Uncategorized

Како што е општо познато, пешачењето може да биде одлична физичка активност за согорување на наталожените масни наслаги. Сепак, постојат различни типови, односно брзина и темпо на одење. Не сите делуваат исто на топењето масно ткиво.

Било кој тип на одење или физичка активност троши одредено ниво на калории, но забрзаното одење, поттикнува поголемо ,,ангажирање” на масните наслаги или складираните маснотии. Тоа е особено добро за согорување на длабоките масни наслаги на стомакот и струкот, наречени висцерални маснотии. Ваквите маснотии не само што додаваат на тежина, туку се и посебен ризик-фактори за дијабет и кардиоваскуларни заболувања.

Покрај ова, според едно истражување, побрзото одење кај повозрасните лица, може да биде добар индикатор дека пред нив се уште многу години.

Брзината на одење може да биде индикатор за долговечност?

Една пообемна мета-студија ги анализирала податоците на 9 претходни истражувања, поврзани со природната просечна брзината на пешачење кај над 34 илјади испитаници, со возраст од над 65 години. Податоците биле собирани во текот на повеќе од една декада, период во кој повеќе од половиина од испитаниците починале.

Она што е интересно – утврдена била силна релација помеѓу должината на животниот век и брзината на одењето:

• Оние кои природно пешачеле со брзина од 3,5km/h (околу 1m во секунда) или побрзо, живееле подолго од просекот очекуван за нивната возраст и пол.

• Оние што имале природно темпо на движење нешто под 3km/h (0,8m во секнуда) живееле во рамките на просечно очекуваниот век за возраста и полот.

• Оние со природно темпо на движење од околу 2km/h (0,6m во секунда), имале зголемен ризик од т.н. предвремена смртност.

Во суштина, што побрз просек на темпото за пешачење, толку помал бил ризикот од предвремена смртност кај повозрасните испитаници.

Истражувањето имало навистина добар примерок, односно огромен број на лица со различна возраст, пол, етничка припадност и останати фактори. Сепак, многу е важно да се нагласи дека самиот факт што некој оди доста поспоро, не мора да значи дека нема да има нормален век на живеење. Тоа зависи од индивидуата и многу останати фактори. Споменатата студија наоѓа само релација, а не причинско-последична врска.

Како што се одвива процесот на стареење, што ја определува брзината на пешачење?

Причините зошто луѓето се движат поспоро во поодминатата возраст можат да бидат најразлични. Самото движење на телото претставува една комплексна активност која неминовно е под влијание на бројните промени кои се одиваат со стареењето на организмот.

Можеби веднаш на памет ви паѓа артритисот и неговите хронични болки, но за да се движите безгрижно и лесно, работата на белите дробови и срцето треба да биде оптимална, мозокот и нервниот ситетем мораат доволно брзо да ги пренесуваат информациите до мускулите, кои потоа мораат да работатат координирано и балансирано. За оваа цел, тие претходно мораат да имаат и минимална цврстина.

Различните заболувања, особено хроничните, секако дека си имаат свое влијание. Но, тоа не смее да ни биде оправдување за седечкиот начин на живот. Редовната активност е од особена важност и кај поворзрасните лица. Покрај тоа што го намалува ризикот од речиси сите хронични заболувања, таа ги зацврстува коските и мускулите, па на тој начин влијае и на подобрената координација и стабилност – многу важни елементи во поодминатите години.

[Поврзано: Имате хронични болки? Губењето килограми може значително да Ви помогне!; 5 правила за самопомош кога сме соочени со ХРОНИЧНИ БОЛКИ]

Спорото одење многу често значи и дека пешачите доста ретко и воопшто, имате премалку физичка активност. Без редовна физичка активност, сосема е нормално да имате и помалку кондиција – така логично е да се заклучи дека со текот на времето, што помалку се движите тоа станувате и поспори. Зошто е од особена важност за повозрастните лица да бидат постојано активни, прочитајте во една од нашите претходни статии.

Може ли навистина побрзото одење да ви го продолжи животот?

Како што веќе кажавме, претходно споменатата мета-студија не ни обезбедува информации за причинско-последична врска помеѓу продолжениот живот век и брзината на пешачење, туку само силна релација. Но, најверојатно зад ваквата релација стојат и силни причини.

Како и да е, едно е јасно: подобрената физичка подготвеност е директно поврзана со подоброто здравје во целина, а на тој начин и со долговечноста. Дополнително, покрај должината на животот, редовната активност придонесува и за самиот квалитет на живеење. На пример, слабеењето кое го поттикнува редовната активност, директно влијае врз намалување на непријатните хронични болки од било кој тип.

Секој чекор е значаен!

Брзото одење не е нужност за подобрување на физичката подготвеност, секоја активност е добродојдена и ќе ни помогне во оваа насока. Единствениот услов е таа да биде редовна.

Важно е да се забележи дека не е природно и ,,нормално” повозрасните лица да не можат да се движат и постојано да ,,одмораат”, напротив тие треба да се активираат (имаат и повеќе време!) поради навистина многу причини, а претохдно наведената студија е само причина плус.  Дополнително, особено ако не е дијагностицирано никакво  хронично заболување, се препорачуваат и нешто побрзи прошетки од вообичаеното темпо. Подетално околу бенефитите од ваквите вежби, прочитајте во една од нашите претоходни статии.

За лицата кои имаат одредени заболувања, се препорачува консултација со лекарот кој треба да ви препорача активности кои се прифатливи за вашата состојба. Речиси при секоја состојба, постојат повеќе можности за активирање, макар биле тоа и минимални. Секој чекор е вреден!

Извор:

,,Gait Speed and Survival in Older Adults” by Stephanie Studenski, MD, MPH; Subashan Perera, PhD; Kushang Patel, PhD;

Поврзани статии и видеа:

10 совети како да слабеете преку пешачењето

Што треба да знаете за вежбите со тежина?

Придобивки од физичката активност

Физичка активност и срцеви заболувања

Физичка активност и зголемено ниво на шеќер во крвта

Кој начин на пешачење најбрзо ги согорува мастите?

5 изненадувачки придобивки од пешачењето!

ПАНДЕМИЈАТА како мотив за промена на навиките кон подобро!

Физичка активност – 5 предоности од вежбањето со партнер

Остеопороза – колку е значајна физичката активност?

Ако ве измачува лошата навика за ,,грицкање” доцна навечер или постојано го посетувате фрижидерот после вечерата, пред да побарате некакво трајно решение, најпрво треба да се запрашате зошто тоа ви се случува.

Покачувањето на килограмите не е единствениот проблемот на оваа навика. Ако често јадете доцна навечер, можни се и проблеми со варењето и појава на киселини, што од друга страна значително влијае на квалитетот на сонот.

[Поврзано: Зошто оброците доцна НАВЕЧЕР влијаат лошо на телесната тежина?; 3 конкретни причини зошто јадењето непосредно ПРЕД спиење не е добра идеја]

Две најчести причини или предизвикувачи на оваа навика

• Емотивно јадење – Дали често ви се случува да грицкате додека гледате телевизија или ,,скролате” на вашиот мобилен? Најчестите причини за ова се стресот, заморот, досадата кои најмногу доаѓаат до израз навечер. Ваквиот тип на јадење, популарно наречен ,,емотивно јадење”, поседува потенцијал да премине во лоша навика, која битно го зголемува ризикот од покачување на телесна тежина.

[Поврзано: Како СТРЕСОТ ја зголемува телесната тежина и што да направите за да го спречите тоа?]

• Грицкање доцна навечер поради објективно чувство на глад – ако ве измачува навиката за грицкање доцна навечер, покрај тоа што треба да се запрашате дали сте под стрес, треба да обрнете внимание на вашата исхрана во целина. Дали јадете доволно? Дали внесувате доволно од сите неопходни хранливи материи? Прескокнувате ли оброци?

Имајќи ги предвид претходно наведените најчести причини, во продолжение даваме 5 кратки и едноставни совети како да си помогнете за менување на лошата навика за јадење доцна навечер:

1.Обидете се да најдете траен начин за справување со хроничниот стрес

Кога сме под постојан стрес, организмот го излачува т.н. стресен хормон кортизол, кој делува на нашиот апетит. Според искуствата, тоа е всушност и една од најчестите причини за прејадување доцна во ноќта, што во огромна мера го зголемува ризикот од гојазност.

Кратки совети за контролирање на стресот кој води кон гојазност:

• Препознајте ги симптомите на стресот.

• Пред да седнете да јадете, прашајте се зошто всушност јадете.
• Кога чувствувате потреба за храна, а свесни сте дека телото не е гладно, обидете се да најдете некаква дистракција од ситуацијата.
• Обрнете малку повеќе внимание на биоритамот – шемата на спиење и јадење, увидете каде грешите.
• Немојте да ја дочекувате на нож помошта која се обидуваат да ви ја дадат најблиските. Тие ви мислат најдобро.
• На крајот, многу важно, доколку чувствувате потреба, побарајте стручна помош. И психолошките состојби се болест и нема ништо страшно и срамно во тоа што токму вас ве погодиле, тоа воопшто не значи дека сте слаба личност.

[Поврзано: Како да препознаете високи нивоа на КОРТИЗОЛ?]

2.Прошетајте

Ако досадата е главната причина која ,,ве води” кон кујната после вечерата, излегувањето на прошетка или некаков друг вид на дистракција може да биде од голема помош. Прошетките, особено ако станат навика, ќе ви понудат и низа на други бенефити за организмот. Многу повеќе на оваа тема, прочитајте тука.

Дополнително, физичката активност ќе ви помогне и во справувањето со стресот, кој го наведовме како еден од најважните фактори кога станува збор за прејадувањата.

3.Имајте здрава исхрана и јадете доволно за вечера

Сите сме свесни дека претерувањето со храна навечер е лошо, но вечерата е важен оброк, особено кога станува збор за контролирањето на телесната тежина.

Важно е вечерата да биде најмалку 3 часа пред самото легнување, да е составена од произовиди кои нема да ви го отежнат варењето и да не биде обилна и висококалорична.

Едно истражување од оваа година, објавено во Journal of Clinical Endocrinology and Metabolism, заклучува дека јадењето на поголемиот дел од калориите во текот на денот, а помалото внесување храна навечер, води кон зголемена потрошувачка на калории.

[Поврзано: 3 интересни идеи за лесна, вкусна и ЗДРАВА вечера!]

Но, сето ова е нерелевантно доколку останете гладни после вечерата, што ќе ве води кон емотивните прејадувања.

Запаметете дека не е важна само количината, туку и квалитетот на храната. Затоа, јадете доволно во текот на денот, но имајте и хранлива вечера која ќе ве засити, односно вечера богата со фибер, протеини и сложени јаглехидрати.

4. Спијте доволно!

Кога не спиеме доволно и квалитетно, тоа неминовно се одразува и на нашето здравје. Еден од ефектите е оној врз апетитот.

Недостатокот од сон, го зголемува нивото на хормонот грелин, наречен уште и хормон на гладот. Од друга страна, нарушениот сон го намалува нивото на летинот, хормонот на ситоста.

Дополнително на сето ова, навиките за спиење влијаат и врз нивоата на претходно споменатиот хормон на стресот кортизол. Како спиењето влијае на килограмите, прочитајте во една од нашите претохдни статии:

Врската помеѓу СПИЕЊЕТО и телесната тежина.

 5. Понекогаш дозволете си да каснете и после вечерата

Строгите рестрикции некогаш знаат да бидат голем проблем кој ви влијае на одржливоста на здравите навики. Всушност, строгите ограничувања се еден од главните проблеми кои го градат лошиот пристап на диетите.

Како што претходно рековме, некогаш гладот после вечерата може да биде и вистински (секако, ако се чувствува секојдневно, треба да го најдете изворот на проблемот). Дозоволете си да каснете без чувство на вина. Секако, со внимавање на количината. На пример тоа можат да бидат некои здрави грицки.

[Поврзано: 10-те најздрави грицки!]

Подобро е свесно да јадете со контрола, отколку несвесно и без контрола. Дополнително, кога знаете дека нешто не ви е ,,забрането”, тогаш многу поретко и ќе посегнувате по него.

[Поврзано: Првиот и најлесниот чекор во слабеењето – јадете ПОБАВНО!]

Некои дополнителни кратки совети:

• Обидете се да се храните здраво и да јадете повеќе свежа храна, богата со нутриенти, а сиромашна со калории.
• Обидете се да бидете што повеќе физички активни. И малата активност значи многу ако е постојана! Не морате да пропешачите или истрчате повеќе километри, почнете полека но бидете конзистентни.
• Пијте доволно вода! – истражувањата покажуваа дека луѓето исклучително често го ,,помешуваат” чувство за жед со она за глад. Така, секогаш кога навечер се чувствувате премногу гладни, напијте се вода, можеби гладта ќе исчезне.
• Утврдете која храна ви е ,,искушението” – повеќето луѓе имаат омилена храна за која и самите се свесни дека не е добра за нив. Препознавањето може да помогне да не правиме ,,резерви” од неа во домот.

Поврзани теми:

Важни принципи на слабеењето – Што треба, а што не треба да правите?

Пиењето на чај е традиционален ритуал во повеќе земји ширум светот: Индија, Велика Британија, Кина, земјите од Блискиот Исток, Северна Африка итн.

Кај нас, исто така постои ваков обичај, но генерално во зима или во периодот на грипови.

Нашите предци ги користеле чаевите во традиционалната медицина со векови, а веројатно тоа било резултат на некаква позитивна пракса. Врз база на искуствата на традиционалната медицина, научниците денес прават доста истражувања за да проверат дали навистина одредени типови чаеви можат да бидат од корист за здравјето.

Во текстов ќе се осврнеме на тоа што вели науката за чаевите и ќе дадеме повеќе причини зошто пиењето чај е соодветно и во топлите пролетни и летни месеци.

Чајот може да биде релаксирачки ритуал

Можеби изгледа најлесната работа на светот, но способноста на момент да се одвоите од секојдневната реалност и не е така едноставна работа.

Затоа ни се значајни ритуалите кои не релаксираат, а можеби и не сме свесни за тоа.

Помеѓу примерите за позитивни релаксирачки ритуали е и редовното пиење чај.

Интересно е како нашиот мозок некогаш и сосем несвесно, суптилно ги употребува овие кратки моменти на уживање кои можат да делуваат амортизирачки на насобраниот стрес во текот на работната недела и значително да ни помагаат полесно да поминеме низ секојдневните предизвици.

Значи, тие можат да бидат доста успешен начин за справување со хроничниот стрес, што директно допринесува за подобрен квалитет на живот во целина, бидејќи знаеме дека ваквиот стрес на долг рок, во комбинација со повеќе други елементи може да води и кон намален имунитет, нарушена дигестија, когнитивна функација, нарушен сон, но и некои посериозни заболувања.

Чајот може да биде добар и за физичкото здравје

Покрај тоа што различните чаеви ни обезбедуваат уживање во нивните различни, богати вкусови и се позитивен релаксирачки ритуал, сé поголем број истражувања укажуваат дека чаевите можат да бидат од особена корист и за различни аспекти од нашето здравје.

На пример, една 7-годишна кинеска студија која за испитаници имала над 100 илјади луѓе, утврдила дека оние кои редовно пиеле чај, имале помала веројатност од развивање кардиоваскуларни заболувања. Поврзаноста на доброто кардиоваскуларно здравје и пиењето чај била најцврста кај оние што пиеле чај најмалку еднаш на дневна база, односно кај т.н. ритуални уживатели.

Според споменатото истражување овие уживатели во просек живеат околу 1 година повеќе од оние кои не пијат или многу ретко пијат чај.

Дополнително, како и од некои претоходни студии, утврдено било дека пиењето чај може да помогне при хипертензијата – прв ризик-фактор за срцевото здравје.

Зелениот чај бил издвоен како најдобар, пред црниот. Се смета дека пред сé позитивниот ефект на зелениот чај се должи на неговата богата антиоксидативна содржина.

Главните антиоксиданти се флавоноидите, биоактивни компоненти кои преку спречувањето на оксидативниот стрес, се борат со хроничната инфламација. Оваа инфламација е помеѓу главните ризик-фактори за повеќето хронични заболувања.

Хербални и нехербални чаеви

Всушност сите нехербални чаеви се направени од листовите на растението Camellia sinesis, а од процесирањето зависи дали тие ќе завршат како црн, зелен или оолонг чај. Нехербалните чаеви се сметаат за ,,вистински“ чаеви.

Зелениот чај е најмалку процесираната варијанта и е најбогат со полифенолни антиоксиданти, помеѓу кои најважен е катехинот. Затоа најчесто зелениот чај се препорачува и како најздрав.

Хербалните чаеви, за разлика од нехербалните, можат да се направат од било кој дел од растението, а најчесто се комбинации од различни елементи на различни билки. Одредени хербални чаеви се познати по лековитата вредност, најчесто во однос на олеснување на симптомите на повеќе дигестивни нарушувања.

7 научно-засновани здравствени бенефити од различните видови чај :

◦ Антивоспалително дејство – борба со слободните радикални, но некои студии велат дека чаевите можат да не зашитат и токсините на загадениот воздух.

◦ Олеснувачко дејство при повеќе дигестивни нарушувања

◦ Помала содржина на кофеин од кафето – значи добра замена за кафе кај оние што имаат проблем со кофеинот.

◦ Намален ризик од кардиоваскуларни заболувања

◦ Можат да помогнат при намалувањето на телесната тежина – близу до 0 калории

◦ Заштитно дејство во однос на коските – витамин К

◦ Имуностимулирачко дејство и антиканцерогено дејство

Во некоја од наредните статии ќе се осврнеме поконкретно на некои чаеви со најдобро дејство по човековото здравје.

Жешкиот чај треба да се пие и во лето!

Периодот кој следи пред нас ќе биде најверојатно со навистина високи температури.

Зборовите чај и лето некако не одат во една иста реченица, но едно истражување значително ја менува перспективата. Верувале или не, жешкиот чај во текот на летните горештини може да ни помогне да се оладиме.

Ваквото тврдење во повеќе земји и не е толку изненадувачко. Имено, во Мароко, земја во северна Африка, летните температури многу често го надминуваат 45-тиот степен, но сепак луѓето не ја исклучуваат навиката за пиење топол чај. Ова не е случај само во Мароко туку и во повеќе земји со тропска, па и екватроска клима.

Ваквиот обичај во топлите краишта ги заинтригирал научниците да проверат што се случува, па Скандинавското физиолошко друштво спровело студија во 2012 година. Испитувани биле топлинските ,,резерви” на 9 мажи, по нивната физичка активност, а потоа биле мерени физичките реакции на телото од пиењето течности со различен опсег на температури.

Заклучокот бил дека волонтерите изгубиле повеќе топлина, односно повеќе се ,,оладиле”
по пиењето на флуиди со повисоки температури.

Истражувачите сметаат дека како причина за ова може да се смета дополнителното стимулирање кое го прави топлиот пијалак на термо-сензорниот систем на организмот. Тоа понатаму предизвикува поинтензивно потење, а преку него и губење на топлината, односно  ладење.

Тоа е една од причините и зошто луѓето кои живеат во потоплите краишта јадат жешки супи и чорби во топлите денови.

Лукот припаѓа на семејството Allium (sativum) заедно со кромидот, празот, власецот итн.

Неговиот богат и специфичен вкус прави да биде еден од најупотребуваните зачини ширум светот и да биде застапен во различни облици и различни рецепти во речиси секоја традиционална кујна, ширум светот.

Во минатото се употребувал како лек за различни состојби, а според повеќе истражувања, денес се смета за еден од најмоќните природни антибиотици.

Луковицата од лукот, која е најчесто користена во исхраната, е поделена на повеќе месести делови наречени чешниња. Чешнињата се користат како семе и за исхрана (свежи или зготвени).

Листовите, стеблото и цветовите (наречени булбили) се исто така јадливи и најчесто се употребуваат додека се сѐ уште незрели и нежни. Единствен дел од лукот кој не се смета за јадлив е кожестата обвивка.

За историјата и значењето на лукот во човековата историја има навистина многу да се зборува, па затоа ќе се задржиме на најзначајните и најинтересните факти за лукот и неговото значење за здравјето на човекот.

1) Лукот е извор на компоненти со моќно лековито дејство и е густо-нутритивна храна

Лукот е најпознат по алицинот, компонента на која се правени бројни истражувања и се утврдени низа на позитивни дејства по здравјето на човекот. Најголеми количества алицин има кога лукот е сосем свеж, а потоа тие постепено опаѓаат, бидејќи алицинот е нестабилна компонента.

Други компоненти исто така сулфурни компоненти со утврдени лековити дејства се: диалил дисулфид и s-алил цистеин.

Ваквите сулфурни компоненти преку дигестијата влегуваат во крвотокот, од каде стигнуваат до различните ткива и клетки и имаат одредени специфични биолошки ефекти.

Лукот има малку калории, но доста микронутриенти, како витамин Ц, витамин Б6, Б5, манган, цинк, фосфор, калциум, калиум, селен. Покрај тоа, во 100 грама лук се содржат 6,5g протеини, 2,1g растителни влакна и сосем мало количество маснотии.

2) Здраво срце

Диалил трисулфид е компонента на лукот која може да се користи за третман на затајување на срцето. Всушност, хидроген сулфидниот гас се покажал како заштитувачки во однос на оштетување на срцето, но воведувањето на овој гас како терапија и не е баш физички изводливо. Затоа научниците се фокусирале на диалил трисулфидот, кој може да даде сличен резултат.

Анималните студии покажуваат дека за време на опоравувањето од срцевиот удар, глувчињата на кои им било давано диалил трисулфид, имале помали оштетувања во однос на другите за дури 61%.

Друга студија, објавена во  Journal of Agricultural and Food Chemistry покажува дека маслото од лукот може да помогне во заштитата на пациентите од кардиомиопатија, прва причина за смртност кај пациентите со дијабет.

Тоа е всушност хронична болест на срцевиот мускул при која доаѓа до негови абнормални задебелувања, зголемувања и стврднувања.

Една студија која доаѓа од Универзитетот во Анкара, Турција, а е објавена во престижно медицинско списание, вели дека суплементирањето со екстракт од лук во времетраење од 4 месеци помогнало за:

◦ значително подобрување во вкупниот липиден профил на волонтерите
◦ зголемuвање на антиоксидативниот потенцијал на крвта и
◦ намалување на високиот крвен притисок

Сите, важни фактори за кардиоваскуларното здравје.

Дополнително на ова, постојат голем број студии со слични резултати.

3) Позитивно дејство кај остеоартритисот

Една студија од Велика Британија ни дава податоци според кои јадењето на зеленчуците од семејството Allium, во кое спаѓа и лукот, може да ги намали нивоата на остеоартритисот кај жените.

Истражувачите од оваа студија не само што тврдат дека ова е можно, туку велат и дека е многу веројатно дека во иднина ќе можат да се изолираат одредени компоненти од лукот кои би служеле како третман за остероартритот.

Друга долгорочна студија со над 1000 испитанички, близначки, вели дека редовното јадење зеленчук, особено од семејството Allium, резултира со намалени симптоми на раниот остеоартрит на колковите.

4) Лукот содржи антиоксиданти кои можат да помогнат во превенцијата на Алцхајмеровото заболување и деменцијата

Оксидативниот стрес предизвикан од слободните радикали значително придонесува за процесот на стареење.

Антиоксидативниот состав на лукот има навистина моќно дејство против овој оксидативен стрес и го помага природниот одбранбен механизам на телото од предизвиканите оштетувања.

Поголемите дози на лук, во низа на студии се покажале како поттикнувачки за антиоксидативните ензими кај луѓето, а исто така забележително го намалувале оксидативниот стрес кај луѓето со хипертензија.

Комбинацијата од намалувањето на холестеролот и високиот крвен притисок, но и силниот антиоксидативен состав, не само што придонесуваат за здраво срце, туку и за мозочните заболувања кои најчесто доаѓаат со стареењето, како деменција и Алцхајмерово заболување.

5) Лукот ја помага борбата на телото со инфективните микроорганизми, вклучително и сезонските грипови

Суплементирањето со лук е познато по имуностимулирачкото дејство.

Големо истражување кое било вршено во текот на 12 недели, утврдило дека секојдневното суплементирање со лук го намалува бројот на настинки за дури 63% во однос на плацебо, контролните суплементи.

Плус на тоа, деновите со симптоми биле намалени за 70%, од 5 дена кај контролната група, до 1,5 ден кај групата со суплемент.

Во борбата со одредени бактерии, екстрактот од лук се покажал како дури 100 пати поефикасен.

И други студии дава слични резултати, но сепак потребно е поголемо истражување во оваа насока, а до тогаш убаво е да се јаде лук во обидот да се избегнат инфекциите, особено од бактерии.

Одредени студии утврдуваат и потенцијално корисно дејство на лукот и  во однос на:

• здравјето на коските
• здравјето на косата и кожата
• одредени типови на канцери
• алкохолно-замастениот црн дроб
• заштита од предвремено раѓање на бебињата (честа причина се микробните инфекции)
• подобрена потенција(заради подобрена циркулација)
• конзервирањето на некои прехранбени продукти

Јо-јо ефектот е познат термин за оние кои често се обидувале да ослабат преку примена на било каква диета, или можеби не е сосема познат, но со огромна веројатност го имаат искусено она што всушност го означува овој поим.

Јо-јо ефектот означува драматично (во смисла, во краток период) губење на килограмите и потоа неуспешни обиди за постигнување баланс во целта да се одржи таквата посакувана тежина, односно повторно враќање на претходно изгубените килограми, па во некои ситуации дури и полошо, нивно надминување. Со повторната примена на рестриктивната диета доаѓа повторно до нагло слабеење, па се формира еден безизлезен циклус – слабеење-враќање на килограмите-слабеење-враќање на килограмите-слабеење….

Ова се случува, бидејќи диетите имаат ,,вродена маана”, односно немаат решение што по завршувањето на рестрикциите. Така, тие најчесто даваат резултат по одредено време, но по нивното завршувањето, луѓето се враќаат на страната исхрана и начин на живеење, што всушност била и суштината на проблемот со телесната тежина.

Повеќе околу тоа зошто сите диети се погрешни, прочитајте тука.

Јо-јо ефектот прави поразителен импакт од психолошки аспект

Голем дел од луѓето кои често применуваат диети како начин за контрола на телесната тежина, постојано го искусуваат овој јо-јо ефект и тој им влијае фрустрирачки, им ја намалува самодовербата, па ако сакате и буџетот за облека. Доведени во ваква ситуација, луѓето многу често заклучуваат дека не е можно да имаат нормална и трајна телесна тежина. Ваквиот ,,мајндсет” поразителен ефект.

Јо-јо ефектот, освен психолошки, може да има и низа физички негативни импликации на нашиот организам.

Зголемен ризик од кардиоваскуларни заболувања

Според Американската агенција за здравје на срцето, постојаните нагли варијации во телесната тежина или јо-јо ефектот на диетите, има негативно влијание на речиси сите главни ризик-фактори за нарушено кардиоваскуларно здравје – гојазност, пушење, шеќер, високи масти и холестерол, крвен притисок и физичка неактивност.

Некои истражувања укажуваат дека дури и варијациите (јо-јо циклусите) од само 4 килограми, можат значително да влијаат на зголемување на ризикот од срцеви заболувања.

Експертите сметаат дека ваквиот ефект главно се должи на тоа што при секое ,,ново” покачување на телесната тежина, параметрите за кардиоваскуларното здравје се нарушуваат – крвниот притисок, липидниот профил (холестеролот и триглицеридите), глукозата во крвта итн.

Една од клучните причини за овие нарушени параметри е тоа што во делот од циклусот каде што се губи телесна тежина, се намалува масното ткиво, но во одреден дел и  мускулното, а делот од циклусот кога тежината се покажува – тоа речиси исклучиво се должи на маснотиите. Дополнително, овие масни наслаги најчесто се во пределот на стомакот, што исто така се поврзува со зголемен ризик од срцеви заболувања, но и дијабет.

Бавен метаболизам

Јо-јо ефектот, предизвикувајќи ги претходно споменатите циклуси, со текот на времето може да доведе до нарушувања на метаболизмот. Добра вест е тоа што ваквите нарушувања не мораат да бидат трајни.

Постојат повеќе начини метаболизмот да се врати во нормала, а тоа се здравиот начин на исхрана и живеење, односно постепеното и трајно губење на телесната тежина. Вежбите со тежина исто така можат да помогнат, бидејќи количеството и густината на мускулната маса има значителен ефект на функцијата на метаболизмот.

Повеќе за метаболизмот, прочитајте во една од нашите претходни статии: Сè што треба да знаете за вашиот МЕТАБОЛИЗАМ!

Хормонски промени

Наглите и постојани промени во телесната тежина, можат да предизвикаат и постојани промени во хормонските нивоа, со навистина лоши последици.

Иако факторите како возраст и пол играат голема улога, јо-јо ефектот без разлика на возраста и полот, може да го наруши регулирањето на хормоните, како кортизол и мелатонин,на пример. Овие два хормони (хормони на стресот и сонот) се од особено значење за контролирањето на телесната тежина, имајќи предвид дека стресот и квалитетниот сон влијаат на килограмите. Повеќе на овие теми прочитајте со кликнување на линковите поставени погоре.

Колку повеќе циклуси слабеење-повишување на килограми се одвиваат, толку поголема е  штетата. Експертите сметаат дека токму заради овие промени, луѓето со секој нов циклус, враќаат или покачуваат сè повеќе килограми.

Други негативности предизвикани од јо-јо ефектот:

• Зголемен ризик од замастен црн дроб.

• Зголемен ризик од метаболен синдром.

• Со секој нов циклус, се губи сè повеќе мускулна маса, а се добива се повеќе масно ткиво.

• Хормонскиот дисбаланс води и кон зголемен апетит.

Краток заклучок

Можеби брзото губење на килограмите е одлично за на инстаграм, но не и за нашето тело. Колку и лошо да звучи, за здраво слабеење се смета само она со брзина до околу 1 килограм неделно. Сè што е над ова, може да нѝ создаде повеќе проблеми, отколку корист.

Од сето горенаведено, може да се заклучи дека одржувањето, не само на нормална, туку на ПОСТОЈАНА нормална телесна тежина е клучно за добро кардиоваскуларно и општо здравје. Затоа, диетите со нивниот јо-јо ефект секогаш ќе останат погрешен избор.

За среќа, постигнувањето на постојана нормална телесна тежина е возможно. За таа цел е потребна целосна промена на лошите животни навики и усвојување на одржлив и здрав начин на исхрана, но и редовна физичка активност, конролиран стрес и квалитетен сон.

За важните принципи околу процесот на слабеење и како правилно да започнете со овој процес, прочитајте на следнито линк: Важни принципи на слабеењето – Што треба, а што не да правите?.

Во една од нашите претходни статии зборувавме повеќе околу тоа зошто не е добро да се јаде доцна навечер: Зошто оброците доцна НАВЕЧЕР влијаат лошо на телесната тежина?

Сепак, тоа не значи дека не треба да вечераме. Важно е вечерата да биде најмалку 3 часа пред самото легнување, да е составена од произовиди кои нема да ви го отежнат варењето и да не биде обилна и  висококалорична.

Во продолжение, ви нудиме 3 токму такви рецепти, кои освен што се здрави и исклучително вкусни, ќе ви обезбеднат ,,лесна” вечера, која ќе ве засити точно колку што треба. За нивната калориска и нутритивна вредност, информирајте се од нутритивните табели кои се поставени после секој од рецептите.

1.Посен ,,мекенчиз”

За овој рецепт, потребни ќе ви бидат:

• 2 помали компири, исецкани на ситни коцки
• 1 морков со средна големина, покрупно исецкан
• 1 главица кромид, покрупно исецкана
• 3 лажици индиски ореви
• 1 лажица лук во прав и ако имате, 1 лажица кромид во прав
• 1 лажица сол и малку бибер
• 2 лажици нутритивен квасец
• 200g претходно сварени ситни макарони

Начин на подготовка:

1. Претходно подготвените зеленчуци (компир, морков и кромид), ставете ги да се варат додека не омекнат. Кога ќе се сварат, зачувајте малку од водата во која се вареле.

1. Во блендер, додадете ги индиските ореви и сварените зеленчуци. Врз нив додадете ги и сите споменати зачини (и солта), заедно со нутритивниот квасец. На крајот, прелијте ја смесата со една чаша од водата во која се варел зеленчукот. Нутритивниот квасец ќе му ја даде посакувана текстура на сосот, слична на сирењето. Повеќе околу овој доста хранлив производ, дознајте во една од нашите претохдни статии: Дали е точно дека нутритивниот квасец дебелее?

1. Убаво хомогенизирајте ја смесата во блендерот и потоа прелијте ја врз претходно ,,ал денте” сварените ситни макарони.

• Овој рецепт прави 2 порции

Нутритивна вредност:

(на една порција)

Калории: 400  Јаглехидрати: 75g од кои растителни влакна: 6,5g и шеќери: 4g; Протеини: 15g; Масти: 6g од кои заситени: 1g; Витамин Б3: 30mg; Витамин Б6: 5mg; Витамин Б9 (фолна киселина):: 150μg; Витамин Б12: 4μg; Витамин A: 5000IU; Манган: 0.5mg; Фосфор: 230mg; Калиум: 800mg; Железо: 2mg; Цинк: 3mg; Магнезиум: 80mg; Бакар: 0,5mg; Селен: 15μg

2. ,,Минестрон” супа со зеленчуци

За овој рецепт, потребни ќе ви бидат:

• 2 помали моркови, исецкани на кругчиња
• 2 парчиња целер, исецкани
• 1 главица помал црвен кромид, ситно исецкан
• 2 тиквички со средина големина, ситно исецкани
• 2-3 чашки крупно исецкан спанаќ (може и блитва)
• 300g грав од конзерва или претохдно сварен
• 1 чашка тестенини по избор
• 1 компир со средна големина, исецкан на коцкички
• 3 чешниња лук, ситно исецкани
• Околу 200g доматен сос
• 6 чашки растителен бујон
• 1 лажица ладно цедено маслиново масло
• Малку сол и бибер

Начин на подготовка:

1. На тава поставена на средна температура, истурете го маслиновото масло, па додадете ги претходно исецканите зеленчуци (морков, целер, кромид), па посолете и наросете малку бибер. По кратко време, додајте го и компирот, лукот и добро промешајте.
2. По неколку минути готвење, додајте го доматниот сос, растителниот бујон и ситно исецканите тиквички. Оставете ја смесата да крчка на тивко околу 45 минути.
3. По поминатото време, додадете го претходно сварениот грав, спанаќот и тестенините. Гответе уште 10 минути, а потоа сервирајте го топлиот оброк.

• Овој рецепт прави околу 3-4 порции.

Нутритивна вредност:

(на една порција)

Калории: 220  Јаглехидрати: 37g од кои растителни влакна: 7g и шеќери: 8g; Протеини: 20g; Масти: 10g од кои заситени: 0,5g; Витамин Б1: 0,2mg;  Витамин Б5: 1mg; Витамин Б6: 0,5mg; Витамин Б9 (фолна киселина):: 110μg; Витамин A: 7500IU; Витамин К: 130μg; Манган: 0.8mg; Фосфор: 200mg; Калиум: 1000mg; Железо: 3mg; Магнезиум: 80mg; Бакар: 0,5mg

3. ,,Пармезан брод”

За овој рецепт, потребни ќе ви бидат:

• 2 модри патлиџани со средина големина, исечени на половина и со извадена средина
• Половина главица кромид, ситно исецкана
• Половина чашка киноа семе
• 1 чаша растителен бујон
• 300g шампињони, исецкани по должината
• Малку пармезан за декорација или било кој други вид на кашкавал/сирење
• Околу 200g доматен сос или пире (50g)
• Малку магданос
• Малку ладно цедено маслиново масло
• Сол и бибер

Начин на подготовка:

1. Најпрво исечете ги краевите на модриот патлиџан и поделете го на половина. Извадете ја средината на патлиџанот, за да можете подоцна да го наполните. Така подготвени, премачкајте ги патлиџаните со малку маслиново масло, посолете и додајте бибер. Ставете ги да се печат 10 минути, во претходно загреана рерна на темепратура од 190͒С.
2. Во меѓувреме, премачкајте едно ниско, нелепливо тавче со малку маслиново масло и ставете го на плоча со средно висока температура. Додајте го кромидот, а кога тој ќе зарумени, додадете ги и печурките заедно со средината која претходно ја извадивте од модриот патлиџан.
3. По неколку минути, во тавчето додајте го киноа семето, заедно со растителниот бујон. Крчкајте 15-тина минути на ниска темепература.
4. Со направената смеса, наполнете ги испечените модри патлиџани и врз додадете го доматниот сос и нарендајте малку пармезан или друг вид на сирење/кашкавал. Печете во рерната уште 20-тина минути.

• Овој рецепт прави околу 2-3 порции.

Нутритивна вредност:

(на една порција)

Калории: 330  Јаглехидрати: 53g од кои растителни влакна: 13g и шеќери: 17g; Протеини: 11g; Масти: 11,5g од кои заситени: 2,5g; Витамин Б1: 0,4mg; Витамин Б2: 0,5mg; Витамин Б3: 7,5mg;  Витамин Б5: 3mg; Витамин Б6: 0,5mg; Витамин Б9 (фолна киселина):: 110μg; Витамин A: 500IU; Витамин E: 4mg; Манган: 1mg; Фосфор: 270mg; Калиум: 1100mg; Железо: 4,2mg; Магнезиум: 100mg; Бакар: 0,9mg; Селен: 17μg; Цинк: 2,3mg

[Поврзано: Сицилијанска капоната – модар патлиџан во своето најдобро издание!]

Деменција е состојба која измачува многумина од повозрасната категорија на луѓе. Нормално е со текот на стареењето да опаѓа интелектуалниот капацитет, но деменцијата не е тоа.

Што всушност претставува деменција?

Со поимот деменција се опишуваат збир од знаци/симптоми што се предизвикани од нарушувања што го засегаат мозокот. Тоа не е некоја точно одредена болест. Деменцијата влијае на размислувањето, однесувањето и способноста да се извршуваат секојдневните работи.

Функцијата на мозокот е доволно засегната за тоа да има влијае врз нормалниот општествен или работен живот на лицето. Обележје на деменцијата е неспособноста да се вршат секојдневните активности како последица на намалените спознајни способности.

Лекарите утврдуваат постоење на деменција ако се значително оштетени две или повеќе спознајни функции. Во спознајни функции спаѓаат: помнењето, способноста за говор, разбирањето на информациите, способноста за снаоѓање во просторот, расудувањето и сосредоточеноста.

Точните знаци или симптоми што ги има некое лице со деменција, зависат од деловите на мозокот што се оштетени од болеста што ја предизвикала деменцијата. Кај многу видови на деменција, некои од нервните клетки во мозокот престануваат да функционираат, ги губат врските со другите клетки и изумираат.

Деменцијата обично се засилува со текот на времето. Тоа значи дека постепено се шири низ мозокот и знаците што ги има лицето со текот на времето стануваат полоши.

Нешто повеќе околу ова заболување, прочитајтет тука.

Нова студија на оваа тема дава интересни резултати

Една нова студија објавува дека преку долгорочното контролирање на 12 специфични ризик-фактори , можете да го одложите појавувањето на деменција или да го намалите ризикот од неа за дури 40%.

Експертите утврдуваа нови 3 ризик-фактори за развој на деменција

Според новиот дополнет извештај на Лансетовата комисија, во однос на превенцијата од деменција, експретите додаваат уште 3 дополнителни, нови ризик-фактори за демеција и тоа:

▫ прекумерно консумирање на алкохол
▫ повреди на главата
▫ загаден воздух

Овие нови 3 фактори се додаваат на веќе постоечките 9, утврдени во 2017:

• понизок степен на образовани во помладите години
• губење на слухот по 40-тата година
• хипертензија
• обезност
• пушење
• депресија
• социјална изолираност
• физичка неактивност и
• дијабет во подоцнежните години

Никогаш не е рано или доцна да се превземе нешто во однос на деменцијата

Деменцијата им го отежнува животот на над 50 милиони луѓе во светски рамки, додека бројот на пациенти со вакви заболувања се очекува да се триплира до 2050-тата година, особено во земјите со послаб економски развој (моментално 2/3 од пациентите се од овие земји). Според статистиките, жените почесто го имаат овој проблем во однос на мажите.

Во западните земји, како Англија, Франција, САД итн., бројот на пациенти со деменција е  во постојано опаѓање, а се смета дека ова се должи на свесноста за здравиот начин на живеење и неговото влијание врз превенцијата од деменција.

Експертите од оваа област советуваат дека никогаш не е рано или доцна да се почне со превентивните мерки од деменцијата, а како најзначајни мерки ги наведуваат:

• Одржување на нормалниот крвен притисок (максимум 130/80), по 40-тата година.

• Почестите прегледи за слух и превенцијата од нарушен слух (на пример, избегнувањето на честа изложеност на многу гласни места), после 40-тата година и редовното носење на соодветни апаратчиња за слух, ако има потреба.

• Избегнување на изложеност на загаден воздух или носење на соодветни заштитни маски.

• Непушење и избегнување на изложеноста на чадот од цигари.

• Превенирање на повреди на главата.

• Избегнување на алкохол или умерено пиење.

• Редовна физичка активност.

• Намалување на вишокот телесна тежина.

Претходните совети за превенирање на деменција експертите ги препорачуваат по претходна сеопфатна, системска анализа, вклучително анализа на достапната литература, мета-анализите и индивидуалните студии на тематиката.

Речиси сите препораки без исклучок, се преклопуваат со она што значи здрав животен стил, односно усвојување на принципите на здравиот живот. Здрава исхрана, избегнување алкохол, непушење, редовна физичка активност, но и ментална активност (читањето, љубопитноста и постојаното учење нови работи), менаџирање со стресот, квалитетен сон и одржување нормална телесна тежина.

Значи, покрај другите добро познати бенефити од водењето на животот според овие принципи, како причина плус е превенцијата од деменција.

Постојат многу видови диети, но Медитеранскиот начин на исхрана доминира над нив со својата научна потврденост, како и со вековната традиција.

Што подразбираме под Медитерански начин на исхрана?

Генерално е прифатено дека луѓето кои живеат во медитеранскиот регион имаат подолг животен век и помалку страдаат од хронични заболувања.

Не се работи за некоја посебна тајна, луѓето во овие региони водат физички поактивен живот, јадат претежно храна без додадени шеќери, заситени масти, месото го избегнуваат, мастите претежно ги добиваат од маслиновото масло и јатките, а препроцесиранта храна е реткост.

Така, Медитеранската исхрана може да понуди низа на здравствени бенефити, вклучително губење на килограмите, поздрави срце и мозок, превенција од канцер, контрола и превенција на дијабетот итн.

Не постои ,,една” Медитеранска диета. Грците јадат различно од Италијаните, кои пак јадат различно од Французите, Шпанците и оние на блискиот исток. Сепак, принципите се споделени.

Убедливо најдобар начин на исхрана помеѓу постоечките, според научниците од областа!

35 начини на исхрана биле рангирани по различни основи од панел здравствени експерти. Во повеќето зададени параметри Медитеранската исхрана била прва, а била прогласена за најдобра и во вкупниот пласман, односно по анализирањето на сите параметри заедно.

Таа добила највеќе гласови во конкуренцијата за најдобра растително-базирана исхрана, најдобра исхрана за дијабет, најлесно прифатлив здрав начин на исхрана и што е исто така значајно – најлесна исхрана за примена во секојдневнието. Второто место го освоила во однос на најдобрите начини на исхрана за срцевото здравје.

Како функционира Медитеранскиот начин на исхрана?

Бидејќи овој начин на исхрана се базира на одредени принципи, а не на точно структурирана диета, самите одлучувате колку калории треба да изедете за да ја намалите или зголемите телесната тежина, која физичка активност ќе ја изберете и како ќе го ,,обликувате” менито од препорачаните намирници.

Т.н. Медитеранска пирамида на исхрана би требало да ви помогне полесно да почнете.
На самото дно од пирамидата се наоѓа свежата храна (овошје, зеленчук), полнозрнаста храна, мешунките, маслиновото масло и некои билки и зачини. Значи, ова е базата, овие намирници треба да се секојдневние и можат да се консумираат и во поголеми количини.

На следното скалило се наоѓаат рибата и останатата морска храна, што треба да се јадете до неколку пати во неделата. Последното скалило е резервирано за јајцата, сирењето и јогуртот, тие треба да се на трпезата максимум два пати неделно.

Белото месо и слатките се можеби за некои специјални пригоди

Уште некоја чаша црвено вино во текот на неделата и умерена физичка активност и нема некоја поголема филозофија, подготвени сте да ја следите оваа исхрана. За среќа е  блиска и до нашата традиционална, па тоа ја прави дополнително полесна за прифаќање и усвојување.

Дали е скапо да се храниме ,,медитерански”?

Иако некои продукти знаат да чинат доста, како маслиновото масло, јатките и рибата, сепак базата на оваа исхрана е составена од продукти кои се лесно достапни и со прифатлива цена, како: мешунките, овошките, зеленчукот, житарките итн.

Поскапите намирници, исто така повеќе траат и се купуваат поретко.

Цената може да зависи и од вашиот избор на одредени намирници, но генерално земено, Македонија е богата со разни видови на квалитетна свежа храна, мешунки и полнозрнасти житарки со достапни цени.

Може да се каже дека потрошените средства се во најмала рака исти како оние при типичната македонска, не толку здрава, обемна исхрана.

Дали може да ни помогне во слабеењето?

Медитеранскиот начин на исхрана може да помогне за намалување на телесната тежина.

Ова е случај и покрај тоа што Медитеранската исхрана содржи повеќе намирници со значителен процент на маснотии(маслиново масло, авокадо, маслинки, сирење, јатки итн). Сепак, овие масти се сметаат за здрави и сé повеќе истражувања ни укажуваат дека од нив имаме разни видови на бенефити, меѓу кои и здраво слабеење.

Секако дека количините се важни, на крајот кога станува збор за слабеењето, од огромно значење е калорискиот дефицит, односно да внесуваме помалку калории од што трошиме.

Значи, ако сте во калориски дефицит и јадете од горенаведените продукти богати со здрави маснотии, сигурно нема да се здебелите, дури ти ќе ви бидат од помош.

Низа на студии се правени на оваа тематика, ќе наведеме 2:

• Една студија од 2018 за испитаници имала над 30 илјади Италијанци. Анализирани биле нивните навики во однос на исхраната. Истражувачите заклучиле дека следењето на Медитеранската исхрана е директно поврзано со намалена веројатност од гојазност и од зголемен обем на струкот.

• Една мета-анализа на 21 студија, објавена во 2008 дава резултати според кои следењето на оваа исхрана може да води кон намалување на телесната тежина кај оние со вишок, но  кон намален ризик од гојазност.

Неколку причини зошто е толку лесна за следење и усвојување како навика?

◦ Нема строги, ригоризни ограничувања

◦ Никогаш нема да бидете гладни, напротив, а ќе слабеете

◦ Лесно достапни, вкусни и рецепти лесни за приготвување

◦ И конечно, Медитеранската исхрана е блиска до нашето поднебје. Кога ќе започне човек доследно да ја применува, нема чувство дека следи некој чуден начин на исхрана. Напротив, тоа е храна која носи во себе долга традиција, не е измислена од никого, не е последица на некој тренд во светот, туку веќе неколку децении полека, но сигурно го докажува своето значајно место во човековото здравје.

Речиси секоја клетка од нашиот организам поседува свој внатрешен ,,часовник”, а едно ново истражување од Perelman School of Medicine при University of Pennsylvania, нѝ покажува дека можеби начинот на кој овие различни часовници меѓусебно си влијаат, игра клучна улога во правилната функција на метаболизмот.

Добро е познато дека работниците кои постојано одат во трета смена, страдаат од проблеми со гојазноста, прекумерната телесна тежина, а често им се дијагностицира и  дијабет. Се смета дека ова е случај заради тоа што нивните ,,внатрешни часовници” не се добро кооридинирани и заради нерегуларните шаблони на оброци. Сепак, науката доста малку знае за интеракцијата помеѓу споменатите внатрешни часовници и за тоа каков треба да биде ,,распоредот” на оброците, а особено малку за импактот на овие фактори врз целокупното здравје.

Новата студија фрла ново светло врз прашањата на темата

Тимот истражувачи од претходно споменатата студија, инаку вчера објавена во престижниот Science фрла нова светлина на прашањата кои ја измачуваат оваа тематика.

Внатрешниот главен часовник во мозокот, наречен уште и циркадијален ритам, ги синхронизира часовниците на периферните ткива и било какво нарушување во овој систем се поврзува со некаков тип метаболичка дисфункција.  Периферни ткива се оние ткива кои немаат примарна вредност кога станува збор за структурата у функцијата на некој орган.

Како срединските и генетските фактори влијаат врз контролата на споменатите часовници на периферните ткива и дали постои комуникација помеѓу часовниците на клетките од различни видови, за жал засега е сосема непознато.

Што нѝ открива студијата?

Истражувачите поставиле нов анимален модел, според кој може вештачки да се нарушат внатрешните часовници на хепатоцитите, тип на клетки од црниот дроб кои претставуваат всушност движечката сила на метаболизмот. Студијата била спроведена на лабораториски глувчиња. Кога велиме движечка сила, се мисли на тоа дека во овие клетки се одвиваат огромен број на важни метаболитички процеси.

Како резултат на овие индуцирани или поттикнати нарушувања, истражувачкиот тим забележал акумулација или насобирање на триглицериди (маснотии) во крвта, со што се зголемил и ризикот од кардиоваскуларни заболувања – срцев, мозочен удар итн., но и од дијабетес.

Ваквите резултати ја покажуваат важноста на внатрешните часовници и во периферните ткива на црниот дроб, во одржувањето на метаболитичката хомеостаза или рамнотежа/благосостојба.

Изненадувачки, метаболизмот на другите клетки во црниот дроб исто така се репрограмирал, кога внатрешниот часовник на хепатоцитите бил нарушен.

И исхраната е фактор за синхронизирање на ,,часовниците” на периферните ткива

Познато е од претхоните студии дека циклусите ден/ноќ влијаат на бихевиоралните ритами, како што е спиењето, но расте бројот на докази според кои и јадењето или исхраната е фактор за синхронизација на внатрешните часовници на периферните ткива.

Претходно споменатата студија покажува и дека временските рестрикции во јадењето можат да имаат корисен ефект врз метаболизмот. Повеќе околу intermittent fasting (или наизменичното гладување), прочитајте тука.

Тимот истражувачи открил дека времето кога се јаде, но и координираноста на внатрешните часовници во хепатоцитите, влијаат на метаболитичкиот ритам. Поточно, тие покажале дека речиси половина од т.н. ритмички гени, се регулирани од внатрешните часовници на клетките, но и од тајмингот на оброците на лабораториските глувчиња.

На што ќе се фокусира науката од оваа област во иднина?

Научниците од студијата на крајот заклучуваат дека мора да постои комуникација помеѓу ,,внатрешните часовници” на различните видови клетки.

Дополнително, тие велат дека  подоброто разбирање на механизмот според кој храната влијае на внатрешниот ритам или внатрешните часовници на сите клетки, ќе нѝ овозможи развивање на оптимален временски распоред за оброците.

Ова може да биде од огромна помош, особено за работниците од 3-та смена и оние со постојано нарушен биоритам, од најразлични причини. Како плус на ова, оптималниот временски распоред на оброци ќе може потенцијално да се користи и како терапевтска стратегија за пациентите со метаболитички нарушувања, како гојазност и дијабетес.

Извор:

Neuroscience news.com