Во оваа статија ќе зборуваме за неизбежните, хормонални промени низ кои ќе помине секоја жена во својот живот и како истите влијаат врз метаболизмот на глукозата, инсулинот и ризикот од дијабет.
Што претставува дијабетот?
Дијабетот претставува состојба кога телото неправилно ја искористува и се справува со глукозата која е присутна во крвта. Ова најчесто е поради недоволно количество или поради не ефективност на хормонот – инсулин. Тој е одговорен за правилно регулирање и искористување на глукозата од крвта. Со негова помош таа успешно навлегува во клетките каде се искористува како извор на енергија.
Постојат повеќе типови на дијабет – тип 1, тип 2, предијабетна состојба, како и гестацискиот дијабет. Ризик факторите се бројни, но најчестите се: генетски, прекумерна телесна тежина, возраста, слаба физичка активност, останати здравствени состојби (хипертензија, покачен холестерол, покачени триглицериди), бременост и сл.
Покрај лекарствата кои може да помогнат при третирање на било кој тип на дијабетна состојба, промени во животните навики исто така може да имаат исклучително позитивен ефект. Регулирање на телесната тежина, поредовна физичка активност, добра хигиена на спиење, избегнување и контролирање на стресот и секако здрава исхрана се дел од најчестите препораки за подобро справување, па дури и превенција на дијабетот.
Како вообичаените хормонални промени влијаат на нивото на шеќер кај жените?
Хормоналните промени низ животот на жените може да влијаат на ризикот од дијабетес преку различни механизми. Ваквите промени се директно поврзани со инсулинската функција и сензитивност, метаболизмот на глукозата и начинот на складирање на мастите. За време на пубертетот, зголемувањето на половите хормони како што се естрогенот и прогестеронот, заедно со хормонот за раст, може да доведат до привремена инсулинска резистенција, што ги прави девојките во тинејџерски години поподложни на нарушен метаболизам на глукозата. Бременоста воведува уште еден критичен период кога хормоналните флуктуации, вклучително и покачените нивоа на прогестерон, естроген и лактоген, предизвикуваат повторно намалена инсулинска сензитивност. Оваа физиолошка промена на телото може да резултира со гестациски дијабет, состојба каде што нивото на гликоза во крвта станува покачено за време на бременоста. Жените со гестациски дијабет се подложени на поголем ризик да развијат дијабетес тип 2 подоцна во животот.
Менопаузата е период во животот на жената кој главно означува пад на нивото на естроген, што се поврзува со зголемено складирање на масти, особено во централната регија и поголема склоност кон инсулинска резистенција. Дополнително, жените во постменопаузниот период често доживуваат промени во дистрибуцијата на телесните масти, нагласувајќи ја акумулацијата на висцералните масти, што го влошува ризикот од метаболички синдром и дијабетес.
Синдромот на полицистични јајници (PCOS), кој се карактеризира со хиперандрогенизам и менструални неправилности, исто така значително го зголемува ризикот од дијабетес тип 2 поради хронична ановулација и инсулинска резистенција.
Поради сето ова, хормонските „транзиции“ ја нагласуваат важноста од следење и управување со метаболичкото здравје кај жените, особено за време на пубертетот, бременоста и менопаузата. Во овие периоди е исто така критично да се посвети внимание на начинот на живот и секојдневните навики. Здравиот начин на живот драстично го намалува ризикот од компликации и долгорочни последици од ваквите природни, физиолошки промени низ кои минуваат жените.
