Во оваа статија ќе се задржиме на една можеби навидум неочекувана, изненадувачка последица од прекумерната тежина, а тоа се бубрежните заболувања. Ќе погледнеме како една од најзастепените состојби и предизвици по човековото здравје во модерното време, влијае на здравјето и функцијата на бубрезите.
Покачената тежина – една од најчестите здравствени состојби на денешницата
Прекумерната тежина е дефинирана како состојба кога телото има абнормални, односно прекумерни резерви и наслаги од масти. BMI (Body mass index) е еден начин на кој лесно може да се провери нашата моментална состојба во поглед на телесната тежина. Секако, поради својата едноставност, ваквиот метод е доста општ и не секогаш целосно прецизен и објективен.
Во светски рамки, САД е на првото место како држава со најголема гојазност. Но, се проценува дека во периодот од 1975 па до денес, на глобално ниво, прекумерната тежина кај популацијата е за три пати позастапена. Таа исто така претставува најпревентабилна причина за предвремена смртност. Истата е поврзана и со бројни други заболувања, како што се: дијабет, кардиоваскуларни заболувања, мозочен удар и др.
Во 2016 година, повеќе од 1,9 милијарди возрасни луѓе (над 18 години) ширум светот, имале прекумерна тежина.
Загрижувачки е што ваквиот пораст е забележан и кај децата и тинејџерите. Едно истражување покажало дека гојазноста кај оваа група е зголема за 10 пати од 1975 година до денес. Во 2016 бројот на деца и тинејџери со прекумерна тежина бил 124 милиони, наспроти 11 милиони во 1975.
Како дебелината може да го загрози бубрежното здравје?
Дебелината значително влијае на здравјето на бубрезите, придонесувајќи за зголемен ризик од развој на хронична бубрежна болест (ХББ) и други компликации поврзани со бубрезите. Вишокот телесна тежина доведува до неколку патофизиолошки промени кои негативно влијаат на бубрежната функција. На пример, дебелината е често поврзана со хипертензија и инсулинска резистенција, кои се главни ризик фактори за ХББ. Хипертензијата го зголемува гломеруларниот притисок и хиперфилтрацијата, што доведува до гломеруларно оштетување со текот на времето. Инсулинската резистенција, вообичаено забележана кај дебелината, придонесува за развој на дијабетес тип 2, што дополнително го влошува ризикот од ХББ поради дијабетична нефропатија. Дополнително, масното ткиво произведува различни адипокини и воспалителни цитокини кои промовираат системско, хронично воспаление и бубрежна фиброза. Комбинацијата на овие фактори ја забрзува прогресијата на оштетувањето на бубрезите кај лицата со прекумерна тежина.
Од сето ова лесно увидуваме дека управувањето со телесната тежина преку здрава исхрана и редовно вежбање е од клучно значење за намалување на ризикот од ХББ и одржување на целокупното здравје на бубрезите – особено кај лицата со силна предиспозиција или веќе присутна историја со бубрежни заболувања.
