Д-р Митов

Човекот го искусува и учи за светот и околината преку своите сетила. Едно од нив е и сетилото за допир.

Без разлика дали се работи за ,,обична” прегратка со пријателот или гушкање со блиска личност, допирот или физичкиот контакт претставува и начин да ја покажаме својата наклоност, приврзаност кон некого. Секако, тоа зависи и од културата, а според нашиот менталитет кој е близок до Медитеранскиот, физичкиот контакт е од особена важност. Тоа го докажа и изминатиов периодот на пандемијата со коронавирусот, односно навистина тешкото доживување на неопходноста од физичката дистанца.

[Поврзано: Чудото на природата наречено ,,допир”]

Окситоцин – хормон на љубовта

Зад потребата од допир и чувството на љубов и припадност кое со себе го носи тој допир, стои сложен биохемиски механизам. Допирот, односно прегратката стимулира лачење на окситоцин од страна на хипофизата, жлезда во мозокот.

Окситоцинот се смета за хормон на љубовта и својот пик го доживува за време на сексуалниот чин и оргазмот. Овој хормон придонесува за градење на чувство на припадност и врска помеѓу партнерите. Но, неговата функција не запира овде. Окситоцинот во истражувањата покажува и низа на други функции и здравствени бенефити.

Во продолжение, нема да зборуваме за некакви магични ефекти од гушкањето, тука научно потврдени корисни дејства од допирот со некоја за нас значјана личност.

1) Гушкањето го подобрува сонот!

Огромен дел од популацијата страда од недостаток од сон, поради најразлични причини – неконтролиран стрес поради брз ритам на живот, некакви хронични заболувања кои се пропратени со хронични болки, различни здравствени проблеми поврзани со сонот, како спиечка апнеа итн.

Истражувањата покажуваат дека повишените нивоа на окситоцин можат да го продолжат траењето и да го подобрат квалитетот на сонот, но да придонесат и за поправилен ритамот на дишење и забрзана циркулација на крвта. Многу повеќе околу придобивките од гушкањето за квалитетот на сонот, прочитајте во една од нашите претходни статии.

[Поврзано: Како да го подобрите сонот?]

2) Гушкањето може да помогне за слабеење?

Постојат низа физиолошки фактори кои стојат зад варијациите во телесната тежина, но кога станува збор за психолошкиот дел од процесот на слабеење (исто така многу битен дел од процесот), повишените нивоа на окситоцин поради гушкањето, можат да бидат од значителна помош. Имено, според достапните истражувања, окситоцинот ја намалува потребата за јадењето поради задоволство (емотивно прејадување) и на тој начин го поттикнува чувствотото на ситост.

Во една од претходните статии зборувавме околу различните начини како да помогнете на некоја ваша блиска личност доколку има проблеми со телесната тежина. Таму споменавме 10 начини, а гушкањето нека биде 11-тиот! Повеќе на темата, прочитајте тука.

3) Го намалува хроничното воспаление

Воспалението е неопходен и корисен механизам на борба со различни ,,итни” состојби во организмот, како на пример физички повреди. Сепак, хроничните процеси на воспаление, кои често се јавуваат поради различни причини, се вбројуваат помеѓу главните ризик-фактори за појава на т.н. болести на модерното време или повеќето најзастапени хронични заболувања: различни кардиоваскуларни, дигестивни болести, дијабет, па дури и малигни заболувања. Повеќе на оваа тема прочитајте тука.

Не само што окситоцинот може да поттикне поинтензивна синтеза на Т-регулаторните клетки, што води до намалување на инфламацијата, туку овој хормон го намалува воспалението и преку намалувањето на проинфламаторните протеини, наречени цитокини.

4) Физичкиот допир има потенцијал да ги намали симптомите на анксиозност

Одамна ни е познато дека прегратката знае да ни го намали стресот и да делува смирувачки, а во поново време и науката го потврдува позитивниот ефект на физичкиот допир во однос на намалувањето на симптомите на анксиозност, па дури и на нејзините потешки облици.

5) Поздраво срце!

Веќе зборувавме дека истражувањата ги поврзуваат покачените нивоа на окситоцин, со намалувањето на процесите хронична инфламација и анксиозноста, но исто така, овој хормон може да го намали и стресот, како и високиот крвен притисок. Сите споменати фактори влијаат лошо на здравјето на срцето. Така, може да се смета дека прегратката е своевиден лек и за срцето!

6) Гушкањето го појачува имунитетот

Веќе рековме дека окситоцинот може да ги зголеми нивоата на Т- регулаторните имуни клетки, што води кон балансирање и појачување на имуниот одговор.

Дополнително, гушкањето поттикнува и лачење на хормонот на среќата, наречен серотонин. Околу 95% од овој хормон, кој се смета и за невротрансмитер (исто како што се смета и окситоцинот), се продуцира во дигестијата. Серотонинот исто така делува стимулирачки во однос на имунитетот. Впрочем, според некои студии, почестото гушкање нè прави поотпорни на заболувања, а ако тие се појават, ги олеснува нивните симптоми.

[Поврзано: Како ИМУНИТЕТОТ е поврзан со животниот стил?]

7) Ги олеснува хроничните болки

Истражувањата утврдуваат значително пониски нивоа на окситоцин кај лицата кои страдаат од различни облици на хронични болки. Окситоцинот може да ги намали болките кај луѓето кои се соочуваат со болки во половината, но и оние кои страдаат од посилни болки, како болки при канцер, хронични стомачни болки итн.

[Поврзано: 5 правила за самопомош кога сме соочени со ХРОНИЧНИ БОЛКИ
Имате хронични болки? Губењето килограми може значително да Ви помогне!]

Гушкањето, може да придонесе и за:

▫ Зајакнување на пријателските, родителските и љубовните врски
▫ Намалување на стресот и напнатоста
▫ Намалување на чувството на осаменост, страв, летаргија, безволност и тага

▫ Подобрување на расположението итн.

Високите нивоа на глукоза во крвта се примарна грижа за луѓето со дијабет. Ова е случај кога телото не може ефективно да ја транспортира глукозата од крвта до клетките кои имаат потреба од неа.

Продолжените периоди на нетретирана ваква состојба, можат да водат кон дијабет или шеќерна болест.

Зошто е важно контролирањето на шеќерот во крвта?

,,Држењето” на шеќерот во нормални граници е од голема помош за избегнување на посериозните компликации кај луѓето со дијагностициран дијабет.

Високиот крвен шеќер може да предизвика повеќе непријатни, лоши ефекти кои можат да се јават одеднаш, како киселинско натрупување во крвните садови или да се развиваат со текот на времето.

При долготрајно нетретираните високи нивоа на шеќер во крвта, може да настанат оштетувања на поголемите крвни садови во неколку органи и органски систем, што може да води кон посериозно последици, вклучително:

• нарушен вид и слепило
• инфекции на екстремитетите и ампутации
• откажување на бубрезите и потреба од дијализа
• срцев и мозочен удар
• периферно васкуларно заболување
• оштетувања на нервниот систем

Одржувајќи го нивото на шеќер под 100mg/dL пред јадењето и под 180mg/dL по јадењето, луѓето со дијабет можат значително да си помогнат во намалувањето на ризикот од несаканите компликации.

10 природни начини како да го намалите или да го одржите нормалното ниво на глукоза во крвта

1) Бидете редовно физички активни

Редовното вежбање може да помогне во намалувањето на телесната тежина и во подобрувањето на инсулинската сензитивност. Ова значи дека клетките ќе имаат подобрена способност за искористување на шеќерот во крвотокот.

Физичката активност помага и во согорувањето на шеќерите од мускулатурата, за енергија за мускулни контракции.

За умерена физичка активност, како што е пешачењето, брзото пешање, возењето велосипед, работата во градина итн, способен е секој без разлика на возраста и физичката спремност.

2) Одржувајте здрава телесна тежина

Губењето килограми помага во контролирањето на шеќерот. Луѓето со повишена телесна тежина имаат зголемен ризик од инсулинска отпорност. Гојазноста можеби и е примарната причина за појава на дијабетот тип 2.

Студиите покажуваат дека намалувањето на телесната тежина за само 7%, може да ги намали шансите за развивање на дијабет дури за 58%.

Многу е важно да се разбере дека пациентот не треба да дојде до идеалната телесна тежина за да има корист од тоа, токму споменатата студија е доказ.

3) Внимавајте на внесот на јаглехидрати и што е поважно, нивниот тип

Телото, освен што директно ги добива шеќерите, ги добива и индиректно преку разградувањето на сложените јаглехидрати или полисахаридите. Тоа се големи молекули кои се составени од низа на шеќерни мономерни единици.

Кога ќе внесете поголеми количества јаглехидрати, особено ако имате проблем со дијабетот, нивоата на глукоза во крвта драстично ќе пораснат.

За среќа, постојат начини како да си помогнете, а тоа е да внимавате на внесот на јаглехидратна храна и кога ја внесувате, таа да биде полнозрнаста или интегрална. Полнозрнастата храна има помал гликемиски индекс, односно поспоро се разградува и на тој начин, глукозата постепено се ослободува во крвотокот.

Полнозрнастата и интегрална храна се интегралните житарки, тестенини, ориз итн.

4) Зголемете го внесот на растителни влакна-фибер

Покрај тоа што фиберот го намалува гликемискиот индекс на полнозрнастата и интегрална храна која е богата со јаглехидрати, тој делува и на чувството на ситост, претставува храна за корисната цревна микрофлора и што е многу значајно, ја успорува целокупната дигестија(го намалува гликемискиот индекс на внесената храна).

Ова значи дека треба да гледате во секој оброк да има присутни растителни влакна. Други добри извори на фибер се свежата храна, мешунките, јатките итн.

Препораките за внес на фибер во текот на еден ден се 38g за мажи и 25g за жени. Доколку тешко го достигнувате ова ниво, можете да се обидете и со фибер суплементи.

5) Јадете помали порции

Помалите порции можат да го намалат калорискиот внес и да водат кон слабеење. Контролирањето на телесната тежина најчесто оди рака под рака со здравите нивоа на шеќер во крвта и го намалува ризикот од дијабет тип 2.

Со тоа што се намалува општиот внес на храна, се превенираат и силните шеќерни пикови по оброците.

6) Најдете механизми за контролирање на стресот

Истражувањата наоѓаат директна релација помеѓу стресот и нивоата не шеќер во крвта.

Хормоните како глукагон и кортизол се лачат при стресни ситуации и индиректно предизвикуваат зголемување на нивоата на глукоза во крвотокот.

Една студија која за волонтери имала повеќе студенти, вели дека релаксирањето и медитацијта значително можат да го намалат стресот, а со тоа да ги намалат нивоата на шеќер во крвта.

7) Редовно следете го нивото на шеќер во крвта

Мерењето и следењето на глукозата во крвта во студиите се покажало од значителна помош во нејзиното контролирање.

На пример, ваквото следење овозможува полесно да заклучите дали и кога треба да направите одредени промени во оброците или медикаментите, а исто така може да помогне и во откривањето на влијанието врз вашето телото на одредени конкретни прехранбени продукти.

8) Спијте доволно

Лошите навики за спиење исто така можат негативно да влијаат на нивото на глукоза во крвта, но и на инсулинската сензитивност. Може да водат до повишен апетит и да поттикнат развивање на гојазност.

При нарушен сон, нивоата на хормонот за раст опаѓаа, а се зголемува нивото на кортизол, кој рековме дека влијае негативно во однос на шеќерот. Хормонот за раст, исто така игра улога во контролирањето на глукозата во крвта.

Секако, сонот е значаен и за многу други аспекти од општото здравје.

9) Јадете повеќе храна богата со магнезиум и хром

Високиот шеќер е поврзан и со недостатокот од одредени микронутриенти, како минералите хром и магнезиум.

Хромот е значаен во метаболизмот на мастите и јаглехидратите, контролата на глукозата во крвта и неговиот недостаток може да води до јаглехидратна интолеранција. Храна богата со хром е полнозрнастата храна(житарки), кафето, јатките, мешунките, брокулите итн.

Во една студија, луѓето кои имале исхрана богата со магнезиум, имале за дури 50% помал ризик од развој на дијабет.

Храна богата со магнезиум: зелен зеленчук, темна чоколада, банани, мешунки, риба, полнозрнасти житарки итн.

10) Пијте доволно вода

Пиењето доволно вода може да го одржи нивото на глукоза во крвта во здрави граници.

Дополнително, спречувањето на дехидратацијата ја помага работата на бубрезите во филтрирањето на вишокот шеќер од крвта во урината.

Низа од студии укажуваат дека редовното и доволно хидрирање ја рехидрира крвта, го намалува нивото на шеќер во неа и го намалува ризикот од развивање дијабет.

Општо е познато дека за пандемијата на гојазноста во модерното време, пред сé  одговорни се неправилната исхрана и физичката неактивност. Но, дали сте знаеле дека постојат и класи синтетски соединенција кои се поврзуваат со нагло зголемениот ризик од гојазност? Тие се наречени обезогени соединенија и се наоѓаат во низа секојдневни производи.

Во продолжение, дополнителни причини плус за исфрлање од употреба на пластичните чашки, прибор и различните прехранбени пластични пакувања и причина плус за зголемување на внесот на свежа и непроцесирана храна.

Што се обезогени соединенција?

Обезогените соединенција се синтетски или вештачки добиени хемикалии кои можат да се најдат во различните пакувања за храна, пластичен прибор и прибор за готвење. Ваквите компоненти се сметаат за нарушувачи на ендокрината функција на организмот.

На тој начин, тие влијаат и врз телесната тежина. Освен тоа, тие можат и да нарушат некои други хормонски дејства, делувајќи на фертилноста и пубертесткиот развој.

Постојат над 20 утврдени обезогени соединенција, а ваквото име го добиле пред 16 години, кога било утврдено нивно нарушувачко дејство на метаболитичките процеси, што резултирало со зголемена телесна тежина, но и општо, зголемен ризик од зголемена телесна тежина во текот на животот.

Според истражувањата, обезогените соединенија го поттикнуваат зголемувањето на телесната тежина преку нарушувањето на метаболизмот на адипоцитите(масните клетки), зголемувајќи ја резервната енергија во масните ткива и  преку нарушувањето на невроендокрината контрола на апетитот и заситувањето.

Кои се најчестите обезогени супстанции?

1) BPA или бисфенол А

Токсичниот ефект на ова соединение е добро познат и се состои од зголемена инфламација, инфертилност и недостаток од витамин Д.

Но, според новите истражувања, ВРА се поврзува и со гојазноста и дијабетот. Една мета-студија од 2019 укажува на можна причинско-последична врска помеѓу детската гојазност и изложеноста на споменантата хемикалија бисфенол А.

Најчесто бисфенол А се користи кај пластичните шишиња, пластичниот прибор за една употреба, играчките, некои типови на медицински прибор, ПВЦ пластични компоненти, но исто така можно е да се сретне и кај металните буриња за пиво, металните пакувања за кафе, лименките и металните затворачи за тегли.

2) Фталати

Фталатите се хемикалии кои се додаваат на пластиката, со цел зголемување на нејзината флексибилност и рок на траење. Нашле примена во широк спектар на козметичките продукти и пакувањата за храна, но и детските играчки, кремите за сончање, детергентите итн.

Се смета дека во САД над 75% од населението во својот организам има одредено количество од овие компоненти.

Една мета-анализа од 2019 година, анализирала податоци од 29 истражувања, по што дошла до заклучок дека постојат силни индикации за директна поврзаност на изложеноста на фталати и гојазноста, особено кај повозрасните лица.

Покрај негативниот ефект во однос на метаболизмот и гојазноста, фталатите се поврзуваат и со репродуктивни нарушувања, вкучително оштетувања во ДНК на сперматозоидите, токсичност за тестисите и нарушен пубертет.

3) Полихлоринирани бифенили

Синтетски компоненти со широка индустриска примена, вклучително како обојувачи на хартија, пластификатори на боите, а присутни се и во различни пластични и гумени производи. Иако во повеќето земји веќе овие компоненти се забранети, сепак сé уште можат да се најдат во многу производи, но и како загадувачи на водите и почвите.

Тие можат да се акумулираат во листовите и другите делови од растенијата и на тој начин да станат храна за рибите и другите животни, но да стигнат и до трпезите.

Студиите нашле релација помеѓу развојот на гојазност и овие компоненти. Дополнително, пронајдени биле и влијанија на зголемената инсулинска резистентност, зголемен ризик од дијабет тип 2 и метаболен синдром.

4) Атразин

Еден од најчесто употребуваните хербициди, односно земјоделски препарати за заштита на насадите од треви и други штетници. По нанесувањето на почвите, тој може да навлезе во нив, а така да стигне и до подземните води и евентуално да ја контаминира водата за пиење. Секако, дел од овој хербицид може да остане и на самите земјоделски култури.

Истражувањата покажуваат дека оваа компонента може да придонесе за развивање на инсулинска резистентност и гојазност, особено во комбинација со исхрана богата со маснотии.

Како да ја намалиме нашата изложеност на овие штетни компоненти

Кога се работи за овие обезогени супстанции, најважно е да се внимава дали бебињата и децата се изложени на нив, бидејќи во првите години од животот телото сé уште нема доволно развиени контролни механизми за тежината, а и штетите се повозможни. Секако, изложеноста е опасна за секого, па во продолжение неколку совети како да ја намалите изложеноста на ваквите штетни соединенија:

• Избегнувајте храна која е пакувана во било каква пластика

• Употребувајте стаклени чаши и шишиња(стаклото е најинтертниот, односно најмалку реактивниот материјал за пакување, единствената маана му е нееластичноста и лесната кршливост)

• Не ставајте пластични садови или разни пластични пакувања со храна во микробранова

• Употребувајте повеќе домашно подготвена козметика

• Внимавајте дали пластични продукти кои ги користите содржат ВРА

• Употребувајте прибор за готвење од нерѓосувачки челик, од легури на железо и карбон или од отпорно стакло

• Добро мијте ја и јадете повеќе свежа храна

Вишокот телесна тежина измачува огромен дел од светската популација, па губењето на килограмите е една од најчестите здравствени и фитнес цели.

Според Американскиот центар за превенција и контрола на заболувањата (CDC), речиси половина од населението во САД во последните 12 месеци имало некакви обиди за слабеење.

Желбата за слабеење резултира со безброј стратегии и методи за слабеење, некои поцврсто, а некои многу послабо базирани на наука, повеќе на ,,искуство”.

Неодамна објавено истражување во едно од подобрите списанија кога станува збор за гојазноста – Obesity journal, се обидува да ги идентификува ефективните бихевиорални(збир од навики и однесувања) и психолошки стратегии, споделени од луѓето кои успеале трајно да го загубат вишокот телесна тежина.

Студијата  анализирала волонтери кои успеале трајно да ослабат 9 или повеќе килограми, во текот на 3 години и утврдила неколку специфични разлики кои ги одделувале овие поединци од другите помалку-успешни во обидите за губење на килограмите. Покрај главанта разлика – јадењето здрава храна, разликите вкучувале развивање на силни навики за здраво јадење и редовна физичка активност, техники на самоевалуација(себе преиспитување и надгледување) и стратегии за справување со психолошкиот стрес.

Слабеењето е процес кој има потреба од сеопфатен пристап

Според експертите, оваа студија уште еднаш ни потврдува дека трајното слабеење е процес кој има потреба од внимателен и целосен, сеопфатен пристап.

Значи не е само калорискиот дефицит(кој без дилема ќе донесе резултат, затоа и повеќето диети се успешни, но само на почетоците) оној што ќе ни донесе резултат.

Само градењето на здрави навики во однос на исхраната, но и физичката активност, спиењето и успешното справување со стресот можат да водат кон траен резутлат. Исто така, друг нераскилив фактор е и едукацијата во однос на сите претходно набројани фактори.

Значи и кога станува збор за слабеењето, треба да мислиме со главата, а не со стомакот.

3 стратегии за успешно и трајно слабеење

1) Формирајте ,,цврсти” навики

Секој успешен, долгорочен план за слабеење има потреба, односно треба да содржи идеи за трајни промени во навиките. Превземајќи чекори кон формирање трајни, цврсти навики, се намалуваат шансите од значително варирање на тежината во иднина или враќање на загубените килограми. Според резултатите на споменатата студија, волонтерите кои постигнале најголем успех имале усвоено цврсти навики во однос на здравата исхрана и редовната физичка активност. Сето ова има смисла и не е нешто сосема ново, но како да ги добиеме или како да ги стекнеме ваквите цврсти навики?

Еден од истражувачите од студијата вели дека мотивот, правилните позитивни размислувања и упортноста се неопходните компоненти за успех. Еден од најдобрите начини за формирање на добри навики е прво нивно утврдување, а потоа изнаоѓање на најприфатлив начин на кој можеме да ги оствариме.

На пример, пазарувањето само на здрави намирници и нивната постојана достапност во кујната, за повеќето луѓе го прави полесно одолелвањето на искушенијата кои се чести.

За многумина е исто така полесно, наместо целосно да променат некоја навика, да ја направат барем малку поздрава. Така, полесно ќе дојдат и до најздравата опција. На пример грицките. Можеби и здравите грицки имаат доста калории, но тие побрзо ќе ве заситат и со текот на времето ќе можете полесно да се справите со количните.

Друг пример, ако често јадете од досада или стрес, кога ќе дојде тој момент на потреба за храна, најдете нешто друго за правење, како некој друг вид активност што ви претставува задоволство или пак направете некоја здрава активност, како пешачење или возење велосипед.

На крајот, нешто многу значајно што треба да го разбереме е дека прогресот во однос на слабеењето скоро никогаш не е линеарен. Што значи тоа? Тоа значи прогресот не е постојано со ист интензитет и дека повеќето луѓе имаат периоди во кои работите не одат ,,според планот”. Ова не треба да демотивира, напротив, тоа е нормално и затоа слабеењето се нарекува процес. Џабе користите диети и се изгладнувате кога во главата ви се врти идејата за ,,последниот ден” и враќањето на старите навики. Ниту пак предобриот резултат не треба да мотивира да се вратите кон некоја стара и лоша навика.

2) Процес на семоевалуирање или себенадгледување

Постојат неколку начини за успешно следење на губењето телесна тежина. Во студијата, како најефективна стратегија од овој аспект се покажало запишувањето на тежината на график и следењето на калорискиот внес секојдневно, определувајќи целна вредност (најчесто во некаква апликација). Следењето на физичката активност, исто така била од помош. Поентата на ова следење е да се создаде чувство кои одлуки како влијаат на калорискиот дефицит, но и целокупното чувство и како тоа се одразува во прогресот во реалноста.

По одреден период, веќе нема ниту да имате потреба од толку детално следење, бидејќи пресметките за калорискиот дефицит ќе одат ,,на памет”, а ќе знаете и кои производи и активности како влијаат на намалувањето на килограмите.

Според експертите од студијата, следењето на резултатите, освен што ни овозможува увид во тоа каде грешиме и со тоа, што треба да поправиме, туку ни дава и чувство на успех и задоволство по добриот резултат. Ваквото чувство мотивира, а мотивот е клучен во однос на трајните промени.

3) Справување со психичкиот стрес

Било какви промени во животот, можат да ви создадат одреден интензитет на стрес, вкучително и промените во исхраната и физичката активност, кои се нужни за правилното слабеење. Затоа, како доста битни се јавуваат механизмите за справување со стресот предизивкан од овие промени.

Во студијата, специфичните стратегии за справување со стресот, како размислувањето за веќе постигнатите успеси и размислувањето на позитивен начин околу процесот на слабеење, се покажале како доста важни. Тие се клучни во моментите кога ,,нешто не оди според планот”.

Затоа, експертите советуваат дури и да си ги запишувате и најмалите успеси кои се постигнати во процесот на слабеење, да се потсетите на посветеното време и што е најважно, на мотивот – нешто што е нужно да го утврдите во самиот почеток.

Тие советуваат и комбинација од искрен и внимателен однос кон себеси- рационалност која ќе ви овозможи емоциите да не надвладеат, што е ризик за подложност на стрес и враќање на некои ,,лоши задоволства”.

Свесноста за претходните постигнати успеси и позитивната настроеност кон целта, ќе ви помогнат да сфатите дека голем дел од работите се под ваша контрола.

Гингивитис (гингивит) е воспаление на непцата, најчесто предизвикано од недоволна хигиена на усната празнина. Ова често заболување е поблаго заболување на непцата кое предизвикува иритација, црвенило или отоци на гингивите, делот од непцата кој ги опкружува забите.

Често гингивитисот се потценува, но тој треба да се сфати сериозно и да се третира навремено, бидејќи може да води кон посериозно заболување на непцата наречено парадентоза, а тоа пак, кон загуба на забите.

Најдобриот начин за превенција и лекување на ова заболување е одржувањето на правилната и редовна орална хигиена, односно: миење на забите најмалку 2 пати во текот на денот, употреба на конец за заби и редовни прегледи кај стоматолог.

Симптоми

Здравите непца се тврди и светло розеви ткива, кои се цврсто слепени околу секој заб. Типичните имптоми на гингивитис се:

• отечени непца
• вцрвенети, до темно црвени непца
• крварење од непцата, особено при четкање на забите
• лош здив
• омекнати непца
• разлабавени непца околу забите
• болки при џвакање

Доколку забележите некој од овие симптоми, треба да се јавите кај вашиот стоматолог. Што порано се открие гингивитисот, тоа се помали шансите за трајни оштетувања и развување на парадентоза.

Причини

Како што кажавме, најчестата причина е лошата орална хигиена која овозможува наслагите на забите да предизвикаат воспаленија на непцата. Еве како овие наслаги од храната на забите можат да помогнат во развивањето на гингвит:

• Често наслагите се и невидливи тенки филмови составени од храна која е погодна средина за бактерии, особено ако храната е скробна или шеќерна. И нормалната флора на устата може драстично да се размножи на овие ,,подлоги” и на тој начин да создаде воспаленија. Затоа е потребно секојдневно отстранување на овие наслаги.

• Ваквите наслаги можат да преминат во забен камен. Забниот камен не можете самите да го отстраните со четкање на забите, бидејќи е цврста наслага која (повторно) е погодна средина за бактериите. За отстранување на забниот камен морате да посетите стоматолог.

• Воспаление на гингивата(пределот на непцата околу забите). Колку подолго помалите наслаги и забниот камен остануваат присутни, толку повеќе тие ги иритираат непцата, особено нивниот дел околу забите и на тој начин се зголемуваат шансите за воспаление, односно гингивитис.

Поединци кои се во ризик и можни компликации од гингивитот

Гингивитисот е навистина често воспалително заболување и секој може да го има, но за посебно ризични се сметаат луѓето:

◦ кои имаат лоша орална хигиена и се пушачи
◦ се повозрасни
◦ кои имаат сува уста
◦ кои имаат неправилна исхрана, најчесто недоволно внесуваат витамин Ц
◦ со различни скршеници на забите и места кои се тешки за чистење со четкичката
◦ кои имаат одредени болести што им го намалуваат имунитот одговор
◦ со одредени инфективни заболувања и користат лекови за некои други заболувања

Компликациите најчесто се зголемениот ризик парадентозата кој може да води до губење на забите, но можни се и некои други пострашни последици, како навлегување на опасните патогени бактерии кои го предизвикуваат воспалението на непцата во крвотокот зголемувајќи го ризикот од потешки бактериски инфекции на некои други места во телото.

Превенција

Превенцијата е јасна. Сé она што се подразбира под добра хигиена на усната празнина – редовно миење на забите, корисење на конец, листерин и редовни прегледи на стоматолог.

Дополнително, постои уште еден начин на превенција, а тоа е правилната исхрана. Балансираната и здрава исхрана подразбира помалку процесирани шеќери, кои се инаку најпогодна средина за развој на бактериите од наслагите на непцата и доволни количества на храна богата со витамин Ц и со сите други нутриенти потребни за силен имунитет и здравје на забите и непцата.

Неколку природни начини за самопомош при гингивит

• Промивање со солена вода

Една студија од 2016 година укажува дека употребата на солена вода може да има доста позитивно дејство при воспалени непца. Резултатите од студијата велат дека солениот раствор покажал намалувачко дејство во однос на отокот, болките, бројот на бактерии, количеството на храна во наслагите, но и во сузбивањето на непријатниот здив.

Сепак, миењето не се препорачува да биде секојдневно, бидејќи тоа може да го оштети забниот енамел или глеѓта.

• Користете помеки четки и менувајте ги на неколку месеци

• Промивање со зелен чај,  чај од хибискус, ѓумбир и камилица

Антибактериското и антивоспалителното дејство на овие чаеви може да биде навистина од помош. Исто така, можете да ги користите самите ќесички од чај, кои по кратко варење во вода од околу 5 минути(и потоа ладење), можете директно да ги нанесете на непцата.

• Употреба на различни гелови на база на куркума и алое вера

• Употреба на есенцијални масла како масло од лимонова трева, чајно дрво

• Кокосово масло

Масло со силно антибактериско дејство.

Многумина почнуваат со некаква физичка активност мотивирани од губењето килограми и подобриот изглед на телото. Овие мотиви се објективни, па најчесто се доволно силни и  нè задржуваат на вистинскиот пак.

Сепак, значајно е да се каже дека корисните ефекти од редовната физичка активност одат навистина многу подалеку од губењето килограми и ,,стегнатото”, ,,фит” тело.

Оправдувањата околу тоа зошто не сте редовно физички активни можат да бидат најразлични, но ако имате добар мотив, ништо нема да ве поколеба. Затоа, во продолжение 7 конкретни бенефити од редовната активност, кои ќе ви го засилат мотивот или ќе поттикнат што побрзо да превземете инцијатива и да се активирате.

1) Помала подложност на било какви заболувања – подолг животен век

Иако науката не го знае точниот механизам, физичката активност може значително да го засили нашиот имунитет и на тој начин да го намали ризикот од најразлични инфективни заболувања. Преку директното делување на килограмите, односно нивното намалување, физичката активност директно влијае и на превенцијата од низа хронични заболувања, како кардиоваскуларните, дијабетот, спиечката апнеа итн.

Една поголема мета-студија од 2013 година, која го поврзува редовното вежбање со намалениот ризик од коронарни срцеви заболувања и предијабет, вели дека редовната физичка активност може да биде поефикасен ,,медикамент” од самата терапија за луѓето по доживеан срцев удар.

Таа го намалува и ризикот од развој на речиси сите малигни заболувања. Дури и кај веќе дијагностицираните случаеви на канцер, редовното практикување на некаква физичка активност, значително го намалува ризикот од смртен исход – за дури 30-40%.

Едно истражување од 2012 година, спроведено со податоците од над 650 илјади луѓе, утврдува дека умерената физичка активност од 150 минути на неделно ниво, го зголемува очекуваниот животен век за 3 до 4 години.

[Поврзано: Како треба да живеете ПОСЛЕ преживеан срцев удар?
Физичка активност и превенција од малигните болести?]

2) Подобро здравје на мозокот – подобро расположение, концентрација, меморија и други когнитивни способности

Според истражувањата, аеробните вежби, како пешачењето, трчањето, пливањето и слично, можат да делуваат на зголемување на хипокампусот,  дел од мозокот одговорен за меморијата и учењето.

Колку повеќе вежбаме, толку е подобра циркулацијата во телото, а воедно и во мозокот. Така, во мозокот ,,доаѓа” повеќе кислород, што поттикнува низа позитивни промени: неврогенеза (зголемен волумен на мозочно ткиво), зголемено лачење невротрофини (подобрување на состојбата со веќе постоечките неврони), поттикнување на лачењето невротрансмитерите (серотонин, со што доаѓа до подобрување на расположението) итн.

Повеќето истражувања ја поврзуваат редовната активност и со намалувањето на ризикот и помошта при третирањето на различните облици на деменција.

[Поврзно: Физичка активност и мозокот]

3) Чувство дека ги имате работите под контрола

Поставувањето и извршувањето на целите е навистина многу значајна работа. Физичката активност може да ни биде особено добар ,,тренинг” за поставување и извршување на некакви цели.

Дисциплината добиена преку физичката активност, може лесно да се ,,прелее” и во многу други аспекти од живеењето. Ова е особено важно кај создавањето на добри навики кај децата.

4) Подобра самодоверба

Секако, намалувањето на килограмите и спортската фигура го зголемуваат нивото на самодовербата, но една студија од Универзитетот Флорида, ни дава навистина интересни податоци. Имено, научниците од САД утврдиле дека покрај видливите позитивни промени од активности и самиот акт на вежбање значително ја зголемува самодовербата и сликата за сопственото тело.

5) Подобар сон

Ако често имате проблеми со заспивањето, редовната физичка активност може значително да ви помогне. Покрај заспивањето, вежбањето во текот на денот (не помалку од 4 часа пред спиењето), може да го подобри и самиот квалитет на сонот, односно да се будите помалку и да спиете подолго.

Оптималното време на одмор во текот на ноќта за возрасните лица, треба да биде помеѓу 7 и 8 часови.

Значајно е да се каже дека за максимално искористување на овие корисни ефекти, потребно е физичката активност да биде редовна.

[Поврзазно: Како да го подобрите сонот?]

6) Подобра мобилност и здравје на коските – цврстина и флексибилност

Скршениците на коските најчесто се случуваат при падови. Преку редовната активност, која ќе ви помогне да ги зацврстите мускулите и да го подобрите балансот, значително ќе си ги намалите шансите од паѓања. Дополнително, вежбањето може да го успори губењето на коскено ткиво.

Начини според кои физичката активност може да помогне при остеопороза:

▫ веќе споменатите – подобар баланс и координација, зацврстени мускули и намалено губење на коскено ткиво

▫ подобро ниво на физичка спремност и мобилност

▫ намален ризик од гојазност, што секако влијае на квалитетот на животот и мобилноста

▫ ослободување од болките или нивно значително намалување

▫ подобро расположение и виталност

[Поврзано: Остеопороза – колку е значајна физичката активност? ]

Поврзани статии и видеа:

Што се всушност калориите и колку дневно треба да се внесат за да слабеете?

Што треба да знаете за вежбите со тежина?

Придобивки од физичката активност

Физичка активност и срцеви заболувања

Физичка активност и зголемено ниво на шеќер во крвта

Кој начин на пешачење најбрзо ги согорува мастите?

5 изненадувачки придобивки од пешачењето!

Зошто физичката активност е најмоќниот антиоксиданс?

10 совети како да слабеете преку пешачењето