Покачениот холестерол е проблем со кој многумина се соочуваат, а голем дел од популацијата често и не знае дека ја има ваквата состојба. Бидејќи нема очигледни симптоми, често се нарекува и како „прикриен убиец“, односно е состојба која е сериозна и штетна, а можеби делува како безопасна. Кога зборуваме за покачен холестерол, најчесто мислиме на вкупниот холестерол, но знаеме дека постојат и т.н „добар“ и „лош“ холестерол. За разлика од вкупниот и „лошиот“, вредностите за „добриот“ холестерол сакаме да се повисоки, бидејќи тој е всушност корисен за здравјето, а денес ќе зборуваме како може природно да го покачиме нивото на овој тип холестерол.
Што претставува холестеролот?
Холестеролот претставува восочна супстанца, која припаѓа на групата на липиди. Тој природно е присутен во крвта и има незаменлива улога во градењето на здравите клетки, нивните мембрани и сл. Постојат два вида на холестерол:
– LDL – или често наречен и „лош“ холестерол, претставува липопротеин со помала густина кој е заслужен за транспортирање на холестеролот низ телото и крвотокот. Овој тип на холестерол се таложи во внатрешноста на крвните садови и доведува до нивно стеснување.
– HDL – или т.н „добар“ холестерол, го собира вишокот холестерол и го транспортира до црниот дроб.
Покаченото ниво на холестерол во крвта може да биде проблематично за здравјето, особено за кардиоваскуларното. Покачениот холестерол може да доведе до таложење на еден вид масни наслаги или депозити во внатрешноста на крвните садови. Ваквото таложење со текот на времето може да стане значително и со тоа да го отежни протокот на крвта низ крвните садови. Ова секако значи дека со текот на времето овие наслаги може целосно да го попречат дотокот на крв, а тоа може да има сериозни последици по здравјето, а во некои случаи да предизвика и смрт.
Покрај наталожувањето, овие наслаги може неочекувано да се одвојат и да формираат еден вид на тромб која ќе запуши потесен дел од крвниот сад.
Како да го покачиме нивото на „добриот“ – HDL холестерол?
1 . Оставете ги цигарите
Пушењето влијае негативно на секој аспект од здравјето, а покачениот холестерол не е исклучок. Голем број студии покажуваат дека пушењето може да го намали нивото на HDL холестеролот, а да го зголеми она на LDL. Пушењето се смета дека го забрзува таложењето и формирањето на наслаги на крвните садови, стеснувајќи ги и намалувајќи го протокот на крв. Дополнително, пушењето ги оштетува и останатите, помали, периферни крвни садови низ целото тело.
2 . Бидете редовно физички активни
За физичката активност редовно зборуваме на нашиот блог: од нејзините бенефити за менталното здравје, до срцевото здравје и подобрување на сонот, но и за успешното слабеење. Бенефитите се многубројни и докажани, а еден од поочигледните е и подобреното кардиоваскуларно здравје. Ова важи и за нивото на холестерол, па така физичката активност се смета за меѓу првите чекори во намалување на вкупниот, а покачување на „добриот“ холестерол.
3 . Одржувајте здрава телесна тежина
Зголемената тежина е далеку повеќе од само естетски проблем, а таа влијае речиси на секој можен аспект од здравјето. Кога тежината е покачена, срцето е оптеретено, а тоа е дополнително нагласено поради масните наслаги во крвните садови кои може да се јават. Ова доведува до забрзан пулс, покачен притисок и покачен холестерол и триглицериди. Слабеењето и одржување на здрава телесна тежина е еден од најефикасните начини за враќање на нивото на холестерол во нормала, но и за одржување на повисоки вредности на HDL холестеролот. Одредени студии покажуваат дека за секои 3 килограми намалена телесна тежина, HDL холестеролот може да се зголеми за 1mg/dL.
4 . Избегнувајте ја процесираната храна и храната богата со прости шеќери
Процесираните намирници се исклучително богати со прости шеќери, сол и транс и заситени масти. Ова се главните „виновници“ за влошено кардиоваскуларно здравје, вклучително и за покачување на холестеролот. Ваквите намирници можат лесно да ја покачат тежината, а редовниот внес на големи количини прости шеќери веднаш се одразува врз телесната тежина, нивото на инсулин, триглицериди и холестерол. Постои честа заблуда дека мастите се единствениот нутриент кој допринесува за покачување на холестеролот, но и јаглехидратите може во голема мера да доведат до истото. Честиот внес на ваква храна веднаш се одразува на покачување на „лошиот“ и вкупен холестерол, а ќе доведе до намалување на HDL холестеролот.
5 . Не плашете се од мастите, но избирајте ги поздравите – незаситени масти!
Можеби не ви делува така, но еден од најздравите нутриенти при покачен холестерол се мастите, но, здравите – незаситени масти. За разлика од заситените и транс мастите, незаситените масти, особено оние богати со омега – 3 , се исклучително пожелни и корисни за кардиоваскуларното здравје. Тие допринесуваат за намалување на инфламацијата, со што се намалува ризикот од формирање на наслаги во крвните садови, а делуваат и позитивно на нивото на холестерол – особено покачувајќи го корисниот, HDL холестерол. Ваквите масти ќе ги најдеме во намирници како: риба, маслиново масло, јаткасти плодови, семиња, авокадо и др.
