Шкотска, вели дека пиењето сок од калинки го зголемува за дури 1/4 нивото на тестостронот во плунката, што води кон подобрено расположение и зголемена сексуална желба.

Дополнително, калинката може да помогне и при проблемите со еректилната дисфункција, поради тоа што го подобрува протокот на крвта до пенисот.

[Поврзано: Кои продукти во храната можат да влијаат на вашето ЛИБИДО?]

6) Подобра меморија

Истражувањата покажуваат дека полифенолните антиоксиданти на калинката можат значително да ја подобрат нашата когнитивна функција и да превенираат од губење на меморијата.

На пример, една студија следела повозрасни лица кои имале проблеми со меморијата. Биле поделени во две групи и во одреден временски интервал на едната и било давано сок од калинки, а на другата ,,плацебо” пијалак.

Заклучокот бил дека оние кои редовно пиеле сок од калинки, имале значително подобрени маркери на вербална и визуелна меморија, во споредба со контролната група.

[Поврзано: Сакате подобра меморија?]

Други потенцијални корисни ефекти

• антиканцероген ефект
• подобар имунитет – превенција и пократко траење на разните вирозни и бактериски инфекции, што пред сè должи на витаминот Ц и антиоксидативниот состав.
• превенција од деменција
• подобар спортски перформанс
• храна погодна за пациенти со дијабет – може да помогне во намалување на инсулинската резистентност и да го намали нивото шеќерот во крвта

Пандемијата со коронавирусот трае веќе со месеци, а се чини дека нема да заврши наскоро.

Во овој период секојдневно сме преплавени со информации околу опасностите по здравјето од новиот вирус, последиците по менталното здравје предизвикани од долгите карантински часови, лошите економски последици кои ќе следуваат и останатите негативности предизвикани од вирусот и пандемијата. Но!

Пандемијата не предизвика исклучиво негативни последици

Секако дека е добро да се зборува за проблемите и да се бараат соодветни решенија, бидејќи избегнувањето на било кој проблем, а особено негирањето (како негирањето на постоењето на вирусот, на пример) на лошата ситуација, никому не може да му биде од корист. Само може да направи полошо.

Но, дали постои и нешто позитивно што ќе произлезе од целата оваа ситуација? Дали стануваме посвесни за важноста на здравиот животен стил и општо, за влијанието на она што се подразбира под човеково здравје, врз квалитетот на животот?

Според многу екперти од областа на медицината и медицинската психологија, опасноста по јавното здравје која ја предизвика новиот коронавирус, неминовно ја подигна свесноста на јавноста за здравиот начин на живот.

На повеќе места во светот се забележуваат промени. Луѓето повеќе спортуваат, поздраво се хранат, ги оставаат цигарите, ја сфаќаат важноста на менталното здравје итн.

Доволно е само да погледнете што се случува на кејот на Вардар.

Можеби ова е одлично време за усвојување на здрави навики?

Иако анксиозноста, депресијата и безволието стануваат сé поприсутни, сепак постои и друга позитивна перспектива.

Покрај ефектот на стравот по сопственото и јавното здравје, за подобрата едукација и примена на добрите животни навики значајно придонесува и факторот слободно време.

За многумина ова беше токму тоа. Период кој овозможува застанување, преиспиување во секој аспект од животот, фокусирање, па остана и повеќе време за основна здравствена едукација и сознавање колку е важно воведувањето на некои корисни навики, кои ги споменавме погоре.
Ретко кој претходно имал толку време за посветување на себе и сопственото здравје.

Секоја промена на навиките е процес и е навистина голем предизвик

Генерално гледано, огромниот дел од населението е целосно свесен за основните принципи на здравото живеење. Луѓето знаат што е добро за нив. И пушачите се свесни дека пушењето е штетно по нивното здравје и околина, гојазните луѓе многу добро знаат кои се опасностите од прекумерната тежина итн.

Сепак, едно е да се познаваат споменатите принципи, а сосема нешто друго трајно да се успее во нивната примена во секојдневнието, односно да се биде конзистентен, што е и клучно.

Периодов можеби е одлична шанса за некого, како што претходно кажавме, но за некого е дополнително отежнувачка околност поради психичкиот стрес и стресот околу финансиската несигурност.

Сепак, експертите психолози и клиничари, искуствено забележуваат, особено кај оние што претходно воопшто не се грижеле за животните навики, промени кон подобро, односно усвојување на некои здрави навики. Тие се надеваат дека добрите резултати ќе ги натераат луѓетп да ги задржат овие навики и кога ќе имаат помалку време за себе. Со добро организирање, секогаш има време за сé, особено за нешто така важно како сопственото здравје.

Во секој случај, интересни и поучни ќе бидат резултатите од студиите кои веќе се прават наредниот период токму на оваа тематика.

Како да ги задржиме добрите навики кои сме ги усвоиле периодов?

Факт е дека многумина периодов почнаа повеќе да внимаваат на себе и да ги менуваат лошите навики. Како овие навики да се задржат?

Споменавме дека промената на било која навика е процес, а не нешто што се случува преку ноќ. Така, конзистентноста или постојаноста е клучна. Како да ја постигнеме?

Во продолжение неколку кратки совети околку ова:

• Пред сé, најдете си добар мотив и не се идентификувајте со изговорите! Цврстината на мотивот е можеби клучна во однос на тоа колку успешно ќе се справиме со некоја лоша навика.

• Комуницирајте ги вашите намери за позитивни промени со блиските луѓе – нивната поддршка ќе ви биде од особено значење.

• Почнете со менување на оние лоши навики кои наједноставно можете да ги промените – резултатите од нив ќе ве мотивираат и за посложените.
На пример, ако сте целосно физички неактивни, почнете со 15 минутна прошетка, тоа го може секој, тешко ќе се најде оправдување. Бидете свесни дека и најмалите промени, освен што водат кон поголемите, и самите по себе можат да бидат многу значајни за здравјето.

• Немојте да имате очекувања за пребрзи резлутати – ова е можеби најчестата грешка. Промената во навиките е маратон, а не трка на 100 метри. Целите секогаш треба да бидат високи, но и реални.

• Кога се работи за усвојувањето здрави навики во однос на исхраната –  не си поставувајте драстични ограничувања, бидете рационални и не посегнувајте по компликувани здрави рецепти. На пример, обидете се да го зголемите количеството на свежа и полнозрнаста храна, нека ви биде близу половина од дневните оброци. Одберете начин на исхрана кој е здрав, а е погоден за вас. Не останувајте гладни. Ако сте гладни, промените нема да бидат трајни и успешни. Заборавете на диетите.

◦ Кога пазарувате, купувајте само здрави намирници – секако не онакви кои потоа никогаш нема да ги изедете.

Ендометриозата е здравствен проблем со кој се соочуваат голем број на жени ширум светот, па и кај нас во Македонија. Според статистиките од САД, околу 11% од жените помеѓу 15 и 44 години, ја имаат оваа дијагноза.

Ендометриозата е неизлечива гинеколошка состојба, но таа може доста успешно да се менаџира, односно соодветно да се контролира.

Што е ендометриоза, кои се симптомите и можните компликации?

Ендометриоза е нарушување при кое што ткивата слични на оние кои ја ,,прекриваат” матката (ендометриум) ќе почнат да растат надвор од површината на матката.

Ваквите ткива можат да се ,,најдат” во јајниците, цревата и ткивата кои го покриваат регионот на карлицата. Иако е невообичаено, ендометриозата може да се појави и на други делови од телото.

Хормонските промени кои се случуваат при менструалните циклуси влијаат на ендометријалните ткива, предизвикувајќи нивно воспалување и болки. Ова значи дека ваквите ткива ќе растат, ќе се разиваат и потоа ќе се распаѓаат. Со текот на времето, распаднатото ткиво нема простор каде да ,,оди”, па на еден начин се заглавува во пределот на карлицата каде што се наоѓало и здравото ткиво.

Вака заробеното ткиво ги предизвикува типичните симптоми на ова заболување:

• иритација
• формирање на рани
• адхезија, односно состојба при која сите органи од пределот на карлицата се спојуваат
• екстремно остри болки за време на периодите
• хроничен замор

Можни компликации:

• проблеми со неплодност во иднина (според истражувањата кои нѝ се достапни, дури 30-40% од жените со ендометриоза имаат проблеми со забременувањето)
• депресија, анксиозност, безволност
• хронични остри болки

Други симптоми:

• обилни крварења за време на периодот или помеѓу периодите
• грчеви и до 2 недели пред менстурацијата
• болки во текот на сексуалниот однос
• непријатност во цревата
• посилни болки во грбот за време на периодот

Во одредени случаи, можно е пациентките да немаат никакви симптоми, па ова е уште една причина редовно да се посетува матичниот гинеколог кој постојано ја следи вашата состојба.

Што доведува до овој проблем?

Ендометриозата има 4 стадиуми во кои се развива, од најслаб стадиум во кои симптомите се помали, а може и да ги нема, до четвртиот и најтежок, во кој ткивата достигнуваат значителни димензии и секако проблемите се најтешки.

За време на редовните менструални циклуси, телото на жената природно исфрла дел од слузното ткиво на матката. На тој начин, се овозможува менструалната крв да патува од матката низ малите отвори во грлото, надвор до вагиналниот отвор.

Точните причини за ендометриозата не се познати, но постојат неколку теории иако досега ниту една од нив не е соодветно научно потврдена.

Најстарата вели дека ендометриозата е причинета од ретроградната менструација, процес кој случува кога менструалната крв се враќа назад во карличниот предел, наместо да излезе надвор од телото преку вагиналниот отвор.

Друга теорија е дека хормоните ги трансформираат клетките надвор од матката во клетки слични на оние кои ја прекриваат матката – ендометријани  клетки.

Трета пак, вели дека е можно ендометријаните клетки од матката да се пренесуваат до другите органи преку лимфниот систем.

Постојат и низа други теории, но како што споменавме, ниту една не е сосема научно поткрепена.

Ризик-фактори за ова заболување:

Имајќи предвид дека точните предизвикувачи на ова заболување не се јасно познати, медицината не може да утврди повеќе ризик фактори, но одредени се статистички докажани:

• Возраст – 25-40 години.
• Семејна историја – генетскиот фактор.
• Историја на бременост – жените кои не биле никогаш бремени, имаат поголем ризик од развивање ендометриоза, но секако, таа може да се јави кај сите жени.
• Менструална историја – одредени проблеми со циклусот од најразлична природа.
• Прекумерна употреба на алкохол, кофеин и седечки начин на живот

Достапни третмани

Не постои конкретен лек за ова заболување. Третманот вообичаен вклучува операција или медикаменти. Докторите обично се обидуваат да ги менаџираат проблемите преку најразлични терапии кои ќе ви ја олеснат состојбата (симптомите).

Тука спаѓаат лекови за болки, ставање на топли облоги на стомакот, предлози за физичка активност, хормонски третмани итн. Во продолжение, нешто повеќе околу тоа како можете самите да си помогнете при оваа состојба и потенцијални начини за превенирање.

Здравиот начин на живот – потенцијална терапија и за ендометриозата

Иако не постои начин ова заболување целосно да се превенира, здравите животни навики можат значително да ги намалат шансите за развивање ендометриоза и значително да се олеснат симптомите ако веќе го имате заболувањето.

Редовна физичка активност

Редовната физичка активност е одлична за целокупното здравје. Ако речиси секојдневно вежбате најмалку 30 минути ,,кардио”, можете да го намалите и вашиот ризик од ендометриоза.

Вежбањето ќе ви помогне да ја намалите телесната тежина или да го одржите масното ткиво на нивоа кои се оптимални.

Една студија покажува податоци според кои се гледа дека редовната физичка активност може да ги зголеми нивоата на ,,добрите” естрогенски метаболити (компонентите кои се создаваат кога се разградува т.н. женски хормон естроген) и да ги намали нивоата на ,,лошите”.

За тоа во кој обем овие факти придонесуваат за развивањето на ендометриозата, потребни се повеќе клинички истражувања.

Здрава исхрана

Она што општо се подразбира под здрава исхрана може значително да помогне во превенцијата и олеснувањето на симптомите од ендометриоза, особено ова важи за ферментираните продукти – јогурт, кефир, различни видови на ферментиран зеленчук итн.
За повеќе информации околу оваа тема, сепак се потребни повеќе истражувања.

Избегнување алкохолни пијалаци

Студиите покажуваа дека прекумерното пиење алкохол може да ги зголеми нивоата на естроген во телото на жената, што може да го зголеми ризикот од ендометриозата.
Ова би значело дека навиките за умереното консумирање и целосното избегнување на алкохолот добиваат уште една позитивна димензија. Ако сте жена, немојте да пиете повеќе од една чаша алкохол на ден.

Намалување на кофеинот

На тема дали ваквата навика го намалува ризикот од ендометриоза постојат контрадикторни истражувања.

Според една студија, жените кои пијат умерени количества кофеин од газирани пијалаци и зелен чај, имаат поголеми количества на естроген. Сепак, кофеинот не се поврзув со нивоата на естроген кај сите испитанички во студијата. Други студии, не наоѓаат ваква поврзаност.

Сепак и поради други причини добро е да го намалите внесот на кофеин, особено ако сте свесни дека претерувате со кофеински пијалаци, а тие се од газираните сокови.

Најразличните видови вкусни сладоледи со разладувачко ,,дејство” се синоним за летниот период, но тие најчесто се вбројуваат во особено нездрава храна. Зошто?

Сладоледите како по правило се високо-калорична храна со слаба хранлива вредност, односно масни (заситени маснотии) производи со значителни количества додадени шеќери (празни калории), а од друга страна сосема сиромашни со микронутриенти (витамини, минерали). Дополнително, не е само ладната храна онаа која може да нè  освежи во летниот период. Нешто повеќе околу ова, прочитајте тука.

Се поставува прашањето: Дали постои соодветна замена/и за сладоледот, односно вкусни, освежителни продукти кои се истовремено и здрави? Одговорот е ДА, па во продолжение ќе ви претсавиме 4 вакви конкретни примери со максимум 15g шеќери.

Пред да преминеме на рецептите, многу е важно да се каже дека сепак најдобрата опција за здраво освежување во летниот жежок период е антиоксидативната свежа храна која е типична токму за овој период. Oсвен шеќерите и антиоксидантите, свежата храна за разлика од било која друга храна содржи многу повеќе витамини, минерали, поголеми количества растителни влакна и најразлични фитохемикалии.

Заради овие причини, секојдневно јадете што е можно повеќе свежи јаболки, портокали, праски, лубеници, дињи итн. Неколку пати во неделата пробајте и од рецептите кои ќе ви ги предложиме денес:

1. Бобест банана-сладолед

За овој рецепт ќе ви бидат потребни:

◦ ½ чаша растително млеко – најдобро од бадеми, но можете да користите и од соја
◦ смрзната банана со средна големина – смрзната и исецкана на поголеми парченца
◦ половина пакување смрзнати бобести овошки (околу 200g) – малини, капини, аронија итн.

Начин на подготовка:

• Наполнете го шаблонот за коцки мраз со половината чаша растително млеко и потоа ставете го во замрзнувач неколку часа. Истото направете го и со бананата (претходно исецкана на 4-6 покрупни парченца).
• Коцките замрнато млеко, замрнатата банана и мешавината од смрзнато бобесто овошје, ставете ја во блендер и убаво изблендирајте.
• Добиената добро хомогенизирана смеса, служете ја во сад за сладолед. Можете да наросите од смрзнатите овошки врз сладоледот.

Нутритивна вредност:

Калории: 90kcal; Протеини: 1g; Јаглехидрати: 21g од кои 13g шеќери и 3g растителни влакна.

2. ,,Розè” сладолед од јагоди

За овој рецепт ќе ви бидат потребни:

◦ Околу 450g смрнати јагоди
◦ 180ml розе вино
◦ 2 супени лажици мед
◦ прстофат морска сол

Начин на подготовка:

• Комбинирајте ги сите споменати намирници во блендер и блендирајте додека не добиете фина, мазна смеса.
• Добиената смеса истурете ја во пластично пакување за сладолед и оставете ја во замрзнувач најмалку 12 часа.
• По вадењето од замрзнувач, сервирајте во сад за сладолед во комбинација со додаток – свежи јагоди.

Нутритивна вредност:

Калории: 70kcal; Протеини: 1g; Јаглехидрати: 13g од кои 10g шеќери и 2g растителни влакна; Maсти: ~0g.

3. Летни праски со овес и цимет

За овој рецепт ќе ви бидат потребни:

▫ 3 праски со средна големина
▫ 2 лажички мед
▫ 50g интегрално брашно
▫ прстофат сол
▫ половина чашка ситен овес
▫ половина супена лажичка цимет

Начин на подготовка:

• Загрејте ја рерната на 180°C
• Исецкајте ги праските на потенки ,,кришки”.
• Во еден помал сад измешајте ги брашното, медот, солта, циметот и овесот.
• Полијте ги тенките кришки кои се поставени во сад за печење, со претходно подготвената смеса.
• Печете околу 30 минути.

Нутритивна вредност:
(едно сервирање)

Калории: 150kcal; Масти: 2g; Протеини: 2g; Јаглехидрати: 25g од кои 15g шеќери и 4g растителни влакна.

4. ,,Чизкејк” од малини

За овој рецепт ќе ви бидат потребни:

▫ околу 200g смрзнати малини (или свежи)
▫ 2 големи лажици мед
▫ 1 кафена лажичка цимет
▫ околу 100g кремсир
▫ половина чашка грчки јогурт (благ)
▫ 1 кафена лажичка лиме
▫ неколку фино сомелени бадеми и 2-3 интегрални крекери со темно чоколадо (може и било какви други)

Начин на подготовка:

• Ставете ги малините и шеќерот во помал сад за готвење и на умерена топла рингла гответе додека не се згусне смесата и не се формира нешто слично на сируп. Добиената смеса ставете ја во фрижидер.
• Изблендирајте ги сите останати намирници (освен бадемите) додека не се добие фина, мазна смеса.
• Изрендајте некои вид интегрални крекери и измешајте ги заедно со фино сомелените бадемите.
• Откако ги подготвивте сите 3 главни компоненти на ,,чизкејкот”, во една чаша од 250ml најдолу поставете ја сувата смеса од бадеми и крекери, врз неа смесата од блендерот и на крајот најпрво добиениот сируп. Оставете ја чашата најмалку 2 часа во фрижидер.

Нутритивна вредност:
(едно сервирање, околу 90g)

Калории: 210kcal; Масти: 6,5g; Протеини: 8g; Јаглехидрати: 30g од кои 15g шеќери и 3g растителни влакна.

Во претходните статии зборувавме за неверојатните придобивки од едноставното заменување на храната добиена од рафинираните бели брашнa, со полнозрнестата, интегрална храна, но и општо, за бенефитите од нејзината редовна употреба.

Значи, добро е белиот леб да се замени со интегрален, макароните и шпагетите со интегрални тестенини, белиот ориз со интегралниот итн. Но, што со белиот шеќер? Дали е корисно тој да се замени со кафениот?

Околу оваа тема многу се зборува во јавноста и се шират доста митови и невистини тврдења.

Во продолжение, нутритивна споредба помеѓу белиот и кафениот шеќер. Кој е подобар?  Дали воопшто треба да преферираме некој или воопшто да употребуваме грануларен шеќер?

Во што е разликата помеѓу кафениот и белиот шеќер?

Разликите се движат во три насоки:

• Разлики во процесот на добивање

Секој грануларен шеќер се добива со специјален тип на процесирање на шеќерната репка или трска. Белиот и кафениот шеќер подлегнуваат на истите процеси, со одредени мали разлики.

Процесот е следен:

Прво, подготвениот шеќерен раствор од репката се екстрахира, прочистува и загрева, со цел формирање концентриран сируп, наречен меласа.

Следува процесот на центрифугирање, каде се продуцираат шеќерните кристали, односно се одвојуваат од матичниот меласен сируп.

Вака добиените кристали се кафени, малку покрупни и сé уште содржат одреден процент меласа. Ова е нерафинираниот кафен шеќер, кој има мал процент на минерална содржина, но повеќе од рафинираниот кафен шеќер.

За добивање на белиот, ваквиот нерафиниран кафен шеќер подложи на одредени процеси за обезбојување и прочистување. Во некои од процесите за прочистување се корити и сулфур, кој во одредена мера може да остане во крајниот продукт, што е доста штетно по здравјето.

Најчесто користениот кафен шеќер кој можете да го најдете во маркетите е всушност кристален бел шеќер, на кој му е вратена дел од меласата, со цел обојување.

• Нутритивни разлики

Имајќи предвид дека двата типа на шеќери се добиени од ист растителен извор, а и процесот на добивање е истиот, со многу мали разлики, сличната хранлива вредност не е сосема изненадувачка.

Единствената мала разлика е малку поголемата минералната содржина на кафениот шеќер, поради присутната меласа – главно калциум, магнезиум, железо, калиум и манган. Сепак, ова се навистина занемарувачки разлики. Минералните количества во кафениот шеќер се само неколку проценти (1-3%) од дневно препорачаниот внес и тоа при внесено поголемо количество кафен шеќер (над 50g).

Калориската вредност и гликемискиот индекс на двата типа шеќери е исто така иста.

• Разлики при готвењето, разлики во вкусовите карактеристики и бојата

Токму овие разлики се единствените релевантни и главно заради нив се произведуваат овие два различни типа на шеќери.

Кафениот има подобар вкус, но е полош за производство на кондиторски производи, бидејќи  продуктите ќе би биле поподложни на примање влага и погусти. Употребата на грануларниот бел шеќер овозможува полесно формирање на воздушест простор во кондиторските производи, што е многу важно за нивната посакувана структура. Дополнително, кафениот шеќер може да ја наруши посакуваната боја.

Од друга страна, кафениот шеќер е подобар за производство на сосови за скара, одредени глазури итн.

Па, кој шеќер треба да го избереме?

Како што гледаме од фактите, разликите помеѓу двата типа на шеќери се занемарливи и паѓаат во вода сите теории дека замената на белиот со кафен шеќер, би довело до некакви здравствени бенефити.

Кои се клучните параметри според кои можеме да го заклучиме ова?

◦ Калориската вредност – иста.
◦ Гликемискиот индекс – ист.
◦ Нутритивна вредност – речиси иста, со занемарливи разлики.

Слабиот минерален состав на кафениот шеќер не може да има никакви бенефити по здравјето, напротив, внесувањето на овој било каков вид  на шеќер претставува енергетска ,,бомба” или шок за телото и ништо друго освен тоа.

Внесениот шеќерот прави глукозни пикови во крвта и потоа нагли падови. Ова е еднонасочен пат кон зголемување на телесната тежина и воспалителни процеси во организмот, а тоа пак, пат кон низа заболувања.

Според истражувањата, грануларниот шеќер е помеѓу водечките причини за пандемската застапеност на гојазноста, во светски рамки.

Според релевантните здравствени институции и експертите, количествата на грануларен шеќер треба да ги сведеме на минимум (не повеќе од 5% од вкупниот внес на калории, а идеално би било и 0%).

Можеби некој ќе се запраша, но нели телото функционира на глукоза, па како тогаш 0%?

Тоа е точно, но глукозата треба да доаѓа од полисахаридната храна, односно продуктите богата со сложени јаглехидрати, како скробната храна, која освен јаглехидрати содржи  растителни влакна и солиден процент други микронутриенти (минерали и витамини).

Практично, заклучокот би бил дека употребата на кафен шеќер, со цел зголемување на минералниот внес е исто како да пиеме Кока-кола за да го зголемиме внесот на калуим, бидејќи и таа содржи одреден процент калиум.

Прифатливи замени – засладувачи

◦ Мед

◦ Јаворов сируп

◦ Агаве сируп

◦ Различни видови природни засладувачи

Внимавајте на т.н. скриени шеќери!

Не секогаш сме свесни дека внсуваме шеќери, бидејќи шеќерот не е само оној додадениот во кафињата, чаевите или во тортите кои се подготвуваат со него. Тој е насекаде во облик на ,,скриен шеќер”. Ќе наведеме само неколку производи кои често се користат, а малкумина се свесни дека содржат значителни количества додаден шеќер:

◦ Различни типови кечап

◦ Овошни јогурти

◦ Енергетски пијалаци

◦ Салатни дресинзи

◦ Различни ,,енергетски” барови, житарки итн

◦ Сосови за паста

◦ ,,Инстант” мусли

◦ Конзервирани овошки

◦ Ладни чаеви

◦ Сушено овошје

Сите сме свесни дека редовната физичка активност е особено важна за одржувањето на здравјето, од повеќе аспекти. Во низа претходни статии зборувавме на оваа тема, главно околу важноста на пешачењето во однос на намалувањето на телесната тежина.

Но, дали сте знаеле дека навиката за редовно пешачење може и тоа како да влијае позитивно на крвниот притисок?

[Поврзано: 5 изненадувачки придобивки од ПЕШАЧЕЊЕТО!]

Само 30 минути пешачење дневно е еднакво добро за намалување на притисокот, како некои лекови!

Група истражувачи од Австралија спровеле експеримент на 67 волонтери, со возраст помеѓу 55 и 80 години. Целта била да се согледаат ефектите на 30-минутното пешачење во однос на крвниот притисок, кај лицата кои инаку континуирано би седеле 8 часови во текот на денот.

[Поврзано: Како претераното седење го УНИШТУВА здравјето?]

Истражувачите директно не ги споредувале ефектите на вежбањето со ефектите на медикаментите за снижување на крвниот притисок. Тоа го правеле индиректно, односно преку собирање на податоци за тоа колку лекарствата го намалуваат притисокот.

На тој начин, заклучено било дека намалувањето на притисокот заради редовната активност било сосема ,,споредливо” со ефектот од земањето на лек за истата намена.

Заклучокот се однесува само на краткорочните ефекти на пешачењето во однос на притисокот, па затоа не може со сигурност да се каже дека оваа активност е толку корисна за намалување на потенцијалните ризици кои со себе ги носи хронично високиот притисок.

Како и да е, бројните претходни истражувања со слична тематика, даваат силни докази дека физичката активност видно го намалува ризикот од кардивоаскуларни заболувања (помеѓуостанатото) и преку намалување на покачениот крвен притисок.

[Поврзано: Физичка активност и срцеви заболувања!]

Секако, овие факти не значат дека треба веднаш да ги оставите лековите за притисок и наместо тоа само да пешачите. За секое отстранување или менување на тереапијата, консултирањето со лекарот кој ве следи и е детално запознаен со конкретната ситуација кај вас е задолжително.

Комбинирањето на редовна активност и соодветните лекарства е идеална во повеќето примери.

Нешто повеќе околу студијата од Австралија

Споменатото истражување е спроведено од научниците на Универзитетот Мелбурн, Универзитетот Западна Австралија и Универзитетот на Хонг Конг, а финансирано од здравствениот систем на Австралија. Објавено е во списанието Hypertension.

Испитувањето опфаќало 67 волонтери, 35 жени и 33 мажи на возраст од 55 до 80 години и траело 3 дена, кои волонтерите ги поминале во универзитетскиот центар.

Секој ден, по случаен избор бил спроведуван по еден од следните 3 тестови:

• Седење 8 часа, со станувања само за тоалет.
• Седење 1 час, па пешачење 30 минути на трака и потоа седење уште 6,5 часа
• Седење 1 час, пешачење 30 минути на трака, потоа седење 6,5 часа, но со паузи за пешачење од 3 минути на секој половина час.

Секој од тестовите бил поминат од сите учесници.
Мерен бил нивниот притисок и нивоата на адреналин на почетокот и во текот на денот, а што се однесува до исхраната, давани на сите испитаници давани им биле стандардизирани оброци.

Очекуваните резултати биле групата која пешачи да има понизок притисок од групата која постојано седи, а дополнително намерата била да се види дали повремените паузи за пешачење ќе имаат некаков дополнителен корисен ефект. Исто така, истражувачите трагале по разлики помеѓу ефектите кои ги има пешачењето врз намалувањето на притисокот во зависност од полот.

Кои биле основните заклучоци?

Просечната возраст на волонтерите била 67 години и генерално се работело за лица со покачена телесна тежина или гојазност. Кај една третина од нив била дијагоностицирана хипертензија (покачен крвен притисок).

Согласно очекувањата, се покажало дека пешачењето на почетокот од денот го намалува просекот на крвниот притисок во денот и тоа за 3,4mmHg во просек. Покрај ова, утврдено било дека паузите за пешачење делувале дополнително, односно го снижувале притисокот за уште 1,7mmHg во просек.

Интересно, дополнителното снижување од паузите за пешачење важело повеќе кај женските испитаници, односно 3,2mmHg во просек. Кај мажите, овие вредности не биле статистички важни, значи можно е да се сосема случајни и тешко можат да се земаат предвид.

Како краток заклучок

Споменатото истражување укажува на само еден од низата потенцијални здравствени корисни ефекти на редовната физичка активност и избегнувањето на седењето. Доказите од ваквите истражување укажуваат на тоа колку е всушност значајно лицата со хипертензија да бидат редовно активни.

Со сите свои објективни недостатоци, истражувањето кое го разгледавме денес ни покажува дека и најкратките прошетки се важни и можат да направат разлика. Според добиените резултати, жените можат да си помогнат за контролирање на притисокот и со чести кратки раздвижувања во текот на целиот ден.

Како што претходно наведовме, споменатите заклучоци не значат дека треба веднаш да ги оставите лековите и да се потпрете само на пешачењето. За било кое отстранување или менување на терапијата, задолжително треба да се консултирате со лекарот кој ве следи.

Извор:

,,Effect of Morning Exercise With or Without Breaks in Prolonged Sitting on Blood Pressure in Older Overweight/Obese Adults”

Michael J. Wheeler, David W. Dunstan, Kathryn A. Ellis, Ester Cerin, Sarah Phillips, Gavin Lambert, Louise H. Naylor, Paddy C. Dempsey, Bronwyn A. Kingwell, Daniel J. Green

Originally published: 20 Feb 2019

Илјадници години наназад житарките се основата во човековата исхрана. Со модернизацијата на технологиите, житарките и нивните производи остануваат на трпезите, но сé почесто во една поинаква форма – рафинирана. Бели лебови, бели пецива, бели тестенини итн.

Зошто е важно да ги избегнуваме белите тестенини, особено како основа во нашата исхрана?

Т.н. бели производи имаат висок гликемиски индекс поради отстранетите лушпи и никулци во кои освен растителни влакна, се содржат и најголемиот дел од минералите и витамините на соодветната житарка.

Така, белите брашна не ни обезбедуваат доволно микронутриенти, од една страна, а од друга, се вистинска калориска бомба. Инстантно го креваат нивото на глукоза во крвта, што води кон огладнување брзо по оброкот.

Сето ова го зголемува ризикот од гојазност и инфламаторни процеси на среден и долг рок, со што се зголемува и ризикот од развој на некои хронични заболувања – дијабет, висок крвен притисок и други кардиоваскуларни нарушувања.

Пченицата како основна полнозрнеста храна

Житарките од ваков вид имаат понизок гликемиски индекс, повеќе растителни влакна, минерали, витамини и се поврзуваат со низа здравствени бенефити.

Пченицата се смета за основна, бидејќи од неа најчесто се прави брашното за леб, но таа се употребува и како варена полнозрнаста житарка.

Едно зрно на полнозрнаста житарка се состои од 3 дела:

◦ Лушпа(обвивка) – цврстиот надворешен дел, најбогат со растителни влакна, минерали и антиоксиданти.

◦ Ендосперм(срцевина) – средниот дел на зрното, составен генерално од јаглехидрати и мал процент протеини.

◦ Никулец – витамини, минерали, протеини, но и одреден процент масти.

Овие зрна можат да бидат, мелени, дробени и кршени, но сé додека се пристуни сите три споменати делови, производот може се смета за полнозрнаст.

Освен пченицата, во полнозрнастата храна спаѓаат и овесните снегулки, просото, пуканките, киноа, интегрален ориз, бунгур итн. Чести производи кои се добиваат од полнозрнасти житарки – интегрални тестенини, интегрален леб, различни мусли и житарки за доручек.

7 главни причини зошто треба целосно да ги избегнувате рафинираните житарки и продуктите добиени од нив и да ги замените со полнозрнасти:

1) Полнозрнастата храна е богата извор на хранливи материи.

Ваквата храна има поголем процент на протеини, потоа на здрави масти, витамини, минерали, антиоксиданти и некои други корисни фитохемикалии.

Од микронутриентите најзаспатени се витамините од Б групата, цинкот, магнезиумот, железото, манганот, а од антиоксидантите, полифенолите, стеролите, фитична и ферулична киселина, лигнани и сулфурни компоненти.

Точните количини од секој елемент зависат од различниот тип на житарка.

2) Богат извор на растителни влакна.

Растителните влакна го намалуваат гликемискиот индекс на храната(и на останатата внесена храна), односно брзината на преминување на глукозата во крвта е успорена. Дополнително, се врзуваат со водата во стомакот со што промовираат чувство на ситост, а се и одлична храна за корисната цревна микрофлора. Сé поголем број студии укажуваат на значајноста на добросостојбата во црената микрофлора за човековото здравје во целина.

Истражувањата покажуваат и дека храната богата со растителни влакна, освен што може да превенира од дијабет, кардиоваскуларни заболувања(да го подобри липидниот профил), погодна е и за лицата кои веќе имаат такви заболувања.

3) Намален ризик од гојазност

Полнозрнастата храна содржи висок процент растителни влакна, компоненти кои веќе спомнавме на кој начин се одразуваат врз организмот.

Низа студии докажуваат дека замената на производите добиени од рафинирани бели брашана со интегрална храна, има огромен удел во полесното слабеење, но што е можеби и позначајно, во превенцијата од гојазност.

4) Го намалува ризикот од кардиоваскуларни заболувања

Една мета-студија покажува резултати според кои  само 30g полнозрнаста храна дневно, може да го намали ризикот од срцеви заболувања за близу 1/4.

Слично, друга обемна студија која траела цели 10 години и имала над 17 илјади волонтери, покажува дека оние кои најголемиот дел од јаглехидратите го внесувале од полнозрнасти извори, имаат за дури 50% помал ризик од кардиоваскуларни заболувања.

Една од главните причини за ова ја наведовме претходно – растителните влакна, но тука се и другите корисни нутриенти(магнезиум, витамини).

5) Храна која го намалува ризикот од срцев удар

Една анализа на 6 студии со речиси ¼ милион испитаници, покажува дека оние што јаделе повеќе полнозрнаста храна, имале за дури 14% намален ризикот од срцев удар, во однос на контролната група која генерално внесувала калории од рафинираните шеќери.

Полнозрнастата храна е помеѓу основните храни во Медитеранската исхрана, исхрана која докажано го намалува ризикот и од други срцеви заболувања.

6) Намален ризик од дијабет тип 2

Веќе споменавме дека гликемискиот индекс на оваа храна е доста низок. И освен што полнозрнастата храна е добра превентива од дијабет, таа е и нераздвоен дел од здравите животни навики за контролирање, па и надминување на ова многу често заболување.

Студиите велат дека ваквиот ефект се должи главно на високата содржина фибер и магнезиум во полнозрнастите житарки.

7) Намалени процеси на хронично воспаление во организмот

Ова својство се должи на антиоксидативниот состав на житарките. Хроничните оксидативни процеси водат кон хронично воспалние – еден од главните ризик-фактори за повеќето хронични заболувања.

Сé поголем број луѓе избираат растителни, како алтернатива за млечните животински производи. И тоа не е општ заклучок, многу истражувањата го покажуваат овој нов тренд.

Мотивите за ваквото однесување на луѓето можат да бидат најразлични, од избегнување на потенцијалните здравствени ризици од животинските млека, постење, лактозна интолеранција, алергии, па до барање начин за слабеење, односно избегнување на масното кравјо млеко богато со калории.

Помеѓу најпопуларните алтернативи на животинските млечни продукти се и т.н. растителни млека, кои можат да бидат од најразлично потекло – соја, ориз, бадем, овес, киноа итн.  

Во продолжение, нешто повеќе околку нив, нивната хранлива вредност и споредба меѓу различните типови растителни млека.

Нутритивна споредба помеѓу различните типови млека (во количество од околу 1 чаша или 230ml)

1) Млеко од соја

Соиното млеко се прави од житарката соја, односно нејзиниот протеински изолат и се смета за најквалитетна замена за кравјото млеко, пред сé, заради високата протеинска содржина, но и богатите вкусови карактеристики.

Како и повеќето растителни млека, така и ова, може во одредена количина да содржи компоненти, т.н. згуснувачи кои помагаат за одржување на соодветната конзистенција, а понекогаш може да содржи и други растителни масла, како подобрувачи на вкусот.

Од табелата се гледа дека соиното млеко содржи речиси исто протеини колку кравјото млеко, скоро воопшто нема шеќери, а има и дупло помалку маснотии. Дополнително, тоа не соджи холестерол (како и сiте растителни продукти) и има многу ниска концентрација на заситени маснотии. Значи, соиното млеко има помала калориска вредност од кравјото.

Од микронутриентите, соиното млеко е послаб извор на калциум, но во последно време повеќето вакви производи се збогатени со овој минерал. Од друга страна, тоа е добар извор на калиум, а покрај калциумот некогаш му се додаваат и витамин Б12, витамин А и Д итн.

Заради овие причини, соиното млеко се смета за најдобрата, но е и најчесто користената замена за кравјото млеко.

Според досегашните научни податоци, соиното млеко треба да го избегнуваат само алергичните на соја.

2) Млеко од овес

Млекото од овес има кремаста структура и одличен вкус, што го прави избор во комбинација со житарки, но може да се пие и самото.

Како што се гледа од табелата, јаглехидратната содржина е висока, додека протеините и мастите се ниски. Иако природно содржи дополнителни микронутриенти, како одредени витамини од Б групата, дури и повеќе од кравјото млеко, сепак не се смета за алтернатива која често треба да се користи. Подобар е во својата природна форма – полнозрнаста житарка.

3) Млеко од бадеми

Заедно со соиното, најкористеното растително млеко на пазарот. Одличните вкусови карактеристики на бадемовото млеко се надополнети со ниската калориска вредност, солидната протеинска концентрација и ниските масти. Сепак, обичните бадеми се далеку подобар протеински извор.

Калциумот и витаминот Д, се најчесто додаваните микронутриенти кои инаку ова млеко не ги содржи (само мали количества калциум).

4) Оризово млеко

Оризовото млеко се прави од фино сомелен ориз и вода. Како и другите растителни млека, содржи одредени помошни компоненти за згуснување и подобрување на вкусот и стабилноста.

Предноста на ова млеко е тоа што речиси никој не е алергичен на него. Ова го прави добар избор за оние кои не консумираат кравјо млеко од различни причини, но се алергични на соино и некои други млека.

Има свој типичен вкус, кој за многумина е особено пријатен, но макронутритивната вредност и не му е така силна страна. Содржината на протеини му е помалку од 1 грам во една чаша, содржи малку масти, а јаглехидратната содржина му е огромна, па така и калориската вредност.

За разлика од претходните 3 растителни млека, има особено ниска микронутритивна содржина, односно минерална и витаминска содржина. Затоа, понекогаш му се додаваат калциум и витамин А, Д.

Заради овие причини, се смета за најлоша опција помеѓу растителните млека, особено за луѓето кои имаат потреба од повеќе протеини, децата и оние кои слабеат.

Главните предности на растителни млека во однос на кравјото млеко:

◦ Помалку калории.

◦ Повеќето растителни млека имаат помалку шеќери и маснотии од кравјото.

◦ Иако не се толку добар извор на минерали и витамини, растителните млека се најчесто збогатени со оние микронутриенти со кои е богато кравјото млеко.

◦ Повеќето растителни млека можете да ги направите во домашни услови, што значи можете да ги избегнете високите цени.

◦ За разлика од животинските, растителните млека не содржат воопшто холестерол.

◦ Кравјото млеко има премногу натриум.

◦ Кравјото млеко е чест алерген, а многумина не можат да ја дигестираат лактозата (млечниот шеќер).

◦ Кравјото млеко може да создаде зависност.

На крајот, при купувањето растителни млека, внимавајте на:

• Додадените шеќери – да имаат што помалку или воопшто да немаат.

• Содржината на протеини и калциум – да биде повисока.

• Витамин Б12 – важно за оние кои се на строга растителна исхрана.

• Цената – доколку е превисока, правете го дома.

На почетокот на зимата, ретко кои дрвја на себе имаат зрели овошки. Помеѓу ретки се од неодамна познатите сјајни, портокалови јапонски јаболка. Заедно со мушмулите кои исто така периодов можат да се најдат сосема свежи, овие јаболка можат да ни понудат свежина, но и карактеристичен вкус.

[Поврзано: Зошто треба максимално да го искористиме периодот на МУШМУЛИТЕ?]

Денес нешто повеќе околу јапонските јаболка, нивната историја, корисните ефекти од употребата, како и начинот на кој се јадат.

Јапонските јаболка (познати и како ,,каки јаболка”) се цветни, дрвенести растенија, најчесто од видот Diospyros kaki, од семејството Ebenaceae. Како што кажува и самото име, потекнуваат од далечниот исток, а од не толку одамна се култивираат и на европскиот континенти. Кај нас во Македонија исто така се сè почесто застапени.

Нивниот специфичен вкус, како и меката структура им овозможува покрај како свежа овошка, да се употребуваат и во различни кондиторски производи (пити, торти, десерти итн.).

Но, покрај својот уникатен вкус, кој потсетува на мед (при потполна зрелост), јапонските јаболка претставуваат и нутритивно сконцентрирана храна, односно се богати со низа исклучително корисни хранливи материи. Помеѓу нив се вбројуваат и некои кои често пати недостастуваат во секојдневната исхрана. Во продолжение, кои се тие позитивни ефекти од уникатниот состав на овој тип јаболки?

Нутритивно сконцентрирана храна

Јапонските јаболки се нискокалорична храна, навистина богата со цела лепеза на различни извонредни хранливи материи.

Во една зрела јаболка со просечна големина, се содржат (приближно):

• 120 калории
• 31g јаглехидрати од кои 6g растиелни влакна и 20g шеќери
• 1g протеини
• Занемарливо количество масти
• Речиси 100% од Дневните Потреби за витаминот А
• 15% од ДП за витамин Ц
• 12% од ДП за витамин Б6
• 10% од ДП за витамин Б5
• 8% од ДП за витаминот Е
• 20% од ДП за бакар
• 25% од ДП за манган
• 7% од ДП за калиум
• 3% од ДП за железо
• 3% од ДП за магнезиум

Покрај ова, јапонските јаболки содржат и нешто помали количества од другите Б витамини, потоа од витаминот К, калциум, фосфор, селен, цинк итн.

1.Овошје за борба против хроничната инфламација – ИЗВОНРЕДЕН антиоксидативен извор!

Извонредната хранлива вредност на јапонските јаболки во голема мера се должи на нивниот богат антиоксидативен состав.

Антиоксидантите се одбранбениот механизам на телото од слободните радикали – штетни компоненти кои постојано се продуцираат како метаболитички отпад во телото и оксидативно ги оштетуваат неговите различни клетки и ткива. Организмот има механизми самиот да продуцира одреден процент на потребни антиоксиданти, но сепак зависи и од внесените.

Постојаните оксидативни оштетувања, водат до процеси на хронична инфламација или воспаление, кое пак на подолг рок е една од главните причини за развој на хроничните заболувања, како ревматоиден артритис, канцер, синдром на нервозни црева, различни невродегенеративни заболувања, кардиоваскуларни проблеми итн.

Една корејска студија од 2012 година, вели дека јапонските јаболки се особено богати со гална киселина и епикатехин галат, две компоненти со навистина извонредни антиоксидативни својства.

Дополнително, овие јаболки имаат сосема солидна концентрација и на други полифенолни антиоксиданти, како флавоноиди (посебно антоцијанинот кверцетин), потоа танински материи, катехини, каротеноиди (бета каротен или провитамин А, ликопен, криптоксантин, лутеин, зеаксантин итн.) и други антиоксидативни киселини (кафеична, ферулична, кумаринска, синапинска итн.).

Едно истражување вели дека екстрахираните антиоксиданти на јапонските јаболки, можат да послужат како најефективните природни антиоксиданти во прехранбената индустрија!

Дополнително, овие јаболки се извонреден извор и на моќни антиоксидативни витамини (иако 20-тина пати послаби од претходно наведенит танини), како витамин Е, споменатиот провитамин А, па и витамин Ц.

[Поврзано: Флавоноидите на чајот, јаболки и бобестите овошки во превенцијата од деменција!]

2. Одлична храна за срцето и крвните садови!

Имајќи ги предвид претходно наведените хранливи материи кои се содржат во јапонските јаболки, јасно можеме да заклучиме дека тие се извонредна храна за здраво срце! Содржат одлични количества на антиоксидативни компоненти, фибер, но и низа на минерали и фитохемикалии кои се многу важни за срцето.

[Поврзано: Не се доволни витамините и минералите, ни требаат и ФИТОХЕМИКАЛИИ!]

Антиоксидантите дејствуваат:

• на намалувањето на хроничниот процес на воспаление во телото (ризик фактор за многу заболувања, па и срцеви), потоа
• на намалување на вкупниот холестерол, и на крајот
• на намалување на високиот крвен притисок како еден од главните фактори за кардиоваскуларните заболувања.

Калиумот делува на намалување на високиот крвен притисок, го регулира ефектот на натриумот (солта), ги опушта крвните садов и ја подобрува циркулацијата. Корисен ефект за здравјето и крвните садови имаат и магнезиумот, железото, бакарот и низата фитохемикалии со кои се исто така богати јапонските јаболки.

Постојат анимални студии кои директно ги поврзуваат јапонските јаболки со намалувањето на крвниот притисок. Се смета дека тоа се должи главно на танинските материи кои помагаат да се намали нивото на одредени ензими поврзани со контролирањето на притисокот. Високиот крвен притисок е еден од најсилните ризик-фактори за повеќето кардиоваскуларни заболувања.

Растителните влакна со кои се богати овие овошки, можат да превенираат и да помогнат при гојазност и да го регулираат липидниот статус (триглицеридите и вкупниот холестерол), што е од особена важност за здраво срце.

3. Погодна храна за поуспешен процес на слабеење, подобрена дигестија и за лицата кои страдаат од дијабет!

Како нутритивно сконцентрирана храна, јапонските јаболки содржат висок процент растителни влакна (и до 20% од дневните потреби со само едно јаболко) и вода, но имаат и многу мала калориска вредност. Наведените факти ја прават оваа вкусна храна особено погодна за слабеење. Освен што практично не можете да претерате со неа, таа ќе ви обезбеди и сите претходно наведени микронутриенти и потентни антиоксидативни компоненти кои поседуваат најразлични корисни дејства врз орагнизмот.

Растителните влакна студиите ги поврзуваат со побрзото и поуспешно слабеење.

Ова е случај заради тоа што го намалуваат гликемискиот индекс на храната и ја врзуваат водата во стомакот, со што се промовира ситост. Тоа ги прави одличен извор за лицата со дијабет.

Фиберот е храна за корисната цревна микрофлора, од чиј баланс зависи и целокупното здравје.

Растителните влакна помагаат и при еден од најчестите проблеми со дигестивното здравје – констипацијата или запекот, односно овозможуваат идеална цревна перистатика. Едно истражување покажува дека со зголемувањето на внесот на фибер во организмот, опаѓаат шансите за развивање на колоректален канцер.

4. Јапонски јаболки за подобар вид!

Компонентата со која се најбогати јапонските јаболки е витаминот А – еден од клучните нутриенти кога станува збор за здравјето на очите!

Имено, една поголема јаболка речиси и да ги задоволува вашите потреби од овој витамин во текот на еден ден. Витаминот А има мултифункционална улога за очите – претставува структурен елемент на родопсинот, протеин кој е неопходен за нормален вид, ги подржува рожницата и мембраната на окото и претставува антиоксидантивна компонента.

Каротеноидите зеаксантин и лутеин, се клучни во антиинфламаторните процеси на окото, кои нè заштитуваат од најчестите очни заболувања.

Навистина бројни научни истражувања укажуваат на фактот дека споменатите каротеноиди се клучни за превенцијата од очни болести, вкучително најчестата макуларна деградација, но и други чести и опасни очни заболувања поврзани со рожницата.

Една пообемна студија, со над 100 илјади испитаници, вели дека лицата кои консумирале највисоки концентрации од каротеноидите лутеин и зеаксантин, имале за дури 40% помал ризик од развој на макуларна деградација, од оние кои имале најмал внес од истите нутриенти.

[Поврзано: Што треба да внесуваме за здравјето на ОЧИТЕ?]

Дополнителни потенцијални корисни ефекти од честото јадење јапонски јаболки:

• Посилен имунитет – поради витаминот Ц и антиоксидативниот потенцијал.
• Поздрава кожа и успорено стареење- поради лепезата на антиоксидативни компоненти и витамини.
• Антиканцероген ефект

• Подобро здравје на мозокот – поради силниот антиоксидативен потенцијал и витамините (Ц, А, Е) со кои се богати овие јаболки.

  [Поврзано: Најдобрата храна за МОЗОКОТ!; Водењето здрав живот – клучен фактор и во превенцијата од деменција!]

• Подобро репродуктивно здравје – одлични концентрации на манган.

Како се јаде јапонската јаболка?

Како што веќе претходно споменавме, таа се јаде кога е речиси потполно зрела и омекната, бидејќи кога е недоволно зрела има доста непријатен и горчив вкус. Ваквите непријатни вкусови, пред сè доаѓаат заради навистина високата концентрација на танински материи кај незрелите плодови.

Можеме лесно да забележиме дали јаболкото е доволно зрело според тоа дали неговата дршка лесно се вади или не.

Се јаде целата овошка, слично како и обичната јаболка, секако претходно измиена. Може да се јаде и со лажичка кога е потполно омекната.

Јаболките природно созреваат и омекнуваат во период од околу недела до две, на собна температура и доста поспоро на надворешни пониски температури.

Освен како свежа, јапонската јаболка може да се јаде и во комбинација, како десерт, во смути (познат корејски пијалак – сок од каки јаболко и цимет), како додаток во пудинзи, разни десерти, пити, колачи, сладолед.

Пример за вкусен, едноставен и брз оброк кој вкучува јапонски јаболки: Испечете ги јаболките во рерна, додавајќи им мед.

Листовите од ова растение исто така можат да се искористат за подготвување на вкусен чај!