Во оваа статија ќе се задржиме на поврзаноста меѓу два значителни проблеми на денешницата – седечкиот начин на живот и хипертензијата. Ќе зборуваме накратко како прекумерното седење влијае на лицата со хипертензија, како и за сериозноста на седењето како ризик фактор за појава на покачен притисок.
Зошто седечкиот начин на живот е особено штетен?
Според СЗО (Светската Здравствена Организација) околу 2 милиони смртни случаи секоја година се должат и препишуваат на физичката неактивност. Токму поради тоа, СЗО ги вбројува седечкиот начин на живот и физчката неактивност во топ 10-те причини за смрност кај луѓето. Поради темпото и начинот на кој се одвиваат денешните работни обврски, се смета дека седечкиот начин на живот е веќе сериозен проблем и ризик по јавното здравје. Проценките велат дека 60-85% од популацијата во развиените земји, води седечки начин на живот. Голем број студии покажуваат дека седењето и физичката неактивност значително го зголемуваат ризикот за:
- Прекумерна телесна тежина
- Тип 2 дијабет
- Одредени форми на рак
- Кардиоваскуларни заболувања
- Предвремена смрт и др.
Доколку физичката активност е занемарена веќе подолг временски период, тогаш на телото навистина му се отежнуваат дури и најосновните функции како одржувањето на нормално ниво на шеќер во крвта, одржување на нормален крвен притисок и сл. Покрај физичкото здравје, седечкиот начин на живот влијае особено негативно и на менталното здравје и благосостојба. Една студија во која биле вклучени над 10.000 испитаници, покажала дека физичката неактивност и честото седење го зголемуваат ризикот за бројни ментални нарушувања.
Како седењето може да влијае на притисикот и на ризикот за појава на хипертензија?
Седентарниот начин на живот, кој се карактеризира со продолжени периоди на седење или физичка неактивност, претставува значителен ризик за појава на хипертензија или покачен крвен притисок. Редовната физичка активност е клучна за одржување на кардиоваскуларното здравје, бидејќи помага во регулирањето на крвниот притисок преку разни механизми. Кога луѓето водат седентарен начин на живот, нивната вкупна потрошувачка на енергија се намалува, што може да доведе до зголемување на телесната тежина, но и на висцералните масти, два ризик фактори кои се тесно поврзани со хипертензијата. Дополнително, долгорочниот седечки начин на живот се поврзува со нарушена ендотелијална функија, намалена биорасположивост на азотен оксид и зголемена активност на симпатичкиот нервен систем, кои придонесуваат за покачен крвен притисок. Седњето и физичката неактивност исто така ја нарушуваат рамнотежата на хормоните вклучени во регулирањето на крвниот притисок, како што се алдостеронот и кортизолот, што дополнително го влошуваат ризикот од хипертензија.
Исто така, лицата кои претежно седат често покажуваат повисоки нивоа на воспаление и оксидативен стрес, што може дополнително да се одрази на здравјето на крвните садови и да го зголеми ризикот за хипертензија. Бидејќи седентарен начин на живот неретко се асоцира и со лоши навики во исхраната, вклучително и висок внес на процесирана храна и вишок натриум (сол), поединците кај кои е присутна ваквата комбинација имаат значително поголем ризик за проблеми со крвниот притисок. Генерално гледано, прекумерното седење и физичка неактивност имаат директен, но и индиректен ефект на кардиоваскуларното здравје и крвниот притисок. Факт е дека ризикот за појава на покачен притисок значително се зголемува доколку некое лице е физички неактивно, има прекумерна тежина, јаде процесирана храна, консумира алкохол, цигари и сл.
Препораките се едноставни – практикувајте секојдневно раздвижување, не користете изговори дека немате време и направете лесен, едноставен чекор кој ќе обезбеди подобро целокупно здравје.
[Поврзано: Само 20-ина минути ФИЗИЧКА АКТИВНОСТ дневно се доволни за ПОДОЛГ ЖИВОТ! ]
