Преку сè повеќе статии на нашиот блог се обидуваме да ја потенцираме важноста на добриот и квалитетен сон. Исто така наречена и „хигиена на спиење“, практикувањето на редовен, долг и квалитетен сон има огромно влијание врз нашето ментално и физичко здравје. Но, често поради разни обврски сме во ситуација да го жртвуваме спиењето и на тој начин да имаме повеќе време за работа.
Ова може да доведе до хроничен недостаток од спиење, а со тоа да се јават и низа на проблеми. Еден од тие проблеми може да биде и т.н „микросон“ или „микроспиење“. За тоа што претставува оваа состојба и зошто доаѓа до неа, прочитајте повеќе во продолжение.
Што претставува „микроспиењето“?
Оваа состојба ги опишува периодите на заспивање, но во интервали од само неколку секунди. Сите сме го почувствувале овој феномен, пример кога сме гледале телевизија доцна во ноќта или патуваме долги патишта и сме уморни и имаме потреба од сон. При „микроспиење“ доаѓа до кратко, неприметно заспивање.
Тоа може да се случи секому и секаде и може да биде навистина проблематично и опасно. За да се смета за микроспиење, потребно е тоа да трае помалку од 30 секунди. Понекогаш ваквите епизоди на заспивање се споени и близу една по друга, бидејќи се трудиме и дури измачуваме да останеме будни.
При микроспиењето се смета дека мозокот брзо се префрла од заспана во разбудена состојба. Циклусите на спиење имаат времетраење од само неколку секунди. Со цел мозокот да го регистрира заспивањето, потребно е тоа да трае бар околу една минута, па затоа ваквите заспивања се најчесто неприметни.
Знаци кои ужакуваат дека сме имале микроспиење се:
- Будење со нагли движења на телото или пак со навалување на главата во некоја насока
- Прекумерно зевање и прекумерно трепкање со очите
- Кратко губење на свеста
- Проблеми со процесирање на информации
- Неможност да се сетите на настани кои само што се случиле
Зошто доаѓа до оваа појава?
Главната причина за ваквата појава се смета дека е недостатокот од сон. Едно истражување покажува дека дури 20% од испитаниците изјавиле дека им се потребни дополнителни 90 минути сон секоја ноќ. Тоа значи дека недостатокот од сон е честа и сериозна појава. Дополнително, луѓето кои работат во смени и кои имаат долги работни часови се исто така во ризик од недостаток од сон. Интересно е што за појава на миркоспиењето не е потребно некаков долгорочен, хроничен недостаток од сон.
Една студија покажала дека дури само една ноќ со спиење во времетраење од помалку од 4 часа, значително ги зголемува шансите за појава на микроспиење. Исто така, луѓето кои имаат здрави и регулирани навики на спиење, имаат поголем ризик за микроспиење при пропуштена ноќ за спиење.
Покрај недоволниот сон и неквалитетниот сон може да допринесе кон вакви епизоди на кратко заспивање. Дијабетот, спиечката апнеа, хипертензијата, прекумерната телесна тежина, депресијата и анксиозноста се дел од состојбите кои се смета дека може да го нарушат квалитетот на спиењето. Покрај тоа, обструктивната спиечка апнеа и нарколепсијата може да бидат исто така фактори кои се заслужни за појава на микроспиење.
Зошто ваквата состојба е потенцијално опасна?
Доколку сме дома на нашиот кауч, ваквата состојба секако не е опасна и едноставно ќе не присили да заспиеме. Но, ваквото кратко заспивање може да биде сериозна опасност кај луѓето кои управуваат со автомобил или со некаква машинерија. Во САД, статистиката вели дека дури 6,000 судири со автомобили се поради ваквото микрозаспивање. Во една анкета, дури 4% од луѓето се изјасниле дека заспале позади воланот, во последните 30 дена. Микроспиењето е навистина опасно за возачите бидејќи кај нив неколку секунди значат многу и може да се доволни за настанување на несреќа. Доколку возењето е со повисока брзина, само 2-3 секунди се доволни за да настане сообраќајна несреќа.
Покрај возачите, пилотите, возачите на камиони и возови, работниците во фабрики или со разни машини се во исто така голем ризик од појава на несреќи при микроспиење. За ваквите професии е потребна целосна концентрација и присутност.
Како да се избегне миркоспиењето?
Најлогично и едноставно решение за спречување на ваквото краткорочно заспивање е да имаме доволен и квалитетен сон во текот на ноќта. Препораките се движат во опсегот од 7-9 часа сон. Неколку промени во начинот на живот и рутината пред спиење може да помогнат да имате подобар и квалитетен сон.
Избегнувањето на пијалоци со кофеин, алкохолни пијалоци, спиење во тивка, проветрена и темна просторија, се дел од препораките за поквалитетен сон. Дремките од само 15-20 минути може да се исто така одличен начин за сузбивање на поспаноста.
Кога станува збор за возачите, некои општи препораки се:
- Тргнете на пат одморени и наспани
- Правете чести паузи каде ќе се раздвижите и истегнете
- Разговарајте со сопатниците или со некого преку телефон. Конверзацијата помага да останете будни и фокусирани
- За долги патишта практикувајте преспивање или бар одморање од неколку часа
- Отворете ги прозорите и проветрете го автомобилот доколку се чувствувате поспано
- На најмалиот сигнал за поспаност или микросон, веднаш запрете го возилото и направете подолга пауза
