Д-р Митов

Пектините материи (полисахариди) се тип растителни влакна кои се пронајдени во различни овошки и зеленчуци и го сочинуваат најголемиот дел од растителните влакна на цитрусните овошја. Хемиски гледано, овие полисахаридни молекули се изградени од галактуронска киселина.

Што е пектин?

Како што кажавме, пектините се тип на фибер, поточно водорастворливи растителни влакна. Многу често пектинот се користи како изолат во приготвувањето на џемовите и мармаладите, поради неговата способност да згуснува и да прави еден вид гелна конзистенција во комбинација со водата. За таа цел, потребно му е и одредено количество шеќер и киселина.

На пазарот се среќава во прашкаста форма со бела до жолтеникава боја, а најчесто се добива од кората на цитрусното овошје (каде и е најпристуен). Процентуалната застапеноста на пектинот во кората на овие овошја е околу 30%.

Пектините се корисни од повеќе аспекти

Како и сите растителни влакна, пектините не можат да бидат соодветно дигестирани и следствено на тоа, не можат да бидат целосно апсорбирани. Така, тие практично немаат нутритивна вредност, но сепак нѝ се корисни од многу аспекти.

Истражувањата покажуваат дека вискозните растителни влакна, како пектините, можат директно да делуваат на намалувањето на холестеролот во крвта, преку негово врзување уште кога е во дигестијата и на тој начин понатаму исфрлање преку столицата.

Пектините помешани со вода (при одредена киселост) формираат гелна структура, што овозможува чувство на полн стомак, продолжено чувство на ситост и намален гликемиски индекс на останатата храна (пектинот ги врзува шеќерите, а ја успорува и дигестијата до одредена мера). Така, пектинските материи се сметаат за корисни и при слабеењето.

Едно истражување од Полска, утврдува дека храната богата со пектини не само што е добра за намалување на холестеролот и килограмите, туку е корисна храна и при гастритис, а делува заштитувачки и на дигестивниот систем при инфекции во периоди на стрес.

Јадењето 30g растителни влакна дневно, се покажало од голема помош за губењето на вишокот телесна тежина, но и за подобрена инсулинска сензитивност и намален крвен притисок. Сепак, потребите од фибер варираат во однос на возраста и најдобро е тие да се задоволуваат од полнозрнастата храна.

Дополнително, растителните влакна се храна за корисната цревна микрофлора, од чиј баланс зависи и целокупното здравје.

Растителните влакна помагаат и при еден од најчестите проблеми со дигестивното здравје- констипацијата или запекот. Едно истражување покажува дека со зголемувањето на внесот на фибер во организмот, опаѓаат шансите за развивање на колоректален канцер. Цревната перистатика е исто така подобрена.

Храна богата со пектин

Пектинските материи се пронајдени во речиси сите овошја и зеленчуци во одреден процент, бидејќи пектинот е структурна компонента на клеточните ѕидови на растителната клетка. Најбогатиот извор на пектин, како што веќе споменавме се лушпите од цитрусните овошки, како портокалите, лимоните, цитроните итн.

Количеството на пектин во свежата храна највеќе зависи од степенот на нејзината зрелост. Овошјата кои штотуку созреале, имаат најголема концентрација од овој тип на  растителни влакна, а како што плодот понатаму зрее, така пектинската концентрација постепено опаѓа.

Друга богата храна со пектински материи: јаболки, праски, банани, кајсии, јагоди и друго бобесто овошје, боранија, моркови, грашок, домати, компири итн. Морковите и портокалите содржат највисоки концентрации пектински материи.

Пектинот е многу чест адитив во некои типови на процесирана храна, но најдобро е да се внесува преку природната исхрана. Процесираната пектинска храна содржи и огромни количества додадени шеќери (мармалад, џем). На прехранбените производи, пектинот можете да го сретнете наведен како Е440. Како додаден се користи во различни десерти, слатки, како стабилизатор во овошни сокови и млечни пијалаци, но и како ,,носач” во некои медикаменти (лекови).

Разлики помеѓу пектинот и желатинот

Пектинот е природен, растителен адитив (згуснувач), додека желатинот ја има истата функција, но е од животинско потекло. Желатинот е составен генерално од колаген (протеински изолат) од животинските коски и рскавици. Пектинот може да се користи како замена за желатинот, доколку избегнувате животински продукти, но желатинот има поширока примена во прехранбената индустрија поради неговите подобри својства. Затоа, желатинот е чест дел од составот на повеќе процесирани производи – кисело млеко, сладоледи, разни колачиња, вискозни чорби, желе бомбони, гумени бомбони итн.

Во јавноста постојат шпекулации дека користењето на желатинот како еден вид суплемент, може да придонесе за слабеење, поздрави коски и зголбови, за побрзо заздравување на спортските повреди итн. Сепак, до денес ваквите тврдења немаат соодветна научна поткрепа.

Нешто слично важи и за суплементирањето со пектин. Сепак, внесувањето пектин од храната богата со него, како и општо, зголемувањето на растителните влакна во нашата исхрана, може да има цела палета на позитивни влијание врз нашето здравје.

Како краток заклучок можеме да изведеме – пектинот е причина плус на трпезите почесто да имате свежа храна.

Иако помеѓу луѓето не постои согласност околу тоа кој е најздравиот начин на исхрана, сите ќе се сложиме дека треба да се јаде повеќе свежа храна – овошје и зеленчук.
Постојат низа причини зошто е ова случај, но една студија од Данска, нѝ дава уште една дополнителна причина плус.

Што поголем внес на витамин Ц, тоа помал ризик од срцеви заболувања и општа смртност (од било кои причинители)!

Во студијата објавена во 2015 година, истражувачите заклучуваат дека јадењето свежа храна (овошје и зеленчук), нé заштитува од кардиоваскуларните заболувања и предвремената смртност. Тие сметаат дека ова во огромен дел се должи на многуте корисни дејства на витаминот Ц, со кои се богати овошјето и зеленчукот.

Студијата анализира податоци од над 100 илјади Данци, осврнувајќи се на нивните навики за исхрана. Резултатите потврдиле дека луѓето кои јадат повеќе овошје и зеленчук, имаат за 15% помал ризик од срцеви болести, во споредба со оние кои речиси никогаш не јадат свежа храна. Ризикот од смртност од било каква причина пак, бил помал за 20%.

Истражувачите ги анализирале и нивоата на витамин Ц во крвната плазма кај околу 3,5 илјади од испитаниците. Утврдиле дека колку е повисоко нивото на овој витамин во крвта, толку е помал ризикот од срцеви заболувања и предвремена смртност.

Овошките и зеленчукот се здрава храна не само заради витаминот Ц!

Крајниот заклучок бил дека ова позитивно дејство од јадењето свежа храна, само во одреден дел се должи на витаминот Ц. Значи, витаминот Ц не е единствената причина заради која свежата храна е добра за здравјето. Имено, ваквата храна содржи и низа на други микронутриенти (различни витамини и минерали), а е и одличен извор на антиоксиданти и различни видови на фитохемикалии.

Зошто витаминот Ц е толку корисен за организмот?

Корисните ефекти на овој витамин за здравјето се навистина многубројни и разновидни. Можеби неговото најпознато дејство е како имуностимулатор, односно компонента која нѝ помага многу полесно да ги пребродиме настинките и гриповите. Можеби нешто помалку познато е дека витаминот Ц е многу моќно антиоксидативно средство.

Антиоксидантите се одбранбениот механизам на телото од слободните радикали – штетни компоненти кои постојано се продуцираат како метаболитички отпад во телото и оксидативно ги оштетуваат неговите различни клетки и ткива. Организмот има механизми самиот да продуцира одреден процент на потребни антиоксиданти, но сепак генерално зависи од внесените.

Постојаните оксидативни оштетувања, водат до процеси на хронична инфламација или воспаление, кое пак на подолг рок е една од главните причини за развој на хроничните заболувања – дијабет, кардиоваскуларни заболувања, малигни заболувања итн.

Ваквото антиоксидативно својство на витаминот Ц му овозможува да ја намали општата инфламација во различни делови од организмот, па така тој придонесува за подобро здравје на мозокот, кожата, очите, а го намалува и оксидативното оштетување на ,,лошиот” LDL холестерол, што превенира од артеросклероза.

Дополнително, витаминот Ц учествува во метаболизмот на синтеза на невротрансмитерите, колагенот (најзастапениот протеин во организмот на човекот) итн.

Најдобри извори на витамин Ц во храната:

• Пиперки – 3 пати повеќе отколку во портокалот, на пример.
• Цитрусни овошки – лимон, портокал, цитрон итн.
• Домати
• Бобести овошки – јагоди, малини, капини, рибизли, боровинки, бобинки итн.
• Брокула
• Спанаќ
• Компир
• Зелка
• Останат лиснат зеленчук
• Карфиол
• Магданос
• Киви

Одредени количини од овој витамин има и во поголемиот дел од свежата храна. На тој начин и умереното, но редовно јадење свежа храна, никогаш нема да нé остави во дефицит од овој витамин. Дополнително, ваквата храна ќе нѝ обезбеди и низа други есенцијални микронутриенти.

Витаминот Ц е водорастворлив, па затоа треба секојдневно да се внесува. Дневните препорачани количества од овој витамин се од 65 до 90mg д, а за сосема безбедни се сметаат и количествата до 2000mg.

Модерниот начин на живот стимулира исхрана богата со калории, а сиромашна со нутриенти. Значи, препроцесирана храна со празни калории, пред нутритивно сконцентрираната храна.

Заради овие причини, кај огромниот дел од населението се јавуваат дефицити (недостатоци) од најразлични хранливи материи, а главно тоа е од растителни влакна, витамини, минерали, здрави маснотии, есенцијални аминокиселини, антиоксиданти и омега 3 масни киселини.

Затоа, денес ќе ви предложиме еден рецепт кој перфектно се вклопува во здравиот начин на исхрана, а ги содржи речиси сите претходно наведени елементи кои често нѝ недостастуваат – Фиброгел чиа пудинг.

Тој е лесен, здрав и вкусен доручек, сосема едноставен за подготовка, а погоден е и за било кој дел од денот, како ужина или десерт.

Чиа пудингот има уникатна конзистенција, односно специфична кремаста структура и претставува богат извор на протеини, растителни влакна и омега 3 масни киселини.  Додавањето на Фиброгелот само ја надополнува нутритивната вредност, но и конзистенцијата на пудингот.

Тој нема некој специфичен вкус, но затоа е погоден за збогатување со други здрави намирници по ваш вкус. Ако сакате пудингот да има сладок вкус, додадете слатки зачини како цимет, кардамом, ванила екстракт или некои здрав засладувач по вкус (мед, стевиа, јаворов сируп итн).

Засладувачите можете да ги додадете како прелив, но како предлив можете да користите и различни семиња и јаткасти плодови, како цели или мелени, но и разни овошки, топено темно чоколадо итн.

Многу повеќе за бенефитите од супер храната чиа, фиброгел растителните влакна и растителните млека, прочитајте на следните линкови:

ЧИА – семето што го освои светот

ФИБРОГЕЛ – природни растителни влакна

Глобалниот тренд наречен РАСТИТЕЛНИ млека – кои им се предностите, а кои недостатоците?

За овој рецепт, потребни ќе ви бидат:

• 4 полни кафени лажички ФИБРОГЕЛ
• 10 супени лажици чиа семе
• 2 чаши растително млеко по избор (на пр. бадемово, кокосово, соино…)

Додатоци:

• 1 голема банана, исечена на кругчиња (може да користите и некое друго овошје)
• 2 супени лажици мед или јаворов сируп (по желба) *

Начин на подготовка:

• Истурете го млекото во сад и додадете ги чиа семето и фиброгелот.
• Убаво и темелно промешајте сè додека смесата соодветно не се згусне.
• Истурете ја смесата во 2 длабоки садчиња, шољи или тегли, покријте ги и ставете ги во фрижидер. По 10 минути повторно темелно промешајте за семето и растителните влакна добро да се распоредат низ садот и да се избегне нивно згрутчување и таложење. Потоа, покријте ги чашите и вратете во фрижидер најмалу 1-2 часа, а можете да ги оставите и преку ноќта.
• За сервирање, одозгора додадете исечена банана или некое друго овошје по вкус, изрендајте темно чоколадо, а можете да користите и мед или јаворов сируп како засладувачи (ако растителното млеко е веќе засладено, немојте да додавате други засладувачи).

• Овој рецепт прави 2 порции. Дуплирајте ги дозите доколку готвите за повеќе лица.

Нутритивна вредност:

(на 1 порција, БЕЗ додатоци и сметано со бадемово млеко)

Калории: 120 Јаглехидрати: 10g од кои растителни влакна: 13g и шеќери: 2g;  Протеини: 4g; Масти: 7.5g од кои заситени масти: 0.7g и Омега-3: 3g; Витамин К: 120µg; Бакар: 0,2mg; Железо: 3,5mg; Maгнезиум: 0.6mg; Калциум: 520mg; Калиум: 230mg;

Подготвениот пудинг може да стои во фрижидер од 5 до 7 дена. Така, можете првиот дел  веднаш да го јадете, а другиот да го оставите за наредните денови и/или да го користите како основа за различни други брзи рецепти, односно ужини.

За они на кои им се брза – чиа барови

Ако сте нестрпливи и не можете да чекате 2 часа, тогаш можете по 10-тина минути да ја искористите смесата од растително млеко, чиа и фиброгел во комбинација со путер од кикирики, кокосови трошки, суво овошје, парченца темна чоколада и одреден вид мусли (слични комбинации можете да правите и по ваш вкус).

Во поголем сад ја правите смесата, потоа ги обликувате баровите по ваша желба и ги оставате во фрижидер околу 15-тина минути.

Пробајте го и рецептот за нашиот ФИБРОГЕЛ ЛЕБ!

Кардиоваскуларните заболувања се помеѓу водечките причини за смртност во светски рамки, а кај нас во Македонија се причина број еден. Затоа, многу е важно, барем оние најчестите симптоми кои можеби укажуваат на некакви срцеви заболувања, да се препознаваат и да не се занемаруваат .

За жал, за некои од главните ризик-фактори за срцевите заболувања, како повишениот крвен притисок, повишените масти и холестерол, често нема никакви симптоми.
Затоа луѓето кои се во некакви ризични групи, треба почесто да прават рутински прегледи.

Дополнително некои срцеви заболувања, како коронарна артериска болест, различните аритмии (неправилен срцев ритам), срцевото затајување итн., често имаат слични симптоми, односно симптоми кои се преклопуваат.

Сите треба да сме свесни за најчестите симптоми кои можеби укажуваат на некакви кардиоваскуларни проблеми, а особено оние кои се во некаква ризична група за срцева болест. Следните 4 симптоми, во никој случај не смеат да бидат игнорирани:

1. Болка во градите

Болката во градите е можеби најчестиот и најтипичниот симптом на коронарната артериска болест (КАБ). Оваа болка која е предизвикана од стеснувањето на коронарните артерии, е наречена ангина и често е првиот симптом на срцев удар.

Сепак, ваквите болки не мора да значат срцев удар. Постојат различни типови на ангина кои се знак на КАБ и потсетник дека мора сериозно да го сфатите срцевото здравје.

Болката во градите која се појачува при напор, а намалува при одмор, се нарекува стабилна ангина. Далеку поопасен е нестабилниот тип на ангина, кој се манифестира како притисок во градите, а може да се појави во било кое време, без разлика дали во моментот пешачите, возите велосипед или гледате телевизија. Луѓето со нестабилна ангина се во поголем ризик од срцев удар, во однос на оние со стабилна.

Болката во гради која е симптом на срцеви проблеми, значително се разликува од онаа на истегнат мускул или од онаа болка во градите при киселински рефлукс. Пациентите ангината најчесто ја опишуваат како чувство на притисок или силно стегање во пределот на градите.

Ако почувствувате ваква болка, веднаш разговарајте со вашиот лекар и што е можно подетално опишете му ги симптомите. Објаснете му колку долго трае болката, дали прекинува па повторно се јавува, што (ако постои такво нешто) прави болката да престане, потоа дали имате и некои други пропратни симптоми и други детали за кои мислите дека се битни.

Болката во гради е можеби најалармантниот симптом кога станува збор за срцеви проблеми, но сигурно не и единствениот кој предупредува на потенцијален проблем со срцето.

2. Палпитации

Кога чувствувате дека срцето има неправилен ритам или чука побрзо од вообичаено, се вели дека чувствувате или имате палпитации. Срцевите палпитации вообичаено не се знак на срцев удар. Сепак, тие можат да бидат симптом на неправилен срцев ритам – некако вид аритмија. Вообичаено, аритмиите знаат да бидат умерени и да не создаваат посериозни проблеми, но тие можат да бидат и доста сериозен проблем кој има потреба од медикаменти или одредени процедури кои имаат за цел превенирање епизоди на неправилен ритам.

Една од најчестите аритмии е атријалната фибрилација или афиб. Афиб е проблем кој е поврзан со срцевите нерви во двете горни комори – атрии. Ваквиот проблем води кон неправилно отчукување на атријата, па дури и силно забрзан пулс.

Главната причина за загриженост при оваа дијагноза е потенцијално нарушената циркулација на крвта, со што таа не може да стигне во доволен обем до сите органи и ткива. Исто така, можно е крвта повеќе да се собира во коморите, предизвикувајќи развој на згрутчувања. Ваквите згрутчувања во горните срцеви комори се потенцијален ризик за мозочен удар, бидејќи можат да се насочат кон мозокот и да го блокираат снабдувањето на неговите ткива со оксидирана крв.

Покрај афиб, постојат и неколку други типови на аритмија кои можат да предизвикаат палпитации – одредени тахикардии (забрзана срцева работа) и некои типови брадикардии (невообичаено спори отчукувања на срцето).

Палпитациите не мора да бидат резултат на некакви кардиоваскуларни проблеми. Нивната појава може да биде резултат и на стрес, анксиозност, одредени медикаменти или пушење, на пример.

Палпитациите треба да бидат проценети од доктор. Ако имате дури и најмали промени во срцевиот ритам (кои можеби ги занемарувате и не ви создаваат никакви проблеми во секојдневното функционирање), треба да бидат искомуницирани со вашиот лекар. Раната дијагностика на потенцијално сериозниот кардиоваскуларен проблем, води до сериозно подобар исход од болеста.

3. Недостаток на здив

Недостатокот на здив при потешки, но и при полесни активности, како качување по скали на пример, може да биде јасен сигнал за неколку различни видови кардиоваскуларни нарушувања – срцев удар, затајување на срцето, низок крвен притисок (хипотензија).

Ако имате проблеми со дишењето при лежење, тоа можеби е знак за затајување или откажување на срцето. Ова може да се случи поради собирање на течности во белите дробови поради лоша циркулација во самиот орган.

Недостатокот од здив не секогаш е симптом на срцеви проблеми, секако тој може да значи и одредени проблеми со респираторниот систем – од алергиски причини, па се до различни облици на потешки пневмонии.

Ова е уште еден симптом кој не смее да биде игнориран, без разлика од што е предизвикан. Веднаш треба да побарате медицинска помош.

4. Вртоглавици, премаленост и онесвестување

Ако имате вртоглавица, премаленост и чувство како пред онесвестување, тоа може да биде знак на низок крвен притисок или несакан ефект од лековите за снижување на притисокот. Онесвестувањето заради пад на притисокот е состојба позната како синкопа. Иако генерално земено ова не е животозагрозувачка состојба, сепак во некои случаи може да биде и доста опасна. Дополнително, онесвестувањето може да предизвика непријатни повреди при несвесните падови.

Затајувањето на срцето, но и срцевиот удар можат исто така да водат до онесвестување, чувство на збунетост и неприсутност.

Збунетоста, премаленоста и неприсутноста можат да бидат симптоми и на низа други состојби и заболувања, помеѓу кои проблеми со средното уво, анемија, пренизок шеќер во крвта, депресија итн.

За да се утврдат точните причини за ваквата состојба, кои често можат да бидат и сериозни, во никој случај не треба да се игнорираат споменатите симптоми, односно треба да се обратите на вашиот лекар.

Не ги игнорирајте овие 4 симптоми

Многу често сите четири наведени симптоми – болките во градите, палпитациите, недостатокот на здив и вртоглавиците – не мора да означуваат некаков сериозен проблем, но тие можат да бидат важни индикатори кои ќе нé предупредат да провериме што се случува и од каде ,,потекнуваат”. Раното откривање на било кој здравствен прболем најчесто значи и поуспешно и полесно справување со него.

Калиумот е еден од седумте есенцијани макроминерали или минерали кои треба да се внесуваат секојдневно, во релативно високи количества – најмалку 100mg дневно.

Микроминералите од друга страна, како железото или цинкот на пример, се исто така многу важни, но тие треба да се внесуваат во значително помали количини.

Калиумот е електролит кој е многу значаен за нервниот систем, а учествува и во регулирањето на мускулните контракции, заедно со натриумот.  

Ефектот на овој минерал во однос на мускулите е особено важен за срцевиот мускул, кој е особено сензитивен на минералите.

Ефектот на калиумот врз кардиоваскуларното здравје

Како што рековме, калиумот е многу важен за здравјето на срцето. Не само што учествува во регулирањето на правилниот срцев пулс, тој го ,,неутрализира” негативниот ефект на натриумот во однос на повишениот крвен притисок. Колку поголеми количества калиум се внесува преку исхраната, толку повеќе натриум се излачува преку урината.

Калиумот помага и во балансирањето на течностите и минералите кои минуваат во и надвор од клетките, на тој начин одржувајќи го нормалниот крвен притисок. Дополнително, тој ги релаксира крвните садови, што исто така делува на намалување на притисокот. Луѓето кои имаат исхрана богата со калиум, имаат помал ризик од исхемичен мозочен удар. Ваков ефект не е утрврден кај суплементирањето.

Ефектот на коските и дигестивното здравје

Една неодамна објавена студија утврдува позитивен ефект на калиумот врз здравјето на коските. Всушност, утврдени биле значително намалените процеси на коскена ресорпција (процес во кој коските се разградуваат) при исхрана богата со калиумот. Се смета дека овој ефект се должи на намаленото излачување на калциумот преку урината при доволно внесување на калиум од исхраната.

Според експертите ова би значело дека регулрањето на pH во организмот е олеснето, со оглед на тоа што во телото останува поголема достапна минерална содржина која би ја неутрализирала киселата средина.

Поврзаноста помеѓу калиумот и здравјето на бубрезите

Бубрезите ја имаат одговорноста за одржувањето на соодветните нивоа на калиум во организмот. Така, бубрежната функција може многу лесно да биде причина за позитивен или негативен ефект врз нивото на калиум во организмот.

На пример, ако пациентот има одредено хронично бубрежно заболување, можно е да има нарушена способност за отстранување на вишокот калиум од крвта, што може да води до хиперкалиемија. Симптомите на хиперкалиемија вклучуваат трнење во екстремитетите, мускулна слабост, а посериозните форми на оваа состојба можат да водат и кон парализа, аритимија, па дури и срцев удар.

Симптоми на дефицит

Многу почесто се случува луѓето да имаат недостаток од овој минерал, отколку да го имаат во вишок. Ваквата состојба се нарекува хипокалиемија и се случува при исхрана без доволно калиум. Таа може да води кон мускулна слабост, грчеви во мускулите кои се постојани, а неретко и доста болни. Ова се случува заради тоа што при нормални нивоа, калиумот овозможува електричните сигнали во телото да не бидат пребрзо испраќани до мускулите.

Аритимијата исто така може да биде симптом на калиумов дефицит, бидејќи во ваква состојба мускулните клетки на срцето можат да контрахираат ,,порано’’ од нормалното, што понатаму резултира со зголемен или намален срцев ритам.

Луѓето кои редовно пушат, често консумираат поголеми количества алкохол, земаат одредени диуретични медикаменти или имаат некакви дигестивни нарушувања, се во поголем ризик од хипокалиемија.

Храна која е богат извор на калиум

Постои широк спектар на храна богата со овој минерал, односно продукти со кои можеме редовно да ги задоволуваме нашите потреби од овој минерал. Во исто време, ваквите продукти се и здрава храна, богата со други есенцијални компоненти. Затоа, суплементирањето ретко е неопходно и треба да го применувате исклучиво во консултација со лекар.

Храна богата со калиум:

◦ Зелен лиснат зеленчук

◦ Овошки – портокали, кајсии, банани, домати (доматно пире, кечап, доматен сок) итн.

◦ Полнозрнасти житарки – пченица

◦ Киноа семе

◦ Коренест зеленчук – моркови, компири

◦ Мешунки – грашок, грав, соја

◦ Јаткасти плодови

◦ Печурки

◦ Авокадо

◦ Тиква

◦ Одредени типови риба како туна

◦ Интегрален ориз

◦ Ленено семе

Дневен препорачан внес

Релевантните медицински институции, како на пример Американската национална академија за медицина, препорачуваат дневен внес на калиум, за возрасните лица, од  4700mg. Овие количества би имале ефект на намалување на сензитивноста на солта (натриумот), намалување на крвниот притисок и минимизирање на ризикот од камчиња во бубрезите.

Со крвен тест можат да се утврдат нивоата на калиум, а за нормални се сметаат оние помеѓу 2,5 и 5,0. Нивоата над 6,0 се сметаат за опасни.

Тешко дека можеме да замислиме некое вкусно јадење што воопшто не содржи бибер. Без разлика дали се работи за мелен или крупен бибер, за топло или ладно јадење, ручек или вечера, овој зачин едноставно е неизоставен дел од нашата трпеза.

Во продолжение, ви откриваме некои занимливости околу биберот – зачин што слободно може да се нарече крал на зачините и преку изнесувањето на научно потврдените факти за неговите најважните корисни дејста, ве охрабруваме уште почесто да го користите неговиот навистина богат вкус.

Црниот бибер потекнува од прашумите во јужните делови на Индискиот Полуостров. Преку воспоставувањето на трговските пати помеѓу западниот свет и далечниот исток пред повеќе векови, биберот влегува на голема врата и во нашите простори.

Која е разликата помеѓу различните типови бибери?

Се работи за зачин добиен од зрнестите плодови (бобинки) кои ни ги дава бликата од семејството Piperaceae, поточно Piper nigrum. На пазарите можеме да сретнеме бибер со различни обојувања. Всушност, иако значително се разликуваат нивните вкусови и ароми, станува збор за истите зрнести плодови, но со различен степен на зрелост и на процесирање (обработка). Зелениот бибер се добива со берење и сушење на бобинките кога тие сè уште не се доволно зрели, додека црниот освен на процесот сушење, пред тоа подлежи и на термичка обработка, односно варење. Белиот бибер пак, се добива со потопување во вода, ферментација и потоа сушење на целосно созреаните бобинки.

Исто така познати се и црвените бобинки, кои иако се доста слични на биберот, сепак припаѓаат на сосема друг вид билка од семејството Capsicum и го содржат познатиот капсицин, кој го дава специфичниот вкус и има навистина импресивни корисни ефекти врз здравјето на човекот (на пример антиканцерогено дејство).

Биберот со векови се користи во традиционалната индиска и кинеска медицина за најразлични заболувања, од третирање на лесни инфекции, па се до третирање на најразлични болки. Познато е и неговото користење за конзервирање на прехранбени производи. Што вели денес науката за можеби најкористениот зачин?

1. Антиоксидативно, антивоспалително и антибактериско дејство

Биберот е одличен извор на антиоксидативни компоненти, пред сè на неговата најпозната фитохемикалија – пиперинот. Студии докажуваат силно антиоксидативно и антивоспалително дејство кај оваа компонента. Тука се и криптоксантинот, зеаксантинот, ликопенот итн.

Дополнително, при консумирање куркума (инаку зачин кој се смета за најдобар во однос на антиоксидативниот состав) заедно со бибер, апсорпцијата на куркуминот (најпотентниот антиоксидант на куркумата) во тенкото црево се зголемува за дури 2000 пати. Причината за ова е токму пиперинот.

[Поврзано: Антиканцерогената куркума – како да го подобрите апсорбирањето за 2000 пати?]

Антиоксидантите се одбранбениот механизам на телото од слободните радикали – штетни компоненти кои постојано се продуцираат како метаболитички отпад во телото и оксидативно ги оштетуваат неговите различни клетки и ткива. Организмот има механизми самиот да продуцира одреден процент на потребни антиоксиданти, но сепак зависи и од внесените.

Постојаните оксидативни оштетувања, водат до процеси на хронична инфламација или воспаление, кое пак на подолг рок е една од главните причини за развој на хроничните заболувања.

Покрај ова, кај биберот е утвредно и одредено антимикробно дејство. Повеќе студии велат дека пиперинот може да придонесе во борбата против различни патогени микроорганизми. Поконкретно, биберот е особено ефективен во борбата со оралните патогени бактерии кои водат кон непријатни состојби како кариес, различни орални воспаленија и гингивитис.

[Поврзано: ГИНГИВИТИС или воспаление на непцата – причини и последици]

Биберот содржи и солидни количества од некои значајни микронутриенти, како витаминот К, антиоксидативните витамини А и Ц и во нешто помали количества манган, калциум, калиум, цинк, железо, магнезиум итн.

2. Биберот може да помогне при дијабет

Претходно споменатиот моќен антиоксидативен состав на биберот (во сите негови форми), може да придонесе и во стабилизирањето на крвниот шеќер.

Низа студии покажуваа дека зачините, како што е биберот, можат да имаат корисен ефект при дијабет тип 2.

Дополнително, истражувачите утврдуваат дека пиперинот значително допринесува за забрзување на метаболизмот, со што може да помогне при процесот на слабеење. Знаеме дека гојазноста е силен ризик фактор за развој на дијабет.

3. Намалување на крвниот притисок и холестеролот

Сите знаеме дека употребата на солта во денешно време е сериозен проблем кога станува збор за одржувањето на нормалниот крвен притисок. Почестата употреба на зачините, помеѓу кои најупотребуван е биберот, може да доведе до значително намалена потреба за посолување на оброците.

Биберот може да помогне и на подиректен начин. Имено, едно анимално истражување од Словачка, утврдува дека пиперинот во одредена мера поседува намалувачко својство на крвниот притисок. Постојат и други студии кои го потврдуваат ова.

[Поврзано: Наједноставната промена која БУКВАЛНО може да ви го СПАСИ животот!]

Дополнително, во анималните студии, екстрактот од бибер се покажал како делотворен во однос на намалување и на холестеролните нивоа. Како што претходно споменавме, пиперинот од биберот за 2000 пати ја подобрува апсорпцијата на куркуминот од куркумата, кој исто така има докажан ефект во намалувањето на холестеролните нивоа.

[Поврзано: Липиден профил, или народски кажано – МАСНОТИИ во крвта! – Што треба да знаете?]

4. Подобро здравје на мозокот

Повеќе студии наоѓаат релација помеѓу значително подобрената когнитивна функција и зачестената употреба на биберот (пиперинот).

Така, во едно истражување се вели дека пиперинот може во голема мера да допринесе за подобрувањето на меморијата кај лицата со Алцхајмер, односно има способност да ги успори невродегенеративните процеси во хипокампусот.

Други податоци велат дека пиперинот може да помогне дури и за намалување на типичните симптоми на депресија, како и за намалување на епилептичните напади.

На овие теми, потребни се повеќе истражувања.

5. Поздрави црева

Капсицинот и пиперинот се двете компоненти на биберот кои можат да допринесат за подобро дигестивно здравје.

Нивната ,,лутина” влијае на т.н. TRPV1 рецептори во дигестивниот тракт, што понатаму резултира со излачување на хемикалии кои придонесуваат за намалување на болките и ја подобруваат целокупната ситуација со дигестијата.

6. Потенцијално антиканцерогено дејство

Лабораториските студии кои ја тестирале употребата на куркумата и биберот против малигните ќелии, утврдуваат дека во лабораториски услови, овие зачини делуваат смртоносно на ваквите клетки. Тоа е утврдено и при одделно и при заедничко третирање на клетките со екстрактите од споменатите зачини.

Дополнително, значајно за овие потенцијални антиканцерогени агенси е тоа што практично не поседуваат никакви несакани споредни дејства, кои се пристуни во конвенционалните терапии за канцер. Во иднина се очекуваат повеќе студии на оваа тема кои ќе помогнат да се најде начин за искористување на антиканцерогениот ефект на пиперинот и куркуминот..

Дополнителни, потенцијални корисни ефекти од редовната употреба на биберот:

• Подобра апсорпција на нутриенти – покрај куркуминиот, биберот ја подобрува апсорпцијата и на други важни хранливи материи (кои неретко се во дефицит помеѓу популацијата!), како селен, калциум, но и одредени антиоксидативни компоненти на зелениот чај на пример.
• Намалување на апетитот – според некои истражувања, кај биберот е утврден и ваков ефект.
• Го заштитува црниот дроб – помага во одржувањето на нормалните нивоа на глутатион, важен антиоксидант кој често се ,,троши” со оштетувањата на црниот дроб.
• Oлеснување на симптомите при респираторни инфекции – потенцијално корисно дејство на антиоксидативните, антиинфламаторни компоненти на биберот. Пред сè, тука се мисли на пиперинот.