Кога станува збор за прекумерна тежина и слабеење, секој си има сопствен пристап и начин на кој ќе се обиде да слабее. Нажалост, тука се прават голем број грешки, односно се следат разни диети, рестриктивни исхрани, целосно се избегнуваат макронутриенти и сл. Но, постојат докажани пристапи кои даваат добри резултати, а притоа се и корисни за целокупното здравје. Еден таков метод е наизменичното постење – intermittent fasting. Во продолжение ќе зборуваме зошто ваквото „постење“ може да биде корисно за оние кои сакаат да слабеат.
Покачената тежина – една од најчестите здравствени состојби на денешницата
Прекумерната тежина е дефинирана како состојба кога телото има абнормални, односно прекумерни резерви и наслаги од масти. BMI (Body mass index) е еден начин на кој лесно може да се провери нашата моментална состојба во поглед на телесната тежина. Секако, поради својата едноставност, ваквиот метод е доста општ и не секогаш целосно прецизен и објективен.
Во светски рамки, САД е на првото место како држава со најголема гојазност. Но, се проценува дека во периодот од 1975 па до денес, на глобално ниво, прекумерната тежина кај популацијата е за три пати позастапена. Таа исто така претставува најпревентабилна причина за предвремена смртност. Истата е поврзана и со бројни други заболувања, како што се: дијабет, кардиоваскуларни заболувања, мозочен удар и др.
Во 2016 година, повеќе од 1,9 милијарди возрасни луѓе (над 18 години) ширум светот, имале прекумерна тежина.
Загрижувачки е што ваквиот пораст е забележан и кај децата и тинејџерите. Едно истражување покажало дека гојазноста кај оваа група е зголема за 10 пати од 1975 година до денес. Во 2016 бројот на деца и тинејџери со прекумерна тежина бил 124 милиони, наспроти 11 милиони во 1975.
Што претставува наизменичното постење?
Ваквиот начин на постење претставува режим или начин на исхрана, во кој внесот на храна е ограничен до конкретен период од денот. Во останатиот дел од денот, не се внесува храна, односно се пости. Најчесто периодите кога се јаде се во рамка од 8, 10 или 12 часа. Како пример може да го земеме 16:8 постот. Ваквиот пост значи јадење во период од 8 часа (пример од пладне до 20h навечер) и потоа постење 16 часа.
Друг тип на пост е 5:2. Ваквиот пост е малку поразличен и подразбира лимитирање на внесот на калории (само 25% од потребните калории) 2 дена во неделата. Во останатите 5 дена од неделата, внесот на храна е вообичаен.
Целта на ваквото постење е да го ограничи и регулира периодот кога внесуваме храна, а во преостанатиот период телото да премине во состојба на постење, односно искористување и претворба на резервите во енергија. Ова е една од причините поради која ваквиот пост може да доведе до намалување на телесната тежина.
Покрај тоа, истражувањата покажуваат дека ваквиот пост може да доведе и до останати здравствени бенефити:
- Подобрен метаболизам
- Намалени воспаленија
- Подобра функција на имуниот систем
- Намалени нивоа на холестерол
- Подобрени когнитивни способности
- Подобро расположение
- Подобар сон
Како наизменичното постење помага за поуспешно слабеење?
Наизменичното постење добива значително внимание во последниве години како корисна и проверена алатка за намалување на тежината. Прво, со ограничување на временскиот период во кој се консумира храната, наизменичното постење може да доведе до намалување на вкупниот внес на калории, а со тоа всушност и да создаде калориски дефицит неопходен за губење на тежината. Како второ, истражувањата покажуваат дека наизменичното постење ги регулира и подобрува нивоата на хормоните, особено инсулинот и хормонот за раст, кои играат клучна улога во метаболизмот и согорувањето на мастите. Понатаму, наизменичното постење се смета дека ги подобрува процесите на поправка на клетките, како што е автофагијата, каде што клетките ги отстрануваат непотребните и нефункционални компоненти, потенцијално зголемувајќи ја метаболичката ефикасност. Истражувањата, исто така, покажале дека наизменичното постење може да доведе до подобрување на одредени метаболички функции како што се контролирање на нивото на шеќер во крвта, инсулинската сензитивност и нивото на холестерол – важни фактори во управување со тежината. Сепак, важно е да се напомене дека секој ќе има индивидуален одговор на наизменичното постење, а долгорочното придржување кон кој било режим на исхрана е од клучно значење за одржлив успех во губење на тежината. Тоа би значело дека ваквото постење мора да ви е делумно лесно и да не го нарушува секојдневното функционирање. Доколку постење од 16 часови ви делува на долг период, истото може да го намалите и на 14, па дури и 12.
