Во последно време тренд стануваат различните типови диети со намален, дури и строго ограничен внес на јаглехидрати. Промоторите на ваквиот пристап ветуваат сигурни резултати во слабеењето, но и подобро здравје!
[Поврзано: Тајната на ЈО-ЈО ефектот и како тој го уништува здравјето!]
Точно е дека рестрикцијата на јаглехидратите (со некои други дополнителни интервенции во исхраната) ќе ви донесе резултати во однос на килограмите, иако тоа не секогаш е случај. Сепак, на подолг рок целосното избегнување на јаглехидратната храна може да ви направи повеќе проблем, отколку корист. Прочитајте за опасностите на кето диетата на следниот линк.
[Поврзано: 5 распространети НЕВИСТИНИ за јаглехидратите]
Во една од претходните статии зборувавме за главните бенефити на исхраната богата со полнозрнести житарки, денес ќе ги разгледаме потенцијалните опасности од избегнувањето полнозрнеста храна и од исхраната со рафиниран тип на житарки.
Секоја житарка има своја уникатна нутритивна или хранлива вредност
Секоја житарка има уникатен состав кој ѝ дава посебни корисни ефекти за нашиот организам. Помеѓу најважните хранливи материи кои се наоѓаат во полнозрнастите житарки се сложените квалитетни јаглехидрати, протеините, здравите масти, повеќето витамини од Б групата, минералните, како бакар, железо, цинк, магнезиум, а најголемиот дел од позитивните својства на житарките доаѓаат од нивниот исклучително богат состав со растителни влакна (ова особено важи за т.н. ,,лебови без брашно”).
Само полнозрнастите житарки можат да нѝ го понудат ,,целокупниот пакет” бенефити од одредена житарка, бидејќи за разлика од рафинираните, тие не подлежат на процеси во кои ќе им бидат отстранети одредени значајни делови, односно делови полни со различни хранливи материи.
Сите полнозрснасти житарки (зрна) се составени од 3 дела: лушпа, никулец и ендосперм. Секоја од овие компоненти е извор на уникатни нутриенти.
Лушпата е особено богата со расителни влакна, Б витамини, различни минерали (железо, бакар, цинк, магнезиум), но и различни други фитонутриенти, помеѓу кои и антиоксидативни соединенција.
[Поврзано: ФИТОХЕМИКАЛИИ – уште една причина плус полнозрнестата храна да биде основа на исхраната]
Никулецот е богат со здрави маснотии, витамини од Б групата, витамин Е и низа други фитонутриенти. Од друга страна, внатрешниот дел на зрното или ендоспермот е извор на скроб (сложени јаглехидрати), протеини, но во доста помал обем на микронутриентите со кои се богати другите делови од зрното.
Секоја од споменатите, значајни хранливи материи, има своја лепеза на позитивни дејства по нашето здравје.
Eдна студија од 2016 година, објавена во Circulation, открива дека луѓето кои секојдневно имаат оброци со полнозрнасти житарки, имаат за дури 22% помал ризик од смртност од било која причина, во однос на оние кои имаат намален внес на полнозрнасти житарки или нивни производи.
Опасност број 1: Недостаток од фибер или од растителни влакна
Модерниот начин на исхрана поттикнува значително помал внес на растителни влакна во секојдневието од тоа што ни е навистина потребно. Така, кај навистина голем дел од популацијата недостасува оваа најпотценета хранлива материја. Многу повеќе на оваа тема, дознајте со кликнување тука.
[Поврзано: Растителни влакна – како да препознаеме дека ни фалат?]
Главните опасности од недоволниот внес на фибер во секојдневнието можат да бидат (кои се потенцијалните механизми зад овие опасности, дознајте тука):
- Проблеми со запек кои постојано се повторуваат.
- Зголемена телесна тежина.
- Повишен холестерол
- Зголемена хронична инфламација
- Силни промени на глукозните нивоа во крвта.
- Замор, безенергичност, гадење и општо чувство на слабост.
Дневните препорачани количества фибер кои треба да се внесуваат се: околу 38g за мажи и околу 25g, за жени. Кај повозрасните мажи, препораката е околу 30g, а кај повозрасните дами – околу 20g.
Опасност број 2: Зголемена телесна тежина и сите нејзини негативни последици
Растителните влакна на полнозрнестите житарки ја попречуваат работата на дигестивните ензими со што се успорува дигестијата и на тој начин се избегнуваат шеќерните пикови, а потоа и наглите падови кои се ризични по здравјето, а нè оставаат и постојано гладни. На тој начин се намалува и гликемискиот индекс на целокупната присутна храна во дигестијата.
Дополнително, полнозрнестите житарки го поттикнуваат она што се нарекува чувство на полн стомак – што делува супресирачки на апетитот и на тој начин допринесува за олеснет процес на слабеење.
[Поврзано: Што треба да знаете за ГЛИКЕМИСКИ ИНДЕКС?]
Опасност број 3: Поголем ризик од дијабетични заболувања
Јасно е дека дијабетичните заболувања се главно поврзани со гојазноста, па полнозрнестите житарки главниот заштитен ефект го имаат во однос на превенцијата од зголемувањето на килограмите, но и во однос на поупешното контролирање на крвниот шеќер. Ваквите корисни дејства главно се должат на солидните концентрации на фибер во полнозрнестите житарки, а на темата постојат навистина голем број научни трудови.
Но, во последно време се јавуваат и се поголем број истражувања според кои фитохемикалиите од ПЖ имаат исто така силен антидијабетичен ефект!
На пример, во едно поново јапоноско истражување, се вели дека алкилрезорцинолите имаат сериозна моќ да ја супресираат обезноста и глукозната интолеранција, преку зголемувањето на инсулинската сензитивност и полесното излачување на холестеролот.
Исто така, постојат бројни научни студии кои наоѓаат директна поврзаност помеѓу фитохемикалиите на ПЖ и контролирањето на телесната тежина, преку супресирањето на апетитот и значајното намалување на липидната акумулација (создавањето на масни наслаги).
Опасност број 4: Исхрана што не обезбедува доволно антиоксидативни материи
Можеби помалку се знае околу тоа, но житарките се богат извор и на најразлични потентни, антиоксидативни фитохемикалии.
Антиоксидативните фитохемикалии од полнозрнестите житарки (алкилрезорциноли, бензоксазиноиди, фитостероиди, сфинголипиди, лигнани, флавоноиди, масни киселини и гликолипиди, алкалоиди, полиамиди..) дејствуваат:
- на намалувањето на хроничниот процес на воспаление во телото (ризик фактор за многу заболувања, па и срцеви), потоа
- на намалување на вкупниот холестерол, и на крајот
- на намалување на високиот крвен притисок како еден од главните фактори за кардиоваскуларните заболувања.
Повеќе истражувања нѝ даваат податоци според кои можеме да видиме дека оние луѓе што имаат исхрана богата со полнозрнести житарки и нивни продукти, имаат пониски вредности за CRP или Ц-реактивниот протеин.
Многу повеќе на оваа тема, прочитајте тука.
