Д-р Митов

ФАКТ – живееме во затворен простор. И до 80% од времето го проаѓаме во затворени простории. Што во домот, што на работа… Оваа бројка е уште повисока за одредени групи. На пример, деца или пензионери може да поминат и над 90% од времето во затворен простор. Затоа, важно е тој затворен простор да биде здрава средина. Но, дали е така? Одиме соба по соба: ТОАЛЕТ Најголем дел од токсичните супстанции во домот се токму во тоалетите. Средствата со кои ги убиваме бактериите се поопасни од самите бактерии. Сепак, постои голема палета на средства за чистење, и вистинските информации може да ни помогнат значајно да го ограничиме степенот на изложеност и ризици по нашето здравје. КУЈНА Многу од навиките за готвење може да ни ги зголемат ризиците од изложеност на токсични материи. Зошто е опасна конзервираната храна? Што е тоа БПА и дали е доволно да прочитаме БПА free? Кои се садовите за готвење кои се осомничени за канцерогени состојки? Дали пластиката треба да доаѓа во контакт со храната? Која пластика? СПАЛНА Секој ден по 8 часа, една третина од денот, проаѓаме во спалната соба. Како тоа може да придонесува позитивно или негативно врз нашето здравје? Дали може алергиите да потекнуваат токму од спалната соба? Уште: Играчките на децата … Средствата за лична хигиена… Растенијата во домовите…   Семинарот Токсични домови ќе ги опфати сите овие теми. Без премногу филозофија и наука, на едноставен начин можеме да ги научиме едноставните постапки за проверка на токсичноста на домот и како да се подобри состојбата. Семинарот Токсични домови е насочен кон овие практични аспекти на безбедното живеење во домот. Ако се сомневаме колку се опасни дел од овие супстанции – само потсетете се дека нарушувачите на хормоните кај мали момчиња ги нарушуваат  машките карактеристики, а кај девојчињата предизвикуваат предвремен пубертет. И ова е само еден од ризиците на токсичните домови. Лекуваме причини, не последици!

Медицински го нарекуваме абдомeнално илии висцерално масно ткиво. Народски кажано – голем стомак. Станува збор за масното ткиво кое се насобира  не само во пределот на половината поткожно, туку и подлабоко, помеѓу самите органи во внатрешноста на абдоменот. Најмалиот проблем е што лошо изгледа. Сериозниот проблем е што тоа масно ткиво ги нарушува метаболиските процеси во нашите тела и води кон болести. Има едноставни работи кои можеме да ги правиме и  истите на среден рок, за време неколку недели до месеци, ќе доведат до намалување на стомакот.  

1. Исфрлете ги засладените пијалоци

Засладените пијалоци се главен извор на шеќерите кај оние кои ги пијат редовно. Овој проблем е особено нагласен кај децата. Секој додаден шеќер, не само тој во газираните пијалоци, води кон обременување на метаболизмот и создавање на  абдоменално масно ткиво. Предупредувањето се однесува кон рафинираните шеќери, не и кон здравите шеќери кои потекнуваат од овошјето. Да не се јаде овошје со цел да не се внесуваат шеќери е исто како да престанеме да дишеме за да не внесуваме CO2. Ако не дишеме ќе останеме без CO2, но и без кислород.  

1. Внесувајте здрави протеини

Од страв за евентуален недоволен внес на протеини – многумина се одлучуваат за почеста употреба на месо. Тоа е грешка, особено ако станува збор за честа употреба на црвено месо. Според препораките на Харвард за здрави оброци, препораките за здрави протеини гласат: „одберете риба, пилешко, мешунки и јаткасти плодови; ограничете ја употребата на црвено месо и сирења; избегнувајте преработени меса.” За среќа, постојат многу здрави растителни извори на протеини кои не ги зголемуваат ризиците за ниту една болест и нема препораки за ограничување. Гравот, леќата, грашокот, семињата и јатките, киноата – сите се одлични извори на здрави протеини.  

1. Бидете физички активни секојдневно

Вежби за стомачни мускули не го намалуваат стомачното масно ткиво, иако се разбира дека ги зајакнуваат мускулите. Но, ако сакаме да го намалиме масното ткиво во абдоменот – потребни се вежби од типот на пешачење, трчање, пливање. Тоа се вежби кои подолготрајно го активираат организмот и придонесуваат за забрзано трошење на калории. Покрај придобивката за намалување на стомакот, вежбањето ќе му помогне на вашето тело на многу повеќе начини, дури и на менталното здравје!   Значи, да заклучиме: ако сте решиле да го намалете малку стомакот , тогаш: 1) помалку додадени шеќери во денот, 2) повеќе здрави протеини и 3) секојдневна физичка активност. На третата недела очекувајте ги резултатите.

Медицината на животен стил (Lifestyle medicine) одредува препораки за здрав живот во различни состојби, и патолошки и физиолошки.   Физиолошка состојба која бара особено внимание е периодот на бременоста. Организмот на мајката проаѓа низ значителни промени и тоа ја менува потребата од нутритивен аспект, но и од аспект на физичка активност и дополнителен внес на одредени минерали и витамини.   Кои состојби кај бременоста бараат уште поголемо внимание, од аспект на животен стил? – Премало или преголемо зголемување на телесната тежина; – Гестациски дијабет; – Ниско серумско железо; – Покачување на крвниот притисок; – Откривање на разни дефициенции во текот на бременоста.   Дополнително, важно е да се нагласи дека треба да се намали изложеноста кон токсини кои може да му наштетат на плодот. Различни видови на производи за лична нега, на пример, се извори на фталати кои можат значително да го нарушат развојот на детето.   Програмата за здрава бременост на д-р Митов е базирана врз сите релевантни медицински препораки и се повикува на медицината базирана на докази. Притоа, акцент се става на: исхраната, физичката активност, потребата од суплементи, менаџирање на стресот и хигиена на сонот, како и намалување на изложеноста од потенцијални токсини. Се’ што и треба на една здрава бременост. Лекуваме причини, не последици!   Телефон за контакт: 071588286

Постојат додатоци во исхраната (суплементи) кои може да помогнат во зајакнување на организмот, во подобрување на имунолошкиот систем и да придонесат за сеопштото подобрување на состојбата на здравјето. Но, постојат и суплементи кои може да го сторат токму спротивното. За тие суплементи постојат јасни научни докази дека можат да го влошат здравјето. Дел од нив се многу проширени помеѓу пациентите со малигни болести и тие самите меѓусебно си ги препорачуваат. Еве дел од нив: 1. ГРАВИОЛА – постојат студии кои ги имаат испитувано ефектите на гравиола кај малигни клетки, но за жал, не постојат научни студии кај пациенти со малигни болести. Има докази за несакани ефекти од употребата на гравиола. Посериозен од нив е оштетување на нервите и појава на симптоми слични на Паркинсонова болест. Уште, најдено е дека може да предизвика токсичност кај бубрези и црн дроб. Оттука, ценам дека ризикот е јасен и докажан, а бенефитот не е на ист начин и евидентен и не препорачувам употреба на гравиола.   2. ГЕРМАНИУМ – додатоци со германиум НЕ ТРЕБА ВООПШТО да се користат заради докажана штетност за бубрезите, црниот дроб и нервите. Токсичен е дури и во ниски дози. Дополнително, кај пациентите предизвикува слабеење, замор, повраќање., гадење, анорексија, мускулна слабост, парестезии и сензорна атаксија. 3. ПЕТРОЛЕУМ (керозин) – долга е листата за несакани ефекти од употребата на петролеум. Меѓу нив ќе ги нагласиме: вознемиреност, таксија, поспаност, конвулзии, кома, па дури и смрт. Оттука, нема докази за корист, а има многу докази за штета од употребата на петролеум. Малигните болести се деликатни за лекување и не треба организмот дополнително да се ослабува со штетни суплементи.

Гадењето и повраќањето се меѓу најчестите и најтешките несакани ефекти на хемотерапијата. Се среќаваат кај речиси 2/3 од пациентите. Цисплатин, циклофосфамид, доксорубицин и дакарбазин се особено проблематични од аспект на овие несакани ефекти. Постојат и официјални лекови, но и останати терапевтски модалитети кои можат да го ублажат гадењето и повраќањето. Од официјалните лекови, во употреба се: ондансетрон, апрепитант, гранисетрон, метилпреднизолон комбиниран со дроперидол и прохлорперазин. И овие лекови, од своја страна, може да имаат несакани ефекти, а некои од нив се прилично скапи. Постојат и други начини за соочување со гадењето и повраќањето: 1. Акупунктура – познатиот Мемориал Слоан-Кетеринг центар за лекување на канцер има објавено научни трудови според кои со неделна употреба на акупунктура доаѓа до намалување на болките, дисфункционалноста и ксеростомијата (сува уста). Aко не ви е достапна акупунктура, постои можност и за акупресура, а со тоа сами да си помогнете. Погледнете го следното видео: https://www.mskcc.org/cancer-care/patient-education/acupressure-nausea-and-vomiting 2. Ѓумбир – на посебна презентација на АСКО во 2009та се презентирани придобивките од употреба на ѓумбир за намалување на овие несакани ефекти. Земен пред третманот со хемотерапија, ѓумбирот го намалува гадењето во првиот ден кај 73% од пациентите. Дозата која дава ефект се движи помеѓу 0.5 грама и 1 грам. Може да се подготви и како чај и да се зема повеќе пати во текот на денот.   3. Бета-глукани – ако мукозните мембрани се воспалени, треба да се намали стресот врз нив. Бетаглуканите имаат таков докажан ефект врз гастроинтестиналната мукоза. Извор на бета глукани може да бидат: овесни снегулки или овесно млеко, печурки особено ако се подготвени како крем супа (домашна најдобро). Ова се главните начини за дополнително смирување на несаканите ефекти од хемотерапијата. Интересно, и масажата на стапалата има покажано позитивни ефекти. Значи, им најдовме работа на вашите сакани за вечерва.

Тамоксифенот е еден од најзначајните лекови кај ракот на дојка. Кај видовите зависни од хормони, тамоксифенот може да го намали ризикот од враќање на болеста и до 50%. Своето дејство го исполнува преку блокирање на дејството на хормонот естроген. Важно е да се знае дека тамоксифенот може да има ослабено дејство ако се земаат други лекови истовремено. И затоа мора особено да се внимава кои други лекови се земаат при терапија со тамоксифен. Главното внимание се посветува на АНТИДЕПРЕСИВИТЕ. Имено, тамоксифенот станува активен само откако ќе се претвори во ендоксифен во нашето тело. Тоа го прави еден ензим кој истовремено го „трошат” и антидепресивите, ако ги примаме во исто време. И со тоа се ослабува дејството на тамоксифенот. Силен негативен ефект имаат: пaроксетин, флуоксетин. Зголемуваат ризик: сертралин, бупропион. Помал ризик: циталопрам и есциталопрам. Најдобар избор: венлафаксин. Депресијата често го придружува ракот на дојка и затоа е важно да се даде терапија која нема да го намалува ефектот на хормоналната терапија. Иако беа објавени и студии чии резултати укажуваат во друг правец, сепак се чини дека побезбедна одлука е да се одбегнуваат наведените лекови во исто време со тамоксифен.   Литература: • Haque, R., Shi, J., Schottinger, J. et al. Tamoxifen and Antidepressant Drug Interaction in a Cohort of 16,887 Breast Cancer Survivors. Journal of the National Cancer Institute. 2015. 108(3):djv337. • Juurlink, D. Revisiting the Drug Interaction Between Tamoxifen and SSRI Antidepressants. British Medical Journal. 2016. 354:i5309. • Li, J., Godecke, T., Chen, S. et al. In Vitro Metabolic Interactions Between Black Cohosh (Cimicifuga Racemosa) and Tamoxifen Via Inhibition of Cytochromes P450 2D6 and 3A4. Xenobiotica. 2011 Aug 9. (Epub ahead of print).

Најштетната храна е: МАРГАРИН. И се’ што содржи маргарин. Научната причина за тоа се нарекува ТРАНС МАСТИ. Транс мастите се добиваат со процесот на т.н. делумна хидрогенизација на растителните масла. Затоа, го видите ли на состав на било кој производ терминот транс масти, или делумно хидрогенизирани масти – мој совет е да не го купувате. Што се’ прават транс мастите во нашето тело? Го дебалансираат холестеролот: ХДЛ оди надолу, ЛДЛ нагоре! За секои 2% од калориите кои доаѓаат од транс мастите – за 23% расте ризик од срцеви болести. Предизвикуваат сеопшта инфламација во телото, со што го започнуваат насекаде процесот на атеросклероза. Ја нарушуваат функцијата на артериите (ендотелот) и со тоа водат кон срцев и мозочен удар. Транс мастите имаат низа на кардиотоксични ефекти. Поттикнуваат зголемување на телесна тежина! Ја зголемуваат отпорноста кон инсулин. Придонесуваат за неплодност кај жените. Еднометриоза. И низа на нарушувања кои влијаат на расположението на човекот. Дополнително, има студии кои ги поврзуваат и со малигните болести. Не само маргарин, туку и секоја торта во која може да има траг од маргарин – не ја консумирајте и не ја давајте на своите деца.   Литература:  1. Mensink RP, Zock PL, Kester AD, Katan MB. Effects of fatty acids and carbohydrates on the ratio of serum total to HDL cholesterol and on serum lipids and apolipoproteins: a meta-analysis of 60 controlled trials. Am J Clin Nutr. 2003 May;77(5):1146-55. PubMed  2. Mozaffarian D, Katan MB, Ascherio A, Stampfer MJ, Willett WC. Trans fatty acids and cardiovascular disease. N Engl J Med. 2006 Apr 13;354(15):1601-13.  3. Mozaffarian D, Rimm EB, King IB, Lawler RL, McDonald GB, Levy WC. Trans fatty acids and systemic inflammation in heart failure. Am J Clin Nutr. 2004 Dec;80(6):1521-5. PubMed  4. Han SN, Leka LS, Lichtenstein AH, Ausman LM, Schaefer EJ, Meydani SN. Effect of hydrogenated and saturated, relative to polyunsaturated, fat on immune and inflammatory responses of adults with moderate hypercholesterolemia. Journal of Lipid Research. 2002;43:445-452  5. Baer DJ, Judd JT, Clevidence BA, Tracy RP. Fatty acids affect plasma markers of inflammation in healthy men fed controlled diets: a randomized crossover study. Am J Clin Nutr. 2004 Jun;79(6):969-73. PubMed  6. de Roos NM, Bots ML, Katan MB. Replacement of saturated fatty acids by trans fatty acids lowers serum HDL cholesterol and impairs endothelial function in healthy men and women. Arteriosclerosis, Thrombosis, and Vascular Biology. 2001;21:1233-1237.  7. Oh K, Hu FB, Manson JE, Stampfer MJ, Willett WC. Fat intake and risk of coronary heart disease in women: 20 years of follow-up of the Nurses’ Health Study. Am J Epidemiol. 2005 Apr 1;161(7):672-9. PubMed  8. Lemaitre RN, King IB, Raghunathan TE, et al. Cell membrane trans-fatty acids and the risk of primary cardiac arrest. Circulation 2002;105:697-701.  9. van Dam RM, Rimm EB, Willett WC, Stampfer MJ, Hu FB. Dietary patterns and risk for type 2 diabetes mellitus in U.S. men. Ann Intern Med 2002;136:201-209.  10. Meyer KA, Kushi LH, Jacobs DR Jr, Folsom AR. Fat and incidence of type 2 diabetes in older Iowa women. Diabetes Care 2001;24:1528-1535.  11. Hu FB, Manson JE, Stampfer MJ, et al. Diet, lifestyle, and the risk of type 2 diabetes mellitus in women. N Engl J Med. 2001;345:790-797.  12. Kavanagh K, Jones KL, Sawyer J, Kelley K, Carr JJ, Wagner JD, Rudel LL. Trans fat diet induces abdominal obesity and changes in insulin sensitivity in monkeys. Obesity (Silver Spring). 2007 Jul;15(7):1675-84. PubMed  13. Field AE, Willett WC, Lissner L, Colditz GA. Dietary fat and weight gain among women in the Nurses’ Health Study. Obesity (Silver Spring). 2007 Apr;15(4):967-76.  14. Koh-Banerjee P, Chu NF, Spiegelman D, et al.: Prospective study of the association of changes in dietary intake, physical activity, alcohol consumption, and smoking with 9-y gain in waist circumference among 16,587 U.S. men. Am J Clin Nutr. 2003 Oct;78(4):719-27.  15. Mozaffarian D, Abdollahi M, Campos H, Houshiarrad A, Willett WC. Consumption of trans fats and estimated effects on coronary heart disease in Iran. Eur J Clin Nutr. 2007 Aug;61(8):1004-10. PubMed  16. Ascherio A, Hennekens CH, Buring JE, Master C, Stampfer MJ, Willett WC. Trans-fatty acids intake and risk of myocardial infarction. Circulation. 1994 Jan;89(1):94-101. PubMed  17. Salmero’n J, Hu FB, Manson JE, et al. Dietary fat intake and risk of type 2 diabetes in women. Am J Clin Nutr. 2001 Jun;73(6):1019-26. PubMed  18. Chavarro JE, Rich-Edwards JW, Rosner BA, Willett WC. Fatty acid intakes and the risk of ovulatory infertility. Am J Clin Nutr. 2007 Jan;85(1):231-7. PubMed  19. Innis SM, King DJ. Am J Clin Nutr. 1999 Sep;70(3):383-90.  20. Kummerow FA, Zhou Q, Mahfouz MM, Smiricky MR, Grieshop CM, Schaeffer DJ. Trans fatty acids in hydrogenated fat inhibited the synthesis of the polyunsaturated fatty acids in the phospholipid of arterial cells. Life Sci. 2004 Apr 16;74(22):2707-23.  21. Osso FS, Moreira AS, Teixeira MT, Pereira RO, Tavares do Carmo MG, Moura AS. Trans fatty acids in maternal milk lead to cardiac insulin resistance in adult offspring. Nutrition. 2008 Jul-Aug;24(7-8):727-32.  22. Anderson NK, Beerman KA, McGuire MA, Dasgupta N, Griinari JM, Williams J, McGuire MK. J Nutr. 2005 Mar;135(3):416-21.  23. Koletzko B. Trans fatty acids may impair biosynthesis of long-chain polyunsaturates and growth in man. Acta Paediatr. 1992 Apr;81(4):302-6.  24. Missmer SA, Chavarro JE, Malspeis S, Bertone-Johnson ER, Hornstein MD, Spiegelman D, Barbieri RL, Willett WC, Hankinson SE. A prospective study of dietary fat consumption and endometriosis risk. Hum Reprod. 2010 Jun;25(6):1528-35. PubMed  25. Trevizol F, Dias VT, Roversi K, et al. Cross-generational trans fat intake modifies BDNF mRNA in the hippocampus: Impact on memory loss in a mania animal model. Hippocampus. 2014 Nov 14. PubMed  26. Golomb BA, Evans MA, White HL, Dimsdale JE. Trans fat consumption and aggression. PLoS One. 2012;7(3):e32175. PubMed  27. Pase CS, Roversi K, Trevizol F, Kuhn FT, Dias VT, Roversi K, Vey LT, Antoniazzi CT, Barcelos RC, Bürger ME. Chronic consumption of trans fat can facilitate the development of hyperactive behavior in rats. Physiol Behav. 2014 Nov 26;139C:344-350  28. Kummerow FA, Mahfouz M, Zhou Q, Masterjohn C. Effects of trans fats on prostacyclin production. Scand Cardiovasc J. 2013 Dec;47(6):377-82. PubMed  29. Kummerow FA. The negative effects of hydrogenated trans fats and what to do about them. Atherosclerosis. 2009

„ШТО ВЕ МОТИВИРА?” – тоа e клучното прашање кога сакате да го смените животниот стил. Одговорот на ова прашање е КАМЕНОТ ТЕМЕЛНИК на секој процес на промената на навиките и стекнувањето подобро здравје. Постојат две фази.   ПРВАТА е да седнете и да размислите што НАВИСТИНА ве мотивира? Ова не е лесно прашање, не очекувајте туку така да ви падне вистинскиот одговор. Дали е да сте здрави за да бидете со вашите деца или внуци? Дали сакате да смените нешто за да изгледате подобро? Дали сакате да направите промени заради да се чувствувате подобро? Или едноставно, сакате да изгледате подобро од некого, и тоа е валидна мотивација за некого 🙂 Пресудно за успехот е да го најдете ТОЧНИОТ одговор бидејќи кога ќе има кризи (А СИГУРНО ЌЕ ГИ ИМА!) – ЕДИНСТВЕНОТО кое ќе ви помогне во тие моменти е ако се сетите на вашата мотивација. Пример, нема да ви се пешачи баш тој ден, ќе дојдете во криза за некоја сосема нездрава храна… ќе издржите САМО ако сте ја нашле вистинската мотивација. Честопати кај мене доаѓаат загрижени мајки, сопруги, баби – со желба да им се помогне на нивните најблиски. НО, ако самиот човек одбива да му се помогне и да ги смени навиките – веројатноста за успех е мала. ВТОРАТА фаза, откако сте се нашле што ве мотивира, е да се ИЗЛОЖУВАТЕ редовно на вашата мотивација, да се потсетувате. Свесно и редовно изложувајте се на тоа што ве мотивира. Пример, ако сакате да смените навики за подобар изглед, тогаш застанувајте почесто пред огледало. Соочувајте се со проблемот и со мотивацијата. Самата непријатност и ќе ве мотивира. Ќе биде непријатно, пак повторувам, но таа енергија ќе ја трансформирате во волја за промени. Најлошото е ако се замижува пред проблемот или ако се самозалажуваме. Затоа, пред да се нафатите на било каков обид за промена на начинот на исхрана или физичка активност – ПРВО РАСЧИСТЕТЕ СО СЕБЕ: ЗОШТО сакате да смените нешто? Без добра мотивација – секој труд ќе биде залуден. Затоа, да почнеме: ШТО ВЕ МОТИВИРА? 🙂

Барајќи го најздравиот зеленчук, не треба да трагаме по егзотични предели. Најздравиот зеленчук потекнува токму од нашето поднебје и носи име КЕЉ. Иако уште старите Грци и Римјани знаеле за големата корист од неговото користење, денес некако како да сме го заборавиле. Затоа,препорачувам  КЕЉ барем еднаш неделно на вашата трпеза и тоа токму сега кога му е сезоната. Што го прави кељот да биде најздравиот зеленчук?  

1. СИЛНА КОНЦЕНТРАЦИЈА НА ХРАНЛИВИ МАТЕРИИ

Кељот е еден од најсконцентританите извори во природата на витамини и минерали истовремено. Во 70 грама кељ има: 206% од дневната доза на витамин А, 684% од дневната доза на витамин К, 134% од дневната доза на витамин Ц, 26% о дневната доза на потребниот манган… Богат е и со Б витамини, калциум, бакар, железо и форсор.

1. ИЗОБИЛУВА СО МОЌНИ АНТИОКСИДАНСИ

Кверцетин, каемферол, бета каротен, флавоноиди и полифеноли – имаат многу важни функции во нашиот организам, а една од нив е антикарцерогената активност.

1. НАМАЛУВАЊЕ НА ХОЛЕСТЕРОЛ

Во склоп со останатата здрава храна, кељот има блијание врз нивото на холестеролот. Тој содржи супстанции кои го врзуваат холестеролот во цревата и не му дозволуваат да се врати назад во црниот дроб. Според некои студии, сок од кељ може за 12 недели да го подобри нивото на ХДЛ за 27%.

1. БОГАТ Е СО РЕТКИ МИНЕРАЛИ

Можеби последно кога ќе помислиме на извор на калциум ќе ни биде токму овој лиснат зеленчук, но кељот е еден од најдобрите природни извори на калциум. Дополнително, содржи магнезиум и калиум во високи концентрации, а сето тоа со ниското ниво на оксалати помага наведениве минерали лесно да се апсорбираат.

1. ЗАШТИТНИК НА ОЧИТЕ

Во кељот има лутеин и зеаксантин во високи концентрации. Најдено е дека овие супстанции го спречуваат развојот на катаракта и макуларна дегенерација кај очите. Уште една дополнителна причина за редовна употреба на кељ! Кељот е храна од нашето поднебје. За жал, со тек на времето е намалена неговата употреба и е речиси заборавен . Една од храните која по мое длабоко убедување треба да се врати и во нашите пазари и на нашите трпези! Ве молам помогнете споделувајќи на ФБ.